احکام ارث در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

احکام ارث در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۴

۱٬۲۸۵ بایت حذف‌شده ، ‏۹ اوت ۲۰۲۱

←‏سهم ارث طبقه اول

A.ahmadi

automoderated

۶٬۳۴۱

ویرایش

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 در آیه ۱۱ [[سوره نساء]]، سهم ارث طبقه اول از وارثان (فرزندان، پدران و مادران) بیان شده است:
-=== ارث دختر و پسر ===
+* '''ارث دختر و پسر''': اگر کسی از دنیا برود و بیش از یک فرزند داشته باشد و آن فرزندان شامل دختر و پسر باشند، میزان ارث فرزندانِ پسر، دو برابر سهم دختران است.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ه‍. ش، ج۳، ص۲۸۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۸ ه‍. ق، ج۴، ص۲۰۷.</ref>
-اگر کسی از دنیا برود و بیش از یک فرزند داشته باشد و آن فرزندان شامل دختر و پسر باشند، میزان ارث فرزندانِ پسر، دو برابر سهم دختران است.
-قابل توجه اینکه در این عبارت ارث دختران اصل قرار داده شده و ارث پسران به صورت فرع و با مقایسه با آن تعیین گردیده است، زیرا می‌فرماید: «پسران دو برابر سهم دختران ارث می‌برند». این عبارت نوعی تأکید بر ارث بردن دختران و مبارزه با سنت‌های جاهلی است که آنها را به کلی از ارث محروم می‌کردند.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ه‍. ش، ج۳، ص۲۸۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۸ ه‍. ق، ج۴، ص۲۰۷.</ref>
+* '''ارث سه دختر یا بیشتر''': اگر فرزندان فردی که درگذشته بیش از دو دختر باشد و پسری نداشته باشد، بر اساس آیه ۱۱ سوره نساء دو سوم میراث به آنها می‌رسد. بقیه میراث نیز با استناد به روایتی از پیامبر(ص) به آنها تعلق می‌گیرد. بنابراین در این مورد، نصف میراث بر اساس فرض (آنچه در متن قرآن آمده) و نصف دیگر به عنوان ردّ (آنچه توسط پیامبر(ص)‌ ذکر شده) به دختران می‌رسد. نصفی که بر اساس روایت به او می‌رسد به این دلیل است که وارث هم طبقه او وجود ندارد.{{مدرک|date=اوت ۲۰۲۱}}
-=== ارث سه دختر یا بیشتر ===
+* '''ارث یک دختر''': اگر میت فقط یک فرزند دختر داشته باشد، نصف ارث، طبق قرآن به او می‌رسد. بقیه میراث نیز،‌ با استناد به روایتی از پیامبر(ص) به او می‌رسد.بنابراین در این مورد، نصف میراث بر اساس فرض (آنچه در متن قرآن آمده) و نصف دیگر به عنوان ردّ (آنچه توسط پیامبر(ص)‌ ذکر شده) به دختر می‌رسد. نصفی که بر اساس روایت به او می‌رسد به این دلیل است که وارث هم طبقه او وجود ندارد.{{مدرک|date=اوت ۲۰۲۱}}
-چنانچه فرزندان متوفی بیش از دو دختر باشد و او پسری نداشته باشد، دو سوم میراث بر اساس فرض (تعیین قرآن) به آنها تعلق پیدا می‌یابد. (فَإِنْ کُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَینِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ) و بقیه با استناد به روایت رسول الله به آنها می‌رسد.
-=== ارث یک دختر ===
+* '''ارث پدر و مادر:''' سهم ارث هر یک از پدر و مادر میت یک ششم میراث است؛ البته این در صورتی است که میت فرزند داشته باشد، ولی اگر فرزندی نداشته باشد، یک سوم ارث از آن مادر و دو سوم باقی‌مانده از آن پدر است. حکم این بخش در صورتی است که میت برادر نداشته باشد.
-اگر میت فقط یک فرزند دختر داشته باشد، نصف ارث، طبق فرض از آن اوست. (وَإِنْ کَانَتْ وَاحِدَه فَلَهَا النِّصْفُ) و بقیه با استناد به روایت رسول الله به او می‌رسد.
-ذکر این نکته ضروری است که در مواردی که مثلاً میت وارثی جز یک دختر ندارد، آن دختر صاحب تمام میراث می‌شود، با این توضیح که نصف میراث را بر اساس «فرض» یعنی آنچه در متن قرآن آمده است و نصف دیگر را به عنوان «ردّ» یعنی آنچه توسط رسول الله بیان شده است، مالک می‌شود؛ یعنی نصف مال را بر اساس آنچه قرآن تعیین کرده به ارث می‌برد و نصف دیگر را به این جهت که وارث هم طبقه او وجود ندارد به ارث خواهد برد که به آن «رد» گویند. این نحوه تقسیم ارث در موارد مشابه مانند سه دختر و بیشر نیز جریان دارد؛ یعنی دو سوم اموال با فرض و بقیه با رد بین آنها به تساوی تقسیم می‌شود.
+* '''ارث پدر و مادر با برادر داشتنِ میت''': اگر میت برادرانی از جانب پدر و مادر یا از جانب پدر داشت، با وجود آنکه خود آن برادران ارثی نمی‌برند، اما سبب می‌شوند که سهم مادر به یک ششم کاهش پیدا کرده و پدر پنج ششم را ارث خواهد برد.
-=== ارث پدر و مادر ===
-سهم الارث هر یک از پدر و مادر میت یک ششم میراث است، البته این در صورتی است که میت فرزند داشته باشد، اما اگر فرزندی نداشته باشد، یک سوم ارث از آن مادر و دو سوم باقی‌مانده از آن پدر است: (وَلِأَبَوَیهِ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ).
-=== ارث پدر و مادر با برادر داشتن میت ===
-حکم قبل (میزان ارث پدر و مادر) در صورتی است که متوفی برادرانی نداشته باشد، اما اگر اینچنین بود و میت برادرانی از جانب پدر و مادر یا از جانب پدر داشت، با وجود آنکه خود آن برادران ارثی نمی‌برند، اما سبب می‌شوند که سهم مادر به یک ششم تقلیل پیدا کرده و پنج ششم را پدر به ارث خواهد برد: (فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَه فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ).
 === تقسیم ارث بعد از وصیت و پرداخت قرض ===