automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
خط ۲۴: | خط ۲۳: | ||
در مقابل تسبیح تکوینی، تسبیح تشریعی است که اعتقاد دارد تمامی موجودات عالم اعم از ذیروح و غیر ذیروح آگاهانه و از روی علم خداوند را تسبیح میگویند که به آن تسبیح قالی (تشریعی) میگویند. از بزرگترین قائلان به این نظریه، ملاصدرا است که از سه نگاه تفسیری، عرفانی و فلسفی به این قضیه نگاه کرده است و معتقد است همه موجودات از علم و ادراک برخوردار هستند و به با زبان خودشان به تسبیح خداوند مشغول هستند.<ref>تبیین فلسفی مسئله تسبیح موجودات از دیدگاه ملاصدرا، مجله فلسفی تحلیلی، شماره سی سه، بهار و تابستان ۱۳۹۷، ص۶۳ ۸۷، شمس اله سراج، حجت منصوری.</ref> | در مقابل تسبیح تکوینی، تسبیح تشریعی است که اعتقاد دارد تمامی موجودات عالم اعم از ذیروح و غیر ذیروح آگاهانه و از روی علم خداوند را تسبیح میگویند که به آن تسبیح قالی (تشریعی) میگویند. از بزرگترین قائلان به این نظریه، ملاصدرا است که از سه نگاه تفسیری، عرفانی و فلسفی به این قضیه نگاه کرده است و معتقد است همه موجودات از علم و ادراک برخوردار هستند و به با زبان خودشان به تسبیح خداوند مشغول هستند.<ref>تبیین فلسفی مسئله تسبیح موجودات از دیدگاه ملاصدرا، مجله فلسفی تحلیلی، شماره سی سه، بهار و تابستان ۱۳۹۷، ص۶۳ ۸۷، شمس اله سراج، حجت منصوری.</ref> | ||
تسبیح تشریعی، تسبیحی است که توسط خداوند از طریق ارسال رُسُل، به انسان دستور داده شده، که آن هم یا از سنخِ گفتار است مانند: «سبحان اللّه» گفتن، یا از سنخ عمل است مانند: انجام فرائض و خضوع و خشوع در برابر حضرت حق. | تسبیح تشریعی، تسبیحی است که توسط خداوند از طریق ارسال رُسُل، به انسان دستور داده شده، که آن هم یا از سنخِ گفتار است مانند: «سبحان اللّه» گفتن، یا از سنخ عمل است مانند: انجام فرائض و خضوع و خشوع در برابر حضرت حق. طی این تفسیر که تسبیح موجودات عالم را تسبیح تشریعی میداند، تمامی موجودات عالم، از روی علم و درک و شعور و آگاهی به ثناء و تسبیح حق تعالی مشغولند و هر موجود، در هر مرتبهای از مراتب وجود که هست، و هر مقدار که از هستی حظی دارد، به همان اندازه نسبت به خالق خود علم و آگاهی دارد و خداوند را به این نحو تقدیس و تنزیه میکند.<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ سوم، ج۲، ص۹۸، به نقل از انصار صدر المتأهلین، ج۱، ص۱۱۸ و ج۶، ص۱۴۰–۱۳۹؛ چهل حدیث، ص۴۱۷؛ طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۱۱۶؛ تفسیر بصائر، همان، ج۵۴، ص۵۸۵–۵۸۹؛ سوره نور آیه ۴۱ (کلٌ قد علم صلاته و تسبیحه).</ref> | ||
طی این تفسیر که تسبیح موجودات عالم را تسبیح تشریعی میداند، تمامی موجودات عالم، از روی علم و درک و شعور و آگاهی به ثناء و تسبیح حق تعالی مشغولند و هر موجود، در هر مرتبهای از مراتب وجود که هست، و هر مقدار که از هستی حظی دارد، به همان اندازه نسبت به خالق خود علم و آگاهی دارد و خداوند را به این نحو تقدیس و تنزیه میکند.<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ سوم، ج۲، ص۹۸، به نقل از انصار صدر المتأهلین، ج۱، ص۱۱۸ و ج۶، ص۱۴۰–۱۳۹؛ چهل حدیث، ص۴۱۷؛ طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۱۱۶؛ تفسیر بصائر، همان، ج۵۴، ص۵۸۵–۵۸۹؛ سوره نور آیه ۴۱ (کلٌ قد علم صلاته و تسبیحه).</ref> | |||
علم و ادراک در تمام مراحل و مراتب وجود از واجب الوجود گرفته تا جماد و نبات و حیوان تحقق دارد، و هر موجودی در هر مرتبهای از وجود، سهم و حظی از صفات مثل علم و شعور و حیات و… دارد و هیچ موجودی نیست که از آنها خالی باشد. امّا گاهی بر اثر شدّت و ضعف این صفات، وجود آنها برای ما معلوم و مشکوف نیست. موجودات جهان هر چه از ماده و آثار آن فاصله و دوری گزینند و به صورت یک موجود مجرّد درآیند، این صفات در آنها قویتر و روشنتر خواهد بود و هر اندازه که از نظر وجود به ماده گرایش پیدا کنند این صفات در آنها تنزل و کاهش خواهد یافت تا آنجا که به نظر میرسد فاقد علم و شعور هستند. ولی در حقیقت چنین نیست بلکه این صفات بهطور ضعیف در آنها وجود دارد هر چند انعکاسی برای ما نداشته باشند.<ref>همان، ج۲، ص۹۹.</ref> | علم و ادراک در تمام مراحل و مراتب وجود از واجب الوجود گرفته تا جماد و نبات و حیوان تحقق دارد، و هر موجودی در هر مرتبهای از وجود، سهم و حظی از صفات مثل علم و شعور و حیات و… دارد و هیچ موجودی نیست که از آنها خالی باشد. امّا گاهی بر اثر شدّت و ضعف این صفات، وجود آنها برای ما معلوم و مشکوف نیست. موجودات جهان هر چه از ماده و آثار آن فاصله و دوری گزینند و به صورت یک موجود مجرّد درآیند، این صفات در آنها قویتر و روشنتر خواهد بود و هر اندازه که از نظر وجود به ماده گرایش پیدا کنند این صفات در آنها تنزل و کاهش خواهد یافت تا آنجا که به نظر میرسد فاقد علم و شعور هستند. ولی در حقیقت چنین نیست بلکه این صفات بهطور ضعیف در آنها وجود دارد هر چند انعکاسی برای ما نداشته باشند.<ref>همان، ج۲، ص۹۹.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۳۰: | ||
''[[ابن عربی]]'' ذیل آیه ۴۱ [[سوره نور]]، این حقیقت را بیان کرده که هریک از آیات کائنات و هریک از ذرات وجود دارای تسبیح خاص و منحصر به فردی است که با ویژگیهای وجودی و تشخصات فردی او مناسبت دارد. پس هر موجودی متناسب با بهره وجودیاش، دارای علم و ادراک است که با وجود آن میتواند به نحو حقیقی، خدا را تسبیح گوید.<ref>تبیین مبانی تسبیح موجودات از منظر علّامه طباطبائی در المیزان، مجله معرفت، صدیقه السادات هاشمی پور، سال ۲۳، شماره ۲۰۴</ref> | ''[[ابن عربی]]'' ذیل آیه ۴۱ [[سوره نور]]، این حقیقت را بیان کرده که هریک از آیات کائنات و هریک از ذرات وجود دارای تسبیح خاص و منحصر به فردی است که با ویژگیهای وجودی و تشخصات فردی او مناسبت دارد. پس هر موجودی متناسب با بهره وجودیاش، دارای علم و ادراک است که با وجود آن میتواند به نحو حقیقی، خدا را تسبیح گوید.<ref>تبیین مبانی تسبیح موجودات از منظر علّامه طباطبائی در المیزان، مجله معرفت، صدیقه السادات هاشمی پور، سال ۲۳، شماره ۲۰۴</ref> | ||
[[علامه طباطبایی]] تسبیح موجودات را بر حقیقت و قالی بودن و نه مَجاز تفسیر کرده است. اما این قالی بودن، به این شکل نیست که شنیدنی و با الفاظ قراردادی باشد.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۱۳، ص: ۱۵۲</ref> | |||
== وجود ادراک و شعور در همه مخلوقات == | == وجود ادراک و شعور در همه مخلوقات == | ||
طبق آیات و روایات که شعور و ادراک را در تمامی موجودات عالم اثبات میکند، تسبیح مخلوقات عالم تسبیح حقیقی و واقعی میباشد و تمامی موجودات جهان با زبان ویژه خود، خدای خود را تسبیح میگویند. وجود شعور و ادراک در تمامی موجودات جهان در آیات قرآن وجود دارد: {{قرآن|حَتَّیٰ إِذَا أَتَوْا عَلَیٰ وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ یَا أَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاکِنَکُمْ لَا یَحْطِمَنَّکُمْ سُلَیْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ|ترجمه=تا به وادی مورچگان رسیدند. مورچهای گفت: ای مورچگان، به لانههای خود بروید تا سلیمان و لشکریانش شما را بیخبر در هم نکوبند.|سوره=نمل|آیه=۱۸}} و آیات دیگر: نمل: ۱۹، ۱۶، بقره: ۷۴، ابراهیم: ۴۶، زلزال ۴ و ۵، فصلت: ۱۱، نور: | طبق آیات و روایات که شعور و ادراک را در تمامی موجودات عالم اثبات میکند، تسبیح مخلوقات عالم تسبیح حقیقی و واقعی میباشد و تمامی موجودات جهان با زبان ویژه خود، خدای خود را تسبیح میگویند. وجود شعور و ادراک در تمامی موجودات جهان در آیات قرآن وجود دارد: {{قرآن|حَتَّیٰ إِذَا أَتَوْا عَلَیٰ وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ یَا أَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاکِنَکُمْ لَا یَحْطِمَنَّکُمْ سُلَیْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ|ترجمه=تا به وادی مورچگان رسیدند. مورچهای گفت: ای مورچگان، به لانههای خود بروید تا سلیمان و لشکریانش شما را بیخبر در هم نکوبند.|سوره=نمل|آیه=۱۸}} و آیات دیگر: نمل: ۱۹، ۱۶، بقره: ۷۴، ابراهیم: ۴۶، زلزال ۴ و ۵، فصلت: ۱۱، نور: ۲۴. | ||
علامه طباطبایی اعتقاد دارد همه موجودات عالم به اندازه آفرینش خود بهرهای از علم دارند.<ref>ترجمه تفسير الميزان، طباطبایی، ج۱۳، ص: ۱۵۲</ref> | |||
و در ادعیه اسلامی نیز اشاره به این مطلب شده از جمله: «چهارپایان در چراگاهها، درندگان در بیابانها، پرندگان در آشیانهها ترا تسبیح میگویند، دریا با امواج متلاطم خود و ماهیان در میان آنها ترا تنزیه مینمایند.»<ref>منشور جاوید، همان، ج۲، ص۱۰۶.</ref> | و در ادعیه اسلامی نیز اشاره به این مطلب شده از جمله: «چهارپایان در چراگاهها، درندگان در بیابانها، پرندگان در آشیانهها ترا تسبیح میگویند، دریا با امواج متلاطم خود و ماهیان در میان آنها ترا تنزیه مینمایند.»<ref>منشور جاوید، همان، ج۲، ص۱۰۶.</ref> |