پرش به محتوا

راه‌های افزایش هوش: تفاوت میان نسخه‌ها

←‏عوامل محیطی: ویرایش ساختاری بخشی از متن.
(اصلاح ساختاری بخشی از متن.)
(←‏عوامل محیطی: ویرایش ساختاری بخشی از متن.)
خط ۴۵: خط ۴۵:


=== عوامل محیطی ===
=== عوامل محیطی ===
عوامل محیطی، دیگر عامل تأثیرگذار در تقویت عقل و هوش است. در روایات نیز، به عقل اكتسابي (عقل التجربه)، كه از طريق تجربه و يادگيري و شرايط محيطي، به دست می‌یاید اشاره شده است.<ref>محمدي ري شهري، محمد، ميزان الحكمه، دارالحديث، چاپ اول، ج۳، ص۲۰۴۳.</ref> این عقل، با پشتوانه عقل سرشتي، راهنمای انسان خواهد بود. بر اساس روایتی ديگر از امام علي(ع) عقل غريزه‌اي است كه با علم و تجربه افزايش مي‌يابد.<ref>تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، غرر الحكم و دررالكلم، شرح محمد خوانساري، تصحيح مير جلال الدين حسيني ارموي، ج۲، ص۳۲، ح ۱۷۱۷.</ref>  
عوامل محیطی، دیگر عامل تأثیرگذار در تقویت عقل و هوش است. در روایات نیز، به عقل اكتسابي (عقل التجربه)، كه از طريق تجربه و يادگيري و شرايط محيطي، به دست می‌یاید اشاره شده است.<ref>محمدي ري شهري، محمد، ميزان الحكمه، دارالحديث، چاپ اول، ج۳، ص۲۰۴۳.</ref> این عقل، با پشتوانه عقل سرشتي، راهنمای انسان خواهد بود. بر اساس روایتی ديگر از امام علي(ع) عقل غريزه‌اي است كه با علم و تجربه افزايش مي‌يابد.<ref>تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، غرر الحكم و دررالكلم، شرح محمد خوانساري، تصحيح مير جلال الدين حسيني ارموي، ج۲، ص۳۲، ح ۱۷۱۷.</ref>


==برخي از عوامل مهم محيطي مؤثر در هوش:==
برخی از عوامل محیطی تأثیرگذار بر افزایش هوش بر اساس روایات چنین است:


۱. انديشه زياد در علم و حكمت، عقل را شكوفا مي‌سازد و دامنه دانستن‌ها و درك حقايق علوم را افزايش مي‌دهد.<ref>«كثره النظر في العلم يفتح العقل» مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ ق ، ج۱، ص۱۵۹، ح ۳۳، «كثره النظر في الحكمه يفتح العقل»، ري شهري، محمد ، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref>
{{ستون-شروع|۲}}


۲. اشتغال به تحصيل و دانش:<ref>امام علي(ع) :«انك موزون بعقلك فزكّه بالعلم» ري شهري، محمد، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref> در پرتو آموختن و يادگيري است كه چه بسا، افرادي كه هوش سرشاري هم ندارند، استعداد خود را شكوفا مي‌كنند و به نتايج پرباري دست مي‌يابند.  
* اشتغال به تحصيل و دانش؛<ref>ري شهري، محمد، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref>
* انديشه در علم و حكمت؛<ref>مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفا، چاپ سوم، ۱۴۰۳ ق ، ج۱، ص۱۵۹، ح ۳۳، ري شهري، محمد ، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref>
* اشتغال به تعليم و تدريس؛<ref>ري شهري، محمد ، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref>
* پرهيز از مسائل بي‌اهميّت و كم اهميّت؛<ref>ري شهري، محمد ، ميزان الحكمه، ج۳، ص۲۰۵۰.</ref>
* رايزني و مشورت؛
* جهاد با نفس؛ 
* هم‌نشيني با حكيمان؛ 
* مهرورزی نسبت به نادان.<ref>نگاه کنید به ري شهري، محمد، خردگرائي در قرآن و سنّت، ترجمه مهدي مهريزي، دار الحديث، چاپ اول، صص ۱۰۱ ـ ۱۱۵.</ref>


۳. اشتغال به تعليم و تدريس:<ref>امام علي(ع) :«اعون الاشياء علي تزكيه العقل، التعليم.» همان.</ref> به واسطه آموزش و تدريسِ آموخته‌ها و اندوخته‌هاي ذهني است كه زمنيه پرورش و شكوفايي بيشتر هوش و فهم انسان افزايش مي‌يابد، زيرا چه بسا در هر نوبت تدريس به نكاتِ جديدي دست مي‌يابد كه قبلاً بدان توجّه نداشته است.
{{پایان}}


۴. پرهيز از مسائل بي‌اهميّت و كم اهميّت: از جمله فوائدش آن است كه ذهن و فعّاليت‌هاي ذهني را متمركز مي‌سازد و در نتيجه زودتر به نتايج ذهني خواهد رسيد.<ref>امام علي(ع) :«بترك ما لا يعينك يتمّ لك العقل.» همان.</ref>
در روايات، سفارش‌هایی نیز درباره برخي غذاها وجود دارد كه مغز را تقویت می‌کند؛ مانند کدو، گلابي، كرفس، گوشت، سركه، عسل، انار با لايه نازك، باقلا و ترنج. حجامت كردن و روغن ماليدن بر بدن هم، از جمله كارهايي است که در روایات، برای تقويت مغز و ذهن، مؤثر دانسته شده است.<ref>ر.ك: همان، ، صص ۱۱۵ ـ ۱۲۱.</ref>
 
۵. مهرورزي نسبت به جاهل و تلاش براي آموزش او:<ref>امام علي(ع) :«مِن دركه اسباب العقل، رحمه الجاهل». همان.</ref> زيرا تعليم جاهل با فكر و تعقل و بررسي راههاي آموزش و انتخاب بهترين شيوه همراه است. آموزش نادان غير از فوائد عاطفي و اخلاقي كه براي شخص به همراه دارد، موجب تكاپو و فعاليّت‌هاي فكري و خردورزي خود اوست كه سهم به سزائي در رشد و شكوفايي هوش و استعدادهاي او و بروز خلاّقيت‌هاي فكري دارد.
 
فاكتورها و عوامل ديگري در رشد خرد و عقل و افزايش هوشمندي در متون اسلامي مطرح شده كه به اختصار به آنها اشاره مي‌شود: وحي، دانش، ادب، تجربه، رايزني، تقوا، جهاد با نفس، ياد خدا، زهد در دنيا، پيروي از حق، هم نشيني حكيمان، ترحم بر نادان، كمك خواستن از خداوند متعال.<ref>براي آگاهي بيشتر از آيات و روايات مورد استنادِ اين عوامل، ر.ك: ري شهري، محمد، خردگرائي در قرآن و سنّت، ترجمه مهدي مهريزي، دار الحديث، چاپ اول، صص ۱۰۱ ـ ۱۱۵.</ref>
 
هم چنين روايات، توصيه‌هايي در صدد برخي غذاها نموده كه مغز را قوي مي‌سازد مثلِ كدو، گلابي، كرفس، گوشت، سركه، عسل، انار با لايه نازك، باقلا، ترنج، حجامت كردن و روغن ماليدن بر بدن هم از جمله كارهايي بر شمرده شده كه موجب تقويت مغز و ذهن مي‌شوند.<ref>ر.ك: همان، ، صص ۱۱۵ ـ ۱۲۱.</ref>


عوامل منفي مؤثر در هوش:
عوامل منفي مؤثر در هوش:
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش