پرش به محتوا

اعتبار کتاب بحارالانوار: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۲: خط ۲:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
  |شاخه فرعی۱ = منبع شناسی
  |شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی
  |شاخه فرعی۲ = کتاب شناسی
  |شاخه فرعی۲ = کتاب‌شناسی
  |شاخه فرعی۳ =  
  |شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
لطفا در مورد كتاب بحار الانوار توضيح دهيد كه آيا از كتب معتبر شيعه است؟
لطفاً در مورد کتاب بحار الانوار توضیح دهید که آیا از کتب معتبر شیعه است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
كتاب «بحار الانوار» توسط علامه مجلسي در سال ۱۰۷۰ هـ .ق به مدت ۴۰ سال بنوشته شده است. نخستين چاپ جلد اول و دوم كتاب در كشور هندوستان در سال ۱۲۴۸ هـ .ق بوده و در سال ۱۲۷۰ هـ .ق در ايران تا ۱۰ جلد به چاپ رسيده است. چاپ‌هاي گوناگوني در طي سال‌های بعد صورت گرفته که بهترين چاپ آن در ۱۱۰ جلد توسط مؤسسه الوفا، دار احياء التراث العربي، بيروت است.
کتاب «بحار الانوار» توسط علامه مجلسی در سال ۱۰۷۰ هـ. ق به مدت ۴۰ سال بنوشته شده است. نخستین چاپ جلد اول و دوم کتاب در کشور هندوستان در سال ۱۲۴۸ هـ. ق بوده و در سال ۱۲۷۰ هـ. ق در ایران تا ۱۰ جلد به چاپ رسیده است. چاپ‌های گوناگونی در طی سال‌های بعد صورت گرفته که بهترین چاپ آن در ۱۱۰ جلد توسط مؤسسه الوفا، دار احیاء التراث العربی، بیروت است.


مهمترين ويژگي بحار الانوار از این قرار است که بيشتر آموزه هاي ديني در آن آمده است؛ احاديث از نسخه‌هاي خطي جمع‌آوری شده است؛ مطالبي از برخي كتاب‌ها نقل شده كه آن كتاب‌ها دیگر در دسترس نیست؛ علامه مجلسي در نقل احاديث دقت بسياري داشته و در صورت نبودن نسخه معتبر و خطي از روایت آن را تذكر داده و سعی در بیان احادیث صحیح داشته است. برخی از صاحب نظران معتقدند كه علامه مجلسي احاديث را جمع آوري كرده تا از تلف شدن در امان باشند و در واقع دائره المعارفي است که انتخاب درست و نادرست در آن معیار نبوده است.
مهمترین ویژگی بحار الانوار از این قرار است که بیشتر آموزه‌های دینی در آن آمده است؛ احادیث از نسخه‌های خطی جمع‌آوری شده است؛ مطالبی از برخی کتاب‌ها نقل شده که آن کتاب‌ها دیگر در دسترس نیست؛ علامه مجلسی در نقل احادیث دقت بسیاری داشته و در صورت نبودن نسخه معتبر و خطی از روایت آن را تذکر داده و سعی در بیان احادیث صحیح داشته است. برخی از صاحب نظران معتقدند که علامه مجلسی احادیث را جمع‌آوری کرده تا از تلف شدن در امان باشند و در واقع دائره المعارفی است که انتخاب درست و نادرست در آن معیار نبوده است.


كتاب بحار، همانند هر كتاب ديگري داراي روايات صحيح و معتبر و نيز روايات ضعيف السند است. شايد غير از قرآن كريم، هيچ كتاب ديگري را نتوان ادعا کرد تمام محتواي آن صددرصد صحيح و قطعي است.<ref>ر.ك: عابدي، احمد، آشنايي با بحارالانوار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۷۸ـ۲۷۸.</ref>
کتاب بحار، همانند هر کتاب دیگری دارای روایات صحیح و معتبر و نیز روایات ضعیف السند است. شاید غیر از قرآن کریم، هیچ کتاب دیگری را نتوان ادعا کرد تمام محتوای آن صددرصد صحیح و قطعی است.<ref>ر. ک. عابدی، احمد، آشنایی با بحارالانوار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۷۸–۲۷۸.</ref>


علامّه مجلسي درباره علت نامگذاري اين كتاب به بحار مي‌گويد، چون اين كتاب مشتمل بر همه علوم و حكمت‌ها و اسرار بوده و خواننده را از ساير كتاب‌هاي حديثي بي‌نياز مي‌كند، آن را به «بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار(ع) يعني درياي نور كه دربردارنده گوهرهای احاديث امامان معصوم(ع) است، ناميدم.<ref>مجلسي، بحارالانوار، بيروت، دار احياء التراث العربي، ج۱، ص۵.</ref>
علامّه مجلسی درباره علت نامگذاری این کتاب به بحار می‌گوید، چون این کتاب مشتمل بر همه علوم و حکمت‌ها و اسرار بوده و خواننده را از سایر کتاب‌های حدیثی بی‌نیاز می‌کند، آن را به «بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار(ع) یعنی دریای نور که دربردارنده گوهرهای احادیث امامان معصوم(ع) است، نامیدم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۵.</ref>


ايشان هدف از نوشتن اين كتاب را به دسترسي آسان دانش پژوهان به احاديث معصومين، پراكندگي احاديث و تجمع آنها، از بين رفتن كتاب‌ها و نسخه‌هاي خطي روايي، گرايش مردم به خصوص در اصفهان به صوفيان و دوري از احاديث معصومين(ع) و... مي‌داند.
ایشان هدف از نوشتن این کتاب را به دسترسی آسان دانش پژوهان به احادیث معصومین، پراکندگی احادیث و تجمع آنها، از بین رفتن کتاب‌ها و نسخه‌های خطی روایی، گرایش مردم به خصوص در اصفهان به صوفیان و دوری از احادیث معصومین(ع) و… می‌داند.


لازم به ذكر است كه اين كتاب، شامل كل روايات معصومين نیست و شاهد بر اين مدعا، كتاب «مستدرك» است كه بعدها نوشته شده است. علاوه بر آن علامه مجلسي از كتب مشهور و متواتر، مانند كتب اربعه، صحيفه سجاديه، نهج البلاغه و ... روايات كمتر نقل كرده است.<ref>بحارالانوار، ج۵۳، مقدمه جناب آقاي شعراني.</ref>
لازم است ذکر شود که این کتاب، شامل کل روایات معصومین نیست و شاهد بر این مدعا، کتاب «مستدرک» است که بعدها نوشته شده است. علاوه بر آن علامه مجلسی از کتب مشهور و متواتر، مانند کتب اربعه، صحیفه سجادیه، نهج البلاغه و … روایات کمتر نقل کرده است.<ref>بحارالانوار، ج۵۳، مقدمه جناب آقای شعرانی.</ref>


امام خميني در توصيف اين كتاب مي‌فرمايد: كتاب «بحارالانوار» كه تأليف عالم بزرگوار محدث عالي مقام، محمد باقر مجلسي است، مجموعه‌اي است كه قريب چهارصد كتاب و رساله كه در حقيقت يك كتاب‌خانه‌اي كوچكي است كه با يك اسم نام برده مي‌شود. صاحب اين كتاب چون ديده كتاب‌هاي بسياري از احاديث است كه به واسطه كوچكي و گذشتن زمان، از دست مي‌رود، تمام آن كتاب‌ها را بدون آن كه التزام به صحت آنها داشته باشد در يك مجموعه به اسم بحار الانوار فراهم كرده است.<ref>امام خميني، كشف الاسرار، تهران، موسسه نشر آثار امام خميني، ص۳۱۹.</ref>
امام خمینی در توصیف این کتاب می‌فرماید: کتاب «بحارالانوار» که تألیف عالم بزرگوار محدث عالی مقام، محمد باقر مجلسی است، مجموعه‌ای است که قریب چهارصد کتاب و رساله که در حقیقت یک کتاب‌خانه‌ای کوچکی است که با یک اسم نام برده می‌شود. صاحب این کتاب چون دیده کتاب‌های بسیاری از احادیث است که به واسطه کوچکی و گذشتن زمان، از دست می‌رود، تمام آن کتاب‌ها را بدون آن که التزام به صحت آنها داشته باشد در یک مجموعه به اسم بحار الانوار فراهم کرده است.<ref>امام خمینی، کشف الاسرار، تهران، مؤسسه نشر آثار امام خمینی، ص۳۱۹.</ref>


در نتيجه بايد گفت، بحارالانوار نقش واسطه را ايفا مي‌كند و چون منابع و مصادر آن از اعتبار يكساني برخوردار نيست، بر اين پايه در بررسي روايات آن سه جهت مهم را باید مورد توجه قرار داد، اول: منابعي كه كتاب از آن‌ها استفاد کرده؛ دوم سند روايت؛ سوم برسي محتوايي روايت.
در نتیجه باید گفت، بحارالانوار نقش واسطه را ایفا می‌کند و چون منابع و مصادر آن از اعتبار یکسانی برخوردار نیست، بر این پایه در بررسی روایات آن سه جهت مهم را باید مورد توجه قرار داد، اول: منابعی که کتاب از آن‌ها استفاد کرده؛ دوم سند روایت؛ سوم برسی محتوایی روایت.


معتبرترين كتاب‌هاي حديثي شيعه، «كتب اربعه» است و اين كتب اربعه برگرفته از ۴۰۰ كتاب بنام اصول اربعمأه كه صحابه و تابعين آن را جمع آوري كرده‌اند مي‌باشد. كتب اربعه شامل كتابهاي، الكافي في الاصول و الفروع و الروضه؛ اين كتاب از نخستين جوامع حديثي شيعه است كه در زمان غيبت صغري شكل گرفت و توسط ابوجعفر محمد بن يعقوب كليني، در سه بخش، اصول، فروع و روضه و مشتمل بر ۱۶۱۹۹ حديث است.
معتبرترین کتاب‌های حدیثی شیعه، «کتب اربعه» است و این کتب اربعه برگرفته از ۴۰۰ کتاب بنام اصول اربعمأه که صحابه و تابعین آن را جمع‌آوری کرده‌اند می‌باشد. کتب اربعه شامل کتابهای، الکافی فی الاصول و الفروع و الروضه؛ این کتاب از نخستین جوامع حدیثی شیعه است که در زمان غیبت صغری شکل گرفت و توسط ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی، در سه بخش، اصول، فروع و روضه و مشتمل بر ۱۶۱۹۹ حدیث است.


۲. من لا يحضره الفقيه؛ ابوجعفر محمد بن علي بن بابويه قمي، معروف به شيخ صدوق، و مشتمل بر ۵۹۶۳ حديث فقهي است.
۲. من لا یحضره الفقیه؛ ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه قمی، معروف به شیخ صدوق، و مشتمل بر ۵۹۶۳ حدیث فقهی است.
 
# تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه.
۳. تهذيب الاحكام في شرح المقنعه.
# الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار.
 
این دو کتاب حدیثی تألیف شیخ طائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسی، است. تهذیب مشتمل بر ۱۳۵۹۰ حدیث و استبصار مشتمل بر ۵۵۱۱ حدیث می‌باشد.<ref>ر. ک. مؤدب، سید رضا، علم الحدیث، قم، انتشارات احسن الحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۷.</ref>
۴. الاستبصار في ما اختلف من الاخبار.
 
اين دو كتاب حديثي تأليف شيخ طائفه ابو جعفر محمد بن حسن طوسي، است. تهذيب مشتمل بر ۱۳۵۹۰ حديث و استبصار مشتمل بر ۵۵۱۱ حديث مي‌باشد.<ref>ر.ك: مؤدب، سيد رضا، علم الحديث، قم، انتشارات احسن الحديث، چاپ اول، ۱۳۷۸، ص۱۷۷.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
* آشنايي با بحار، احمد عابدي.
* علم الحديث، دکتر سيد رضا مؤدب.


* آشنايي با حديث، مهريزي.
== مطالعه بیشتر ==
* آشنایی با بحار، احمد عابدی.
* علم الحدیث، دکتر سید رضا مؤدب.
* آشنایی با حدیث، مهریزی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۵۳: خط ۴۸:
  | تیترها = شد
  | تیترها = شد
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱٬۴۰۷

ویرایش