پرش به محتوا

تعدد زوجات در اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
== عدالت میان همسران ==
== عدالت میان همسران ==
{{نوشتار اصلی|عدالت میان همسران}}
{{نوشتار اصلی|عدالت میان همسران}}
منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ آیا این عدالت مربوط به امور زندگی از قبیل هم خوابگی و تأمین وسایل زندگی و رفاه و آسایش و انفاق است یا عدالت در حریم قلب و عواطف انسانی را نیز شامل می‌شود؟
در اینکه مقصود عدالت میان همسران در قرآن چیست نظرات متفاوتی گفته شده است. برخی گفته اند که این عدالت، محبت قلبی نیست زیرا محبت قلبی خارج از اراده انسان است. و این عدالت را تنها در لوازم زندگی و موضوعات مالی و مادی میدانند.


شکی نیست رعایت «عدالت» در ابراز محبت قلبی خارج از قدرت انسان است، چه کسی می‌تواند محبت خود را که عواملش در بیرون وجود اوست از هر نظر تحت کنترل درآورد؟ به همین دلیل رعایت این نوع عدالت را خداوند واجب نشمرده و در آیه ۱۲۹ همین سوره نساء می‌فرماید: {{قرآن|وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ}}؛ شما هر قدر کوشش کنید نمی‌توانید در میان همسران خود (از نظر تمایلات قلبی) عدالت و مساوات برقرار سازید».
شکی نیست رعایت «عدالت» در ابراز محبت قلبی خارج از قدرت انسان است، چه کسی می‌تواند محبت خود را که عواملش در بیرون وجود اوست از هر نظر تحت کنترل درآورد؟ به همین دلیل رعایت این نوع عدالت را خداوند واجب نشمرده و در آیه ۱۲۹ همین سوره نساء می‌فرماید: {{قرآن|وَ لَنْ تَسْتَطِیعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَیْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ}}؛ شما هر قدر کوشش کنید نمی‌توانید در میان همسران خود (از نظر تمایلات قلبی) عدالت و مساوات برقرار سازید».
خط ۳۳: خط ۳۳:
البته باید توجه داشت که جواز تعدد زوجات با اینکه در بعضی از موارد یک ضرورت اجتماعی است و از احکام مسلم اسلام محسوب می‌شود اما تحصیل شرائط آن در امروز با گذشته تفاوت بسیار پیدا کرده است، زیرا زندگی در سابق یک شکل ساده و بسیط داشت و لذا رعایت کامل مساوات بین زنان آسان بود و از عهده غالب افراد برمی‌آمد ولی در عصر و زمان ما باید کسانی که می‌خواهند از این قانون استفاده کنند مراقب عدالت همه‌جانبه باشند و اگر قدرت بر این کار دارند چنین اقدامی بنمایند. اساساً اقدام به این کار نباید از روی هوی و هوس باشد.
البته باید توجه داشت که جواز تعدد زوجات با اینکه در بعضی از موارد یک ضرورت اجتماعی است و از احکام مسلم اسلام محسوب می‌شود اما تحصیل شرائط آن در امروز با گذشته تفاوت بسیار پیدا کرده است، زیرا زندگی در سابق یک شکل ساده و بسیط داشت و لذا رعایت کامل مساوات بین زنان آسان بود و از عهده غالب افراد برمی‌آمد ولی در عصر و زمان ما باید کسانی که می‌خواهند از این قانون استفاده کنند مراقب عدالت همه‌جانبه باشند و اگر قدرت بر این کار دارند چنین اقدامی بنمایند. اساساً اقدام به این کار نباید از روی هوی و هوس باشد.


== تقیید و الغای تعدد ==
== نظریه تقیید و الغای تعدد ==
شیخ محمد عبده و پیروانش معتقدند که تعدد زوجات تنها در هنگام ضرورت جایز است.<ref>مهدی مهریزی، مقاله تعدد زوجات، دانشنامه جهان اسلام</ref> از این جهت که تحقق شرط عدالت بسیار نامحتمل است. به موجب نظریه الغای تعدد زوجات که معدودی از نویسندگان معاصر بدان قائلند، با توجه به رواج تعدد زوجات بدون حد و حصر در میان اعراب، اسلام برای برداشتن این رسم روشی تدریجی اتخاذ کرده است: ابتدا تعداد همسران را به چهار محصور نمود. سپس عدالت را شرط تعدد زوجات دانست. و در مرحله بعد با نامکن دانستن اجرای عدالت آن را یکسره از میان برداشت.<ref>مهدی مهریزی، مقاله تعدد زوجات، دانشنامه جهان اسلام</ref>
بعضی محققان تنها در ضرورت و حکمت و مصالح خاصی ازدواج مجدد را جایز می‌دانند؛ آن هم در صورت توان اداره زندگی و تحقق شرط عدالت میان همسران. شیخ محمد عبده و پیروانش معتقدند که تعدد زوجات تنها در هنگام ضرورت جایز است.<ref>مهدی مهریزی، مقاله تعدد زوجات، دانشنامه جهان اسلام</ref> از این جهت که تحقق شرط عدالت بسیار نامحتمل است. به موجب نظریه الغای تعدد زوجات که معدودی از نویسندگان معاصر بدان قائلند، با توجه به رواج تعدد زوجات بدون حد و حصر در میان اعراب، اسلام برای برداشتن این رسم روشی تدریجی اتخاذ کرده است: ابتدا تعداد همسران را به چهار محصور نمود. سپس عدالت را شرط تعدد زوجات دانست. و در مرحله بعد با نامکن دانستن اجرای عدالت آن را یکسره از میان برداشت.<ref>مهدی مهریزی، مقاله تعدد زوجات، دانشنامه جهان اسلام</ref>


نقد دیگر به تعدد چند همسری، مبتنی بر شرایط زمانی امروز است که کاملا با عصر آن زمان متفاوت شده است.
نقد دیگر به تعدد چند همسری، مبتنی بر شرایط زمانی امروز است که کاملا با عصر آن زمان متفاوت شده است. زیرا نه تنها مصلحتی برای ازدواج مجدد وجود ندارد، بلکه آسیب جدی به زن اول می‌زند و بنیان خانواده را که اسلام بدان تأکید جدی دارد از بین می‌برد. امروزه تعدد زوجات با اصول دیگر اخلاقی از جمله تعهد به همسر و مهر و محبت به او، در تضاد است و عرف و عقل جوامع جدید آن را برنمی تابد و ناسازگار با حقوق زنان دانسته می‌شود.
 
برخی چند همسری را رواج شهوت پرستی می دانند که با فلسفه ازدواج منافات دارد.{{پایان پاسخ}}


برخی چند همسری را رواج شهوت‌رانی می‌دانند که با فلسفه ازدواج منافات دارد. جواز تعدد زوجات به مرد این اجازه را می دهد که با وجود داشتن یک زن، تعهدی به او نداشته باشد و دنبال زنان دیگر بگردد که این تأثیر بسیار بد بر همسر اول و خانواده در روزگار امروز می‌گذارد.{{پایان پاسخ}}
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۱۵٬۰۹۲

ویرایش