پرش به محتوا

آزاد کردن برده در قرآن و روایات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
در قرآن کریم اشاراتی اندک در مورد خوش رفتاری و امکان آزادی بردگان شده است، پس این ادعاهایی که در مورد عتق و آزاد سازی بردگان و خوشرفتاری و حقوق انسانی آنها در اسلام می‌شود، چه دلیلی دارد؟
آزاد کردن برده در قرآن و روایات آمده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
منابع فقه ما شامل قرآن، روایات و عقل می‌شود. قرآن کتاب صرفاً فقهی نیست تا در آن دنبال ابواب فقهی بگردیم. همه کتب روایی منبع و کتب فقهی فقها شیعه و سنی، دارای بابی تحت عنوان کتاب العتق است. آیات متعدد قران کریم نیز عملاً به مباحث در مورد عتق و خوشرفتاری و مکاتبه و… پرداخته است که مباحث زیر مجموعه کتاب العتق محسوب می‌شود. در ادامه به‌طور اجمالی به برخی آیاتی که در باب کتاب العتق از آن‌ها استفاده می‌شود اشاره می‌کنیم.
آیات متعدد قران کریم نیز عملاً به مباحث در مورد عتق و خوشرفتاری و مکاتبه و… پرداخته است  
 
همه کتب روایی منبع و کتب فقهی فقها شیعه و سنی، دارای بابی تحت عنوان کتاب العتق است.  


== آزاد سازی بردگان در قرآن کریم ==
== آزاد سازی بردگان در قرآن کریم ==
خط ۲۹: خط ۳۱:


علاوه بر آیات فوق که در مورد احکام مربوط به عتق و آزادی بردگان است، آیات بسیار زیادی در مورد لزوم خوشرفتاری و آداب برخورد با بردگان در قران کریم وجود دارد که بررسی همه آن‌ها خارج از طاقت این پرسش و پاسخ است.
علاوه بر آیات فوق که در مورد احکام مربوط به عتق و آزادی بردگان است، آیات بسیار زیادی در مورد لزوم خوشرفتاری و آداب برخورد با بردگان در قران کریم وجود دارد که بررسی همه آن‌ها خارج از طاقت این پرسش و پاسخ است.
با این توضیح بی انصافی نیست که بگوییم قرآن کریم سخن چندانی در مورد عتق و ضرورت و اهمیت آزادسازی بردگان عنوان ننموده است.


== آزادسازی بردگان در کتب روایی ==
== آزادسازی بردگان در کتب روایی ==
کتب روایی ما را به چند دسته می‌توان تقسیم‌بندی کرد. مهمترین کتب روایی شیعه، کتب اربعه است. اصول کافی، التهذیب، الاستبصار و من لایحضره الفقیه مهمترین کتب روایی شیعه است که از دارای عالی‌ترین سندها است. یکی از کتاب‌های همه این مجموعه کتب، کتاب العتق است که مشتمل بر ابواب مختلفی در مورد آزادسازی بردگان، انواع روش‌های آزادسازی، نحوه و آداب تعامل و برخورد با بردگان و … وجود دارد. هر باب مشتمل بر ده‌ها روایت عالی السند در این زمینه هاست. به عنوان مثال کتاب العتق اصول کافی مشتمل بر ۱۹ باب در زمینه احکام مربوط به آزادسازی بردگان است. برخی از مهمترین ابواب این کتاب عبارتند از: باب راه‌های غیرمجاز برده‌گیری، باب اشخاصی که نمی‌توان به عنوان برده گرفت، باب لزوم قصد قربت در عتق، باب شرایط عتق، باب ثواب و فضیلت عتق، باب عتق ولد زنا و ذمی و مشرک و مستضعف، باب تدبیر (یکی از روشهای عتق)، باب مکاتب (یکی از روشهای عتق)، باب عواملی مثل برخی بیماری‌ها و … که باعث عتق می‌شود، باب اموال برده، باب عتق مکره و مضطر و مجنون و … باب عتق ام ولد و محارم و .. باب نحوه برخورد با اسیر فراری و …
مهمترین کتب روایی شیعه، [[کتب اربعه]] است. [[اصول کافی]]، [[التهذیب]]، [[الاستبصار]] و [[من لایحضره الفقیه]] مهمترین کتب روایی شیعه است که از دارای عالی‌ترین سندها است. یکی از کتاب‌های همه این مجموعه کتب، کتاب [[العتق]] است که مشتمل بر ابواب مختلفی در مورد آزادسازی بردگان، انواع روش‌های آزادسازی، نحوه و آداب تعامل و برخورد با بردگان و … وجود دارد. هر باب مشتمل بر ده‌ها روایت عالی السند در این زمینه هاست. به عنوان مثال کتاب العتق اصول کافی مشتمل بر ۱۹ باب در زمینه احکام مربوط به آزادسازی بردگان است. برخی از مهمترین ابواب این کتاب عبارتند از: باب راه‌های غیرمجاز برده‌گیری، باب اشخاصی که نمی‌توان به عنوان برده گرفت، باب لزوم قصد قربت در عتق، باب شرایط عتق، باب ثواب و فضیلت عتق، باب عتق ولد زنا و ذمی و مشرک و مستضعف، باب تدبیر (یکی از روشهای عتق)، باب مکاتب (یکی از روشهای عتق)، باب عواملی مثل برخی بیماری‌ها و … که باعث عتق می‌شود، باب اموال برده، باب عتق مکره و مضطر و مجنون و … باب عتق ام ولد و محارم و .. باب نحوه برخورد با اسیر فراری و …


کتاب شریف [[وسائل الشیعه]] شیخ حر عاملی علیه الرحمه کتاب منبع روایی است و شیخ حر عاملی در آن همه روایات کتب اربعه شیعه را که در موضوع احکام است در آن جمع‌آوری نموده است. کتاب العتق و احکام مربوط به آزادسازی برده و کنیز در این مجموعه روایی بیش از ۱۱۸ باب از روایات را به خود اختصاص داده است. از این گذشته ابواب مختلفی در مورد نذر، کفاره روزه، قسم، ایلاء، ظهار، قتل، نذر و … نیز در مورد آزاد سازی بردگان و در موضوع عتق است.
کتاب شریف [[وسائل الشیعه]] شیخ حر عاملی کتاب منبع روایی است و شیخ حر عاملی در آن همه روایات کتب اربعه شیعه را که در موضوع احکام است در آن جمع‌آوری نموده است. کتاب العتق و احکام مربوط به آزادسازی برده و کنیز در این مجموعه روایی بیش از ۱۱۸ باب از روایات را به خود اختصاص داده است. از این گذشته ابواب مختلفی در مورد نذر، کفاره روزه، قسم، ایلاء، ظهار، قتل، نذر و … نیز در مورد آزاد سازی بردگان و در موضوع عتق است.


دو روایت از صدها روایت در این زمینه را حسن ختام این بخش قرار می‌دهیم.
دو روایت از صدها روایت در این زمینه را حسن ختام این بخش قرار می‌دهیم.
خط ۴۲: خط ۴۲:


== آزادسازی بردگان در کتب فقهی ==
== آزادسازی بردگان در کتب فقهی ==
در هیچ‌کدام از کتب فقهی از صدر اسلام تاکنون بابی تحت عنوان استرقاق (برده‌گیری) نبوده است و همه فقها در کتب فقهی خود مباحث کتاب العتق را مطرح نموده و اصل مباحث را بر نظام آزادسازی تدریجی بردگان بنا کرده و مباحث خود را ارائه داده‌اند تا آنجا که در زمان متاخرین از فقها مباحث کتاب العتق هم موضوعیت خود را از دست داد و بسیاری از متاخرین از فقها، در کتب فقهی خود این مباحث را حذف یا ضمن یک اشاره اجمالی از آن گذشته‌اند. روش فقهی همه فقهایی که در این مورد بحث کرده‌اند نیز چنین بوده است که در ابتدای کتاب فقهی خویش روایات متعددی در مورد مدح و فضیلت آزادکردن بردگان و ثواب آن و روایات در مورد مدارا و احسان به برده و کنیز و سعی در اصلاح و بازپروری آنان عنوان نموده و روایات شدیدی در مورد مذمت برده‌گیری و برده فروشی را عنوان می‌نمایند و بعد از آن به احکام مربوط به عتق و آزادسازی بردگان می‌پردازند. این رویه نشان دهنده نگاه واقع بینانه و در عین حال کریمانه اسلام به بحث برده و کنیز است.
در هیچ‌کدام از کتب فقهی از صدر اسلام تاکنون بابی تحت عنوان استرقاق (برده‌گیری) نبوده است و همه فقها در کتب فقهی خود مباحث کتاب العتق را مطرح نموده و اصل مباحث را بر نظام آزادسازی تدریجی بردگان بنا کرده و مباحث خود را ارائه داده‌اند تا آنجا که در زمان متاخرین از فقها مباحث کتاب العتق هم موضوعیت خود را از دست داد و بسیاری از متاخرین از فقها، در کتب فقهی خود این مباحث را حذف یا ضمن یک اشاره اجمالی از آن گذشته‌اند. روش فقهی همه فقهایی که در این مورد بحث کرده‌اند نیز چنین بوده است که در ابتدای کتاب فقهی خویش روایات متعددی در مورد مدح و فضیلت آزادکردن بردگان و ثواب آن و روایات در مورد مدارا و احسان به برده و کنیز و سعی در اصلاح و بازپروری آنان عنوان نموده و روایات شدیدی در مورد مذمت برده‌گیری و برده فروشی را عنوان می‌نمایند و بعد از آن به احکام مربوط به عتق و آزادسازی بردگان می‌پردازند. این رویه نشان دهنده نگاه واقع بینانه و در عین حال کریمانه اسلام به بحث برده و کنیز است.{{پایان پاسخ}}
 
نگاه منافقانه جوامع غربی و مسیحی و یهودی و سکولار غرب، حکایت از این دارد که این جوامع همواره فریبکارانه حرف‌هایی از صلح و دوستی می‌زنند و ظالمانه به بدترین و ناجوانمردانه‌ترین و فریب کارانه‌ترین روش‌ها انسان‌ها و جوامع را استثمار کرده و به بردگی می‌گیرند. روش سالوسانه ای که استعمار سرمایه‌داری غرب و شرق در مورد جوامع و مردم دارند بدترین نوع بردگی است. این درحالی است که اسلام و جوامع اسلامی که به هیچ وجه دیگر بردگی در آن موضوعیت ندارد را به ظاهر متهم می‌کنند تا باطن کثیف و فریبکار خویش را بپوشانند.
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش