مقصود از دین حنیف در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

«حَنَف»، به معناى گرايش به حق و «جَنَف»، به معناى گرايش و تمايل به باطل است.<ref>تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص۵۳۵</ref>

در سوره بقره گفته شده که آیین ابراهیم حنیف بوده است:{{قرآن|وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ تَهْتَدُوا ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=و [اهل كتاب‌] گفتند: «يهودى يا مسيحى باشيد، تا هدايت يابيد»؛ بگو: «نه، بلكه [بر] آيين ابراهيم حق‌گرا [هستم‌]؛ و وى از مشركان نبود.|سوره=بقره|آیه=۱۳۵}} و نیز: {{قرآن|قُلْ صَدَقَ اللَّهُ ۗ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=بگو: خدا راست مى‌گويد. آيين حنيف ابراهيم را پيروى كنيد و او از مشركان نبود.|سوره=آل عمران|آیه=۹۵}} و نیز در آیات ۱۲۵ سوره نساء<ref>{{قرآن|وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۗ وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا|ترجمه=و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق‌گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت.|سوره=نساء|آیه=۱۲۵}}</ref>و ۱۶۱ سوره انعام<ref>{{قرآن|قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۚ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيمِ حق‌گراى! و او از مشركان نبود.»|سوره=انعام|آیه=۱۶۱}}</ref>و ۱۲۰ سوره نحل<ref>{{قرآن|إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=ابراهيم بزرگوار مردى بود. به فرمان خدا بر پاى ايستاد و صاحب دين حنيف بود. و از مشركان نبود،|سوره=نحل|آیه=۱۲۰}}</ref> و ۱۲۳ سوره نحل<ref>{{قرآن|ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=سپس به تو وحى كرديم كه: «از آيين ابراهيم حق‌گراى پيروى كن، [چرا كه‌] او از مشركان نبود.»|سوره=نحل|آیه=۱۲۳}}</ref>

و در جایی خودِ ابراهیم را حنیف و حق‌گرا می‌داند:{{قرآن|مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه حق گرايى فرمانبردار بود، و از مشركان نبود.|سوره=آل عمران|آیه=۶۷}} در این آیه حنیف و مسلم(فرمانبردار) باهم و در مقابل مشرک آمده است.

در [[سوره انعام]]، حضرت ابراهیم(ع) خود را حنیف می‌نامد:{{قرآن|إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا ۖ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم.|سوره=انعام|آیه=۷۹}}

[[پیامبر اسلام(ص)]] هم خود را مطیع دین حنیف می‌داند:{{قرآن|وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=و [به من دستور داده شده است‌] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش.|سوره=یونس|آیه=۱۰۵}} در این آیه هم حنیف در مقابل شرک آمده است. در جای دیگر آمده است که به دین حنیف روی آور:{{قرآن|فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا|ترجمه=پس روى خود را با گرايش تمام به حق، به سوى اين دين كن|سوره=روم|آیه=۳۰}}

 

در دو جا در قرآن حنیف به صورت جمع آمده است: {{قرآن|حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ|ترجمه=در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد؛ نه شريك‌گيرندگان [براى‌] او|سوره=حج|آیه=۳۱}}

و نیز {{قرآن|وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ|ترجمه=و فرمان نيافته بودند جز اينكه خدا را بپرستند، و در حالى كه به توحيد گراييده‌اند، دين [خود] را براى او خالص گردانند|سوره=بینه|آیه=۵}} علامه طباطبایی ذیل این آیه می‌فرماید: «و خداى تعالى اسلام را بدين جهت دين حنيف خوانده كه خلق را دستور می‌دهد به اينكه در تمامى امور حد وسط و حالت اعتدال را از دست ندهند، و از انحراف به سوى افراط و تفريط بپرهيزند.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲۰، ص۵۷۵</ref>

مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲، ص۴۶۱.  

| شناسه =

| تیترها =

| ویرایش =

| لینک‌دهی =

| اولویت =

| کیفیت =