automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) جز (added Category:درگاه امام حسین(ع) using HotCat) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
با توجه به آيه | با توجه به آيه ۱۴۵ سوره آل عمران عزاداری شيعيان برای چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | |||
سوره آل عمران | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
آیه ۱۴۵ سوره آل عمران در تضاد با عزاداری نیست. این آیه دلالت بر این دارد که مرگ حق است و در زمان خودش محقق می شود. اما عزاداری اعتراض به این نیست که چرا مرگ تحقق پیدا کردخه است، بلکه نوعی ابراز اندوه و ناراحتی برای بازماندگان است. بخصوص آنکه امام حسین(ع) با وضع فجیع شهید شد و همین سبب این است که عزاداری برای آن حضرت به این شکل امروزین دربیاید. | |||
مقدمه: | مقدمه: | ||
خط ۱۸: | خط ۱۶: | ||
عزاداری در لغت به معنای اقامه ی مراسم عزاداری و سوگواری است<ref>معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، آدنا، چهارم، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۶۴</ref>. مراسم عزاداری برای اهل بیت پیامبر به خصوص امام حسین(ع) قدمتی دیرینه دارد. شاید اولین عزادرای در طول تاریخ به بازگو کردن بخشی از وقایع روز عاشورا توسط جبرئیل برای حضرت آدم برگردد که او را بسان مادر بچه مرده به گریه واداشت. برخی انبیاء دیگر هم از جانب خدا به یاد مظلومیت سیدالشهداء افتاده وقاتل ایشان را لعن کرده یا بر ایشان گریه کردند و نبی مکرم اسلام هم بر شهادت و مظلومیت سالار شهیدان گریستند و بعد از ایشان هم امامان معصوم به گریه و عزاداری و نیز اقامه ی مجلس عزاء برای ایشان اقدام نمودند. امروزه دیگر عزاداری به یک سنت دینی و مذهبی تبدیل گشته و نقاط مختلف دنیا حتی در کشورهای غربی به شیوه های متعدد مردم به عزاداری و نوحه سرایی می پردازند. | عزاداری در لغت به معنای اقامه ی مراسم عزاداری و سوگواری است<ref>معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، آدنا، چهارم، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۰۶۴</ref>. مراسم عزاداری برای اهل بیت پیامبر به خصوص امام حسین(ع) قدمتی دیرینه دارد. شاید اولین عزادرای در طول تاریخ به بازگو کردن بخشی از وقایع روز عاشورا توسط جبرئیل برای حضرت آدم برگردد که او را بسان مادر بچه مرده به گریه واداشت. برخی انبیاء دیگر هم از جانب خدا به یاد مظلومیت سیدالشهداء افتاده وقاتل ایشان را لعن کرده یا بر ایشان گریه کردند و نبی مکرم اسلام هم بر شهادت و مظلومیت سالار شهیدان گریستند و بعد از ایشان هم امامان معصوم به گریه و عزاداری و نیز اقامه ی مجلس عزاء برای ایشان اقدام نمودند. امروزه دیگر عزاداری به یک سنت دینی و مذهبی تبدیل گشته و نقاط مختلف دنیا حتی در کشورهای غربی به شیوه های متعدد مردم به عزاداری و نوحه سرایی می پردازند. | ||
== شأن نزول آیه == | |||
اولا: آيه ۱۴۵ سوره آل عمران تعريضى است به كسانى كه در باره كشته شدگان در راه خدا مىگفتند اگر به جنگ نرفته بودند نمىمردند، و در آيه ۱۵۶ همين سوره گفتارشان را حكايت مىكند، كه گفتند:" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا ..."، و هم چنين تعريض به كسانى است كه گفته بودند اگر اختيار رهبرى جنگ به دست ما بود اين افراد كشته نمىشدند، و قرآن كريم اين گفتارشان را در آيه ۱۵۴ همين سوره حكايت كرده است كه گفتند:" لَوْ كانَ لَنا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ ما قُتِلْنا هاهُنا ..."، و صاحب اين سخنان مؤمنان بودند، نه منافقين، كه به كلى از يارى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خود دارى نموده و براى قتال از خانههايشان بيرون نيامدند. | اولا: آيه ۱۴۵ سوره آل عمران تعريضى است به كسانى كه در باره كشته شدگان در راه خدا مىگفتند اگر به جنگ نرفته بودند نمىمردند، و در آيه ۱۵۶ همين سوره گفتارشان را حكايت مىكند، كه گفتند:" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا ..."، و هم چنين تعريض به كسانى است كه گفته بودند اگر اختيار رهبرى جنگ به دست ما بود اين افراد كشته نمىشدند، و قرآن كريم اين گفتارشان را در آيه ۱۵۴ همين سوره حكايت كرده است كه گفتند:" لَوْ كانَ لَنا مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ ما قُتِلْنا هاهُنا ..."، و صاحب اين سخنان مؤمنان بودند، نه منافقين، كه به كلى از يارى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خود دارى نموده و براى قتال از خانههايشان بيرون نيامدند. | ||
خط ۲۸: | خط ۲۳: | ||
و چون لازمه اين سخن از كسى كه آن را گفته اين است كه ايمانش به اسلام ناشى از اين پندار بوده كه هر چه هست به دست رسول خدا و مؤمنان است، و خلاصه ايمان آورده تا صاحب اختيار دنيا باشد و نيز از آنجايى كه اجتناب كنندگان از اين پندار تنها كسانى هستند كه ثواب آخرت را مىجويند و كار به دنيا و اختيار دارى دنيا ندارند؛ لذا دنبال جمله مورد بحث فرمود:" وَ مَنْ يُرِدْ ثَوابَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ مَنْ يُرِدْ ثَوابَ الْآخِرَه نُؤْتِهِ مِنْها"، در اين جمله هم در باره كسانى كه منظورشان از اسلام دنيا است فرموده از آن به ايشان مىدهيم، و هم آنها كه منظورشان آخرت است فرموده از آن به ايشان مىدهيم، و نه در باره طايفه اول فرمود: (نؤتها- آن را به وى مىدهيم)، و نه در باره طايفه دوم، براى اينكه هميشه اراده و خواستن انسان با موافقت همه اسباب روبرو نمىشود، تا همه خواستهاش تأمين گردد، ولى چنان هم نيست كه با موافقت بعضى از اسباب مواجه نگردد پس اگر با موافقت همه اسباب مواجه شد همه خواستهاش بر آورده مىشود، و اگر با موافقت بعضى از آنها رو برو گرديد تنها بعضى از خواستهاش بر آورده مىشود، بر این اساس آیه مذکر ربطی به عزاداری نداری ندارد.<ref>طباطبايى، سید محمدحسين، الميزان في تفسير القرآن، مترجم: موسوى همدانی، محمد باقر، ناشر: جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ ۵، : ايران- قم، ۱۳۷۴ هـ ش.</ref> | و چون لازمه اين سخن از كسى كه آن را گفته اين است كه ايمانش به اسلام ناشى از اين پندار بوده كه هر چه هست به دست رسول خدا و مؤمنان است، و خلاصه ايمان آورده تا صاحب اختيار دنيا باشد و نيز از آنجايى كه اجتناب كنندگان از اين پندار تنها كسانى هستند كه ثواب آخرت را مىجويند و كار به دنيا و اختيار دارى دنيا ندارند؛ لذا دنبال جمله مورد بحث فرمود:" وَ مَنْ يُرِدْ ثَوابَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ مَنْ يُرِدْ ثَوابَ الْآخِرَه نُؤْتِهِ مِنْها"، در اين جمله هم در باره كسانى كه منظورشان از اسلام دنيا است فرموده از آن به ايشان مىدهيم، و هم آنها كه منظورشان آخرت است فرموده از آن به ايشان مىدهيم، و نه در باره طايفه اول فرمود: (نؤتها- آن را به وى مىدهيم)، و نه در باره طايفه دوم، براى اينكه هميشه اراده و خواستن انسان با موافقت همه اسباب روبرو نمىشود، تا همه خواستهاش تأمين گردد، ولى چنان هم نيست كه با موافقت بعضى از اسباب مواجه نگردد پس اگر با موافقت همه اسباب مواجه شد همه خواستهاش بر آورده مىشود، و اگر با موافقت بعضى از آنها رو برو گرديد تنها بعضى از خواستهاش بر آورده مىشود، بر این اساس آیه مذکر ربطی به عزاداری نداری ندارد.<ref>طباطبايى، سید محمدحسين، الميزان في تفسير القرآن، مترجم: موسوى همدانی، محمد باقر، ناشر: جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ ۵، : ايران- قم، ۱۳۷۴ هـ ش.</ref> | ||
== مستندات عزاداری == | |||
عزاداری مستند به آیات قرآن کریم و روایات است. در این مورد آیات مختلفی وجود دارد که به برخی اشاره می شود: ۱. ذلک و من یعظّم شعائر اللّه فانّها من تقوی القلوب(حج/۳۲) یعنی و هر کس شعائر الهی را بزرگ دارد این کار نشانه تقوای دلهاست. شعائر جمع شعیره یا شِعار به معنای علامت است<ref>ابن منظور، لسان العرب، بيروت، دار الفكر- دار صادر، سوم،۱۴۱۴ ق، ج۴،ص۴۱۴.</ref>. در حقیقت تمام آنچه در برنامههاى دينى وارد شده و انسان را به ياد خدا و عظمت آئين او مىاندازد شعائر الهى است و بزرگداشت آن نشانه تقواى دلها است و شعائر اختصاصی به اعمال حج یا صفا و مروه یا قربانی حج و ... ندارد. شاه ولی الله دهلوی از علمای اهل سنت بر این باور است که شعائر به طور کلی امور ظاهری حسی اند که بواسطه آن ها خداوند عبادت می شود و معظم شعائر هم قرآن، کعبه، نبی و نماز است<ref>دهلوی، شاه ولی الله، حجه الله البالغه، بیروت، دارالجیل، اول، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref>. علامه طباطبایی هم در تفسیر المیزان معتقد است شعائر الهی عبارتست از آنچه انسان را به یاد خدا انداخته علامت و نشانه ای است بر خداوند<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فیول تفسیر القرآن، قم،انتشارات اسلامی، پنجم، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۷.</ref>. با توجه به آنچه گفته شد برپایی جلسه¬ی عزاداری که در آن قرآن خوانده می شود و از خداوند و معارف اسلامی گفته می شود و مردم به مسایل دینی دعوت شده و برای طاعت خدا و تقرب به او به یاد اهل بیت پیامبر، اولیای خدا و شهیدان راه اسلام افتاده مصیبت های آنان را یادآور می شوند چرا از شعائر الهی نباشد. اگر طبق آیات قرآن<ref>حج/۳۶.</ref> قربانی حج از شعائر است پس حتما برگزاری مجالس عزاداری هم جزء شعائر است. ۲. و تولّی عنهم و قال یا اسفی علی یوسف و ابیضت عیناه من الحزن فهو کظیم<ref>یوسف/۸۴.</ref> یعنی و از آنان روى گردانيد و گفت: «اى اندوها بر يوسف!» و در حالى كه اندوه خود را فرو مىخورد، چشمانش از اندوه سپيد شد. بر مبنای این آیه حضرت یعقوب با اینکه احتمال زنده ماندن عزیز خود را می داد مدتی طولانی آنقدر گریست و عزاداری کرد تا نابینا شد. آیا می¬توان بر عزیز خدا، عزیز اسلام و میوه دل پیامبر سید شباب اهل بهشت و به خاطر شهادتی با آن فجایع ناگوار سال های سال نگریست؟ ۳. قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی<ref>شوری/۲۳.</ref> یعنی بگو: به ازاى آن[رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى با خويشاوندانم. پر واضح است که یکی از مصادیق مودت و محبت نسبت به اهل بیت پیامبر در این زمان همانا برگزاری مراسماتی در ایام ولادت و شهادت آن خاندان است که طی آن مسلمانان با آشنا شدن با سیره و سخنان و نیز گریه بر مصایبشان مودت و محبتشان به اهل¬بیت پیامبر فراهم می شود. | |||
اما در مورد روایات؛ روایات فراوانی از کتب شیعه و اهل سنت بر فضیلت عزاداری بر سید الشهدا(ع) داریم که به دو روایت یکی از اهل سنت و یکی از شیعه اکتفا می شود: ۱. احمد بن حنبل در کتاب فضائل الصحابه به سند صحیح از امام حسین(ع) نقل می کند که هر کس برای ما قطره اشکی بریزد خداوند بهشت را جایگاهش قرار می دهد<ref>ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، مکه، طبع دارالعلم، اول، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۷۶.</ref>. ۲. امام صادق(ع) می فرمایند: خدایا... و بر آن چشم هایی که از سر ترحم بر ما اشک هایشان روا شد رحم کن و برآن دل هایی که بی تاب شدند و به حال ما سوختند رحم نما و بر شیون هایی که بر ما بلند گردیدند ترحم کن<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی(۱۵ جلدی)، قم دارالحدیث، ۱۴۳۰ق، ج۹، ص۹۰۱.</ref>. | اما در مورد روایات؛ روایات فراوانی از کتب شیعه و اهل سنت بر فضیلت عزاداری بر سید الشهدا(ع) داریم که به دو روایت یکی از اهل سنت و یکی از شیعه اکتفا می شود: ۱. احمد بن حنبل در کتاب فضائل الصحابه به سند صحیح از امام حسین(ع) نقل می کند که هر کس برای ما قطره اشکی بریزد خداوند بهشت را جایگاهش قرار می دهد<ref>ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، مکه، طبع دارالعلم، اول، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۷۶.</ref>. ۲. امام صادق(ع) می فرمایند: خدایا... و بر آن چشم هایی که از سر ترحم بر ما اشک هایشان روا شد رحم کن و برآن دل هایی که بی تاب شدند و به حال ما سوختند رحم نما و بر شیون هایی که بر ما بلند گردیدند ترحم کن<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی(۱۵ جلدی)، قم دارالحدیث، ۱۴۳۰ق، ج۹، ص۹۰۱.</ref>. |