حضور یک‌ساله رباب كنار قبر امام حسين(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

{{سوال}}

آيا اين درست است كه «رباب» ـ همسر امام حسين(ع) ـ تا يك سال تنها و بدون همراه داشتن شخصي محرم در كنار قبر مطهر ماند و از دنيا رفت؟ {{پایان سوال}}

در مورد «رباب»، همسر امام حسين(ع)، دو قول روايت شده است، ولي آنچه در اين دو قول مشترك است و همه بر آن اذعان دارند، اين است كه «رباب» پس از شهادت امام حسين(ع) و مراجعت از شام، يك سال براي آن حضرت اقامه‎ي عزا نمود و بيش از يك سال نيز عمر نكرد.

قول اول، كه بعضي از مورخّان، مانند ابن اثير در «الكامل في التاريخ»، آن را نقل كرده‎اند، اين است كه: رباب همسر امام حسين(ع)، در كربلا حضور داشته، همراه اسرا به شام برده شد و سپس به مدينه بازگشت… و گفته شده است كه او يك سال كنار قبر امام حسين(ع) اقامه‎ي عزا نمود و سپس به مدينه بازگشت، و در حالي كه از فقدان آن حضرت غمگين بود، درگذشت.<ref>الكامل في التاريخ، ابن اثير، ج۴، ص۸۸، طبع بيروت.</ref> ابن اثير اين قول را نقل كرده است و اگر اصل آن صحت داشته باشد، هيچ گونه مانعي از اين كه آن بانوي معظّمه تنها و بدون شخص محرمي در كنار قبر مطهر مانده باشد، به نظر نمي‎رسد.

دو نكته قابل تأمل در اين خبر وجود دارد: الف ـ در اين گونه نقل تاريخ احتمال مسامحه مي‎رود و اين ادعا كه «رباب» در كنار قبر مبارك مانده، بدين معنا نيست كه شب و روز از قبر مطهر جدا نشده است، بلكه ممكن است در آباداني‎ها و قريه‎هاي نزديك حائر مقدس، اقامت گزيده و در اغلب اوقات نزد قبر مطهر رفته باشد.

ب ـ در ماندن اين بانوي مكرمه كنار قبر مطهر جاي استبعاد نيست، چون در صدر اسلام توقف و عزاداري همسران با وفاي اشخاص و اشراف نزد قبور آن‎ها معمول بوده است؛ چنان كه فاطمه پس از وفات شوهرش، سيد حسن مثني فرزند امام مجتبي(ع)، تا يك سال كنار قبرش چادر زد و عزادار شد. مرحوم محدث قمي (ره) اين مطلب را در «سفينهالبحار» آورده و مي‎گويد: «آنچه درباره‎ي زوجه‎اش فاطمه ذكر كرديم مبني بر اين كه در كنار قبرش چادري زد و به مدت يك سال روزها را روزه مي‎گرفت و شبها را به عبادت مي‎پرداخت. كه يك سال را شيخ مفيد و كثيري از علماء شيعه نقل كرده‎اند و اين قول شايع بين زنان محترمه بود.»<ref>سفينه البحار، محدث قمي، ج۱، ص۲۵۶. طبع نجف.</ref> محدث قمي پس از نقل اين مطلب، قضيه بانوي معظمه «رباب» را از ابن اثير نقل مي‎كند.

اما قول دوم؛ بر مبناي روايتي است كه مرحوم كليني در «اصول كافي» كه از معتبرترين كتب شيعه است، از مصقله الطحان از امام صادق(ع) نقل كرده است كه آن حضرت فرمود:

«مصقله مي‎گويد: شنيدم امام صادق(ع) مي‎فرمود: چون حسين(ع) كشته شد، همسر كلابيّه آن حضرت برايش سوگواري به پا كرد و خود گريست و زنان و خدمتگذاران او هم گريستند تا اشك چشمانش خشك شد و تمام گشت، آن هنگام يكي از كنيزانش را ديد، مي‎گريد و اشك چشمش جاري است، او را طلبيد و گفت: چرا در ميان ما تنها اشك تو جاري است؟! او گفت: من شربت سويق مي‎آشامم. او هم دستور داد سويق تهيه كنند. از آن نوشيدند. بعد اظهار داشت مي‎خواهم با اين عمل براي گريستن بر حسين(ع) نيرو پيدا كنيم.

شخصي براي او چند پرنده‎ي سياه هديه فرستاد، چون آن‎ها را ديد گفت: اينها چيست، گفتند: هديه‎اي است كه فلاني فرستاده تا بر سوگواري حسين كمك شود. او گفت ما جشن برگزار نمي‎كنيم، اين‎ها را براي چه مي‎خواهيم؟! بعد دستور داد آن‎ها را از خانه بيرون كردند، چون از خانه بيرون شدند اثري از آن‎ها احساس نشد. مثل اين كه ميان آسمان و زمين پرواز كردند…»<ref>اصول كافي، كتاب الحجه، شيخ كليني، ص۴۶۶، طبع آخوندي، تهران، و طبع تبريز، ص۲۵۴؛ مرآه العقول، ج۱، ۳۹۴.</ref>  

از خبر طحان استفاده مي‎شود كه گريه و عزاي آن بانوي معظمه در خانه و منزلي بوده است؛ اما در كنار قبر سيدالشهدا(ع) در آن زمان هنور خانه‎اي وجود نداشته، تا ايشان بفرمايند، مرغ‎ها را از آن خانه بيرون رانند.

مرحوم شهيد قاضي ـ رحمه الله عليه ـ از اين روايت استفاده كرده‎ است كه رباب عزا را در مدينه برپا كرده است نه در كربلا و گفته‎اند، افزون بر اين كه امام سجاد(ع) مانع مي‎شد، همسر امام حسين(ع) خود نيز تا يك سال در بيابان كربلا تنها نمي‎ماند و اين مطلب را از شخصيت او بعيد دانسته است.

==منابع==

| شاخه اصلی =  

|شاخه فرعی۱ =  

|شاخه فرعی۲ =  

|شاخه فرعی۳ =  

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | ناوبری =  

  | نمایه =  

  | تغییر مسیر =  

  | ارجاعات =  

  | بازبینی =  

  | تکمیل =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =