پرش به محتوا

حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


امیرمومنان در فتح سرزمین ایران نقش مستقیم نداشتند، بلکه آن حضرت در مشورت خلیفه برای جنگ با سپاه ایران از ارائهٔ نظر خیرخواهانه خود داری نکرد. اما در اسلام آوردن ایرانیان و فتح قلبهای ایرانیان با رفتار عادلانه و بدون تبعیض با آنان نقش اساسی داشته که در منابع تاریخی و سیرهٔ امام آمده است.
حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در جنگ با ایران محل مناقشه مورخان است. عده‌ای حضور آن دو را بخصوص در فتح طبرستان قطعی دانسته‌اند و برخی این مسئله را رد کرده‌اند. اگر آن دو امام در جنگ با ایران حضور داشتند، به سبب مصالح و منافع اسلام بوده که اقتضاء می‌کرده آن دو امام حضور داشته باشند، مانند آنکه از تعرض و رفتار غیر اسلامی لشکر اسلام جلوگیری کنند و مراقب باشند لشکر پیروز بر شکست‌خوردگان ظلم نکنند؛ نه اینکه امامین اعتقاد داشته باشند برای گسترش اسلام باید جنگ‌افروزی کرد و به فتح کشورها پرداخت و مردم و جوامع را به زور شمشیر مسلمان کرد.
 
البته فتح کشورها در آن زمان نه برای گرفتن غنایم و گسترش مرزها و تصرف سرزمین‌ها، که برای رهایی مردمان از چنگال ظالمان و حاکمان جور بوده است. از همین جهت وقتی مردم با اسلام بخصوص آموزه‌هایی همچون برابری و عدالت و آزادی و حمایت از محرومان و مستضعفین روبرو شدند، با تمایل قلبی به آیین اسلام روی آوردند.


== نقل تاریخی این موضوع ==
== نقل تاریخی این موضوع ==
دربارهٔ حضور فرزندان امام علی گفته‌های متفاوت هست که قابل بررسی است:
امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ دو ریحانهٔ رسول خدا ـ صلی‌الله علیه و آله ـ هستند که بعد از رحلت آن حضرت شاهد وقایعی بودند که تحملش آسان نبود. با وجود اینکه حق خلافت از آن علی ـ علیه‌السلام ـ و اولاد آن حضرت بود و از جانب خلفای ثلاثه (ابوبکر، عمر و عثمان) غضب شده بود، این بزرگواران همواره و در همه جا که احساس می‌کردند اقدامشان به نفع اسلام و مسلمین است شرکت جسته و به نفع مسلمین اقدام می‌کردند. طبرستان که از مناطق شمالی ایران محسوب می‌شود، در حدود سال ۲۹ هجری یا ۳۰ هجری توسط مسلمین فتح شد. یاقوت حموی می‌گوید: «بلاد طبرستان تا خلافت عثمان (۲۹ هجری) در دست ملوک فارس بود و افرادی که در آن ولایت و حکمرانی می‌کردند، اسپهبذ نامیده می‌شدند. تا اینکه دین اسلام به این منطقه آمد و عثمان، سعید بن عاص را که حاکم کوفه بود، همراه سپاه اسلام که عده‌ای زیادی از صحابه از قبیل ابن عباس، حذیفه بن یمان و حسن و حسین ـ علیهماالسلام ـ در میان آنها بود، طبرستان را فتح کردند.<ref>حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت: دار صادر، (بی‌تا) جلد ۴, صفحه ۱۴ و ۱۵</ref> و همین مطلب در اکثر منابع کهن که اشاره به فتح مناطق مختلف دارند و همچنین اشاره به شرکت صحابه پیامبر ـ صلی‌الله علیه و آله ـ دارند، به این نکته نیز اشاره دارند که امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ علاوه بر شرکت در فتح طبرستان در فتوح شمال آفریقا نیز شرکت داشتند.<ref>بلاذری احمد بن یحیی، فتوح‌البلدان، ترجمه محمد تول، تهران: نشر فقره، ۱۳۳۷ شمسی، صفحه ۴۶۸</ref>
امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ دو ریحانهٔ رسول خدا ـ صلی‌الله علیه و آله ـ هستند که بعد از رحلت آن حضرت شاهد وقایعی بودند که تحملش آسان نبود. با وجود اینکه حق خلافت از آن علی ـ علیه‌السلام ـ و اولاد آن حضرت بود و از جانب خلفای ثلاثه (ابوبکر، عمر و عثمان) غضب شده بود، این بزرگواران همواره و در همه جا که احساس می‌کردند اقدامشان به نفع اسلام و مسلمین است شرکت جسته و به نفع مسلمین اقدام می‌کردند. طبرستان که از مناطق شمالی ایران محسوب می‌شود، در حدود سال ۲۹ هجری یا ۳۰ هجری توسط مسلمین فتح شد. یاقوت حموی می‌گوید: «بلاد طبرستان تا خلافت عثمان (۲۹ هجری) در دست ملوک فارس بود و افرادی که در آن ولایت و حکمرانی می‌کردند، اسپهبذ نامیده می‌شدند. تا اینکه دین اسلام به این منطقه آمد و عثمان، سعید بن عاص را که حاکم کوفه بود، همراه سپاه اسلام که عده‌ای زیادی از صحابه از قبیل ابن عباس، حذیفه بن یمان و حسن و حسین ـ علیهماالسلام ـ در میان آنها بود، طبرستان را فتح کردند.<ref>حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت: دار صادر، (بی‌تا) جلد ۴, صفحه ۱۴ و ۱۵</ref> و همین مطلب در اکثر منابع کهن که اشاره به فتح مناطق مختلف دارند و همچنین اشاره به شرکت صحابه پیامبر ـ صلی‌الله علیه و آله ـ دارند، به این نکته نیز اشاره دارند که امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ علاوه بر شرکت در فتح طبرستان در فتوح شمال آفریقا نیز شرکت داشتند.<ref>بلاذری احمد بن یحیی، فتوح‌البلدان، ترجمه محمد تول، تهران: نشر فقره، ۱۳۳۷ شمسی، صفحه ۴۶۸</ref>


خط ۱۸: خط ۱۸:


با توجه به منابع گفته شده تا اینجا می‌توان گفت که امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ وارد طبرستان شده‌اند و در تأیید این مطلب مورخ شیعی باقر شریف قرشی معتقد است که: امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ علاقه داشتند دامنه نفوذ اسلام گسترش و توسعه پیدا کند و از آنجایی که این فتوحات را در خدمت دین و در جهت گسترش و توسعه اسلام می‌دیدند به صفوف مجاهدان پیوستند.<ref>قرشی، باقر شریف، زندگانی امام حسن ـ علیه‌السلام ـ ترجمه فخرالدین حجازی، (تهران بیجا، ۱۳۵۳ شمسی، جلد ۱ صفحه ۱۴۰</ref>
با توجه به منابع گفته شده تا اینجا می‌توان گفت که امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ وارد طبرستان شده‌اند و در تأیید این مطلب مورخ شیعی باقر شریف قرشی معتقد است که: امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ علاقه داشتند دامنه نفوذ اسلام گسترش و توسعه پیدا کند و از آنجایی که این فتوحات را در خدمت دین و در جهت گسترش و توسعه اسلام می‌دیدند به صفوف مجاهدان پیوستند.<ref>قرشی، باقر شریف، زندگانی امام حسن ـ علیه‌السلام ـ ترجمه فخرالدین حجازی، (تهران بیجا، ۱۳۵۳ شمسی، جلد ۱ صفحه ۱۴۰</ref>
ولی در مقابل این نظریه، علامه جعفر مرتضی عاملی معتقد است که حسنین ـ علیهماالسلام ـ در هیچ‌یک از فتوحات روزگار خلفای ثلاثه شرکت نداشتند و عدم شرکت آنها هم به خاطر این بود که فتوحات در آن روز اصلاً به نفع اسلام نبود بلکه بر عکس، این فتوحات ضربه‌ای بر پیکره اسلام بود و همچنین در جهاد ابتدایی باید حکم امام معصوم باشد و لذا چون در این زمان امام معصوم در رأس حکومت نیست اصلاً جهاد معنی ندارد(۷)۴.


بنابراین با توجه به مطالب گفته شده که اغلب در منابع کهن بوده و همچنین همکاری و مشورت دادن امام علی ـ علیه‌السلام ـ بر خلفا در دوره‌های مختلف که به نفع اسلام بود و در این موارد حضرت اختلاف را کنار می‌گذاشتند و همچنین با توجه به شرکت صحابی معروف در این فتوحات به احتمال زیاد دو ریحانه رسول خدا ـ صلی‌الله علیه و آله ـ نیز در طبرستان شرکت داشته و در گسترش اسلام شرکت جستند و اینکه مردم طبرستان در دوره‌های بعدی به علویان و سادات علوی ارادت داشته و علویان در ادوار مختلف در این منطقه موفق به تشکیل حکومت می‌شوند، شاید به خاطر برکت حضور امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ بود و لذا مردم این دیار به پاس آن حضور به احفاد و نوادگان این حضرات احترام فراوان می‌نمودند.
بنابراین با توجه به مطالب گفته شده که اغلب در منابع کهن بوده و همچنین همکاری و مشورت دادن امام علی ـ علیه‌السلام ـ بر خلفا در دوره‌های مختلف که به نفع اسلام بود و در این موارد حضرت اختلاف را کنار می‌گذاشتند و همچنین با توجه به شرکت صحابی معروف در این فتوحات به احتمال زیاد دو ریحانه رسول خدا ـ صلی‌الله علیه و آله ـ نیز در طبرستان شرکت داشته و در گسترش اسلام شرکت جستند و اینکه مردم طبرستان در دوره‌های بعدی به علویان و سادات علوی ارادت داشته و علویان در ادوار مختلف در این منطقه موفق به تشکیل حکومت می‌شوند، شاید به خاطر برکت حضور امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ بود و لذا مردم این دیار به پاس آن حضور به احفاد و نوادگان این حضرات احترام فراوان می‌نمودند.
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش