|
|
| خط ۲۳: |
خط ۲۳: |
|
| |
|
| == دلایل و شواهد برهان پذیر بودن اثبات خدا == | | == دلایل و شواهد برهان پذیر بودن اثبات خدا == |
| آیت الله جوادی آملی به‌طور مفصل در کتاب تبیین براهین اثبات خدا، آیات و روایاتی را به عنوان شاهد مدعای خویش ذکر کرده‌اند. از روایاتی که قابلیت مراجعه را دارد روایات مناظرات [[امام صادق(ع)]] با مخالفان فکری و ملحدان است. این روایات عموماً در کتاب احتجاج طبرسی<ref>الطبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج؛ تحقیق، سید محمد باقر الخرسان؛ بیروت؛ دار النعمان؛ ص ۲۰–۲۴.</ref> و توحید شیخ صدوق جمع‌آوری شده است<ref>رک: صدوق، محمد بن علی، التوحید، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، بی‌تا، این کتاب بسیاری از روایات مربوط به خداشناسی را جمع‌آوری کرده است.</ref> و نیز برخی از آن‌ها در کتاب شریف اصول کافی<ref>کلینی؛ محمد بن یعقوب؛ اصول کافی؛ تحقیق: علی اکبر غفاری؛ تهران؛ دار الکتب الاسلامیه؛ ۱۳۸۸ ق؛ ص ۷۲–۸۲.</ref> جمع‌آوری شده است.
| | برخی روایات که در منابع شیعه ذکر شده است نشان از برهان‌پذیر بودن اثبات خداوند دارد. از جمله این روایات، مناظرات [[امام صادق(ع)]] با مخالفان فکری و ملحدان است. این روایات عموماً در کتاب احتجاج طبرسی<ref>الطبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج؛ تحقیق، سید محمد باقر الخرسان؛ بیروت؛ دار النعمان؛ ص ۲۰–۲۴.</ref> و توحید شیخ صدوق جمع‌آوری شده است<ref>رک: صدوق، محمد بن علی، التوحید، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، بی‌تا، این کتاب بسیاری از روایات مربوط به خداشناسی را جمع‌آوری کرده است.</ref> و نیز برخی از آن‌ها در کتاب شریف اصول کافی<ref>کلینی؛ محمد بن یعقوب؛ اصول کافی؛ تحقیق: علی اکبر غفاری؛ تهران؛ دار الکتب الاسلامیه؛ ۱۳۸۸ ق؛ ص ۷۲–۸۲.</ref> جمع‌آوری شده است. |
|
| |
|
| علامه طباطبایی به دلیل دغدغه‌های فلسفی خود در این مسیر بسیار کوشیده‌است، حاصل این زحمات فراوان را می‌توان در کتاب‌های نهایه الحکمه و بدایه الحکمه، رساله برهان، جلد پنجم از کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، پانوشت‌های ایشان بر اسفار ملاصدرا و نیز در کتاب رسائل توحیدی جستجو کرد. ایشان نه تنها خداوند را اثبات پذیر می‌دانند بلکه خود نیز به ارائه برهان می‌پردازند. | | علامه طباطبایی نیز در کتاب‌های مختلف خود نه تنها خداوند را اثبات‌پذیر می‌داند بلکه خود نیز به ارائه برهان می‌پردازند. شهید مطهری نیز به‌طور تفصیلی به این بحث پرداخته و براهین اثبات خدا را ذکر کرده است. آیت الله جوادی آملی به‌طور مفصل در کتاب تبیین براهین اثبات خدا، آیات و روایاتی را به عنوان شاهد مدعای خویش ذکر کرده‌اند. |
|
| |
|
| شهید مطهری نیز به‌طور تفصیلی به این بحث پرداخته و براهین اثبات خدا را ذکر کرده‌اند. نظریات ایشان را می‌توان در پاورقی بر کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به خصوص جلد پنجم و کتاب توحید به تفصیل مطالعه کرد، به علاوه در سایر آثار خود هم‌چون علل گرایش به مادیگری نیز، به مناسبت وارد بحث اثبات خدا شده‌است.
| | امام خمینی نیز هر چند هیچ کتاب یا بحث مستقلی در این زمینه و بلکه در علم کلام ننوشته‌اند، ولی در آثار فلسفی و عرفانی خود، به براهین اثبات خدا پرداخته است.{{مطالعه بیشتر}} |
| | |
| آیت الله جوادی آملی نیز در کتاب‌های، تبیین براهین اثبات خدا<ref>رک: جوادی آملی، عبدالله، تبیین براهین اثبات خدا، قم، اسراء، ۱۳۷۸، ۱۲۳–۱۴۰.</ref> و ده مقاله پیرامون مبدأ و معاد به صراحت، هم بحث برهان پذیری را مطرح کرده و پذیرفته‌اند و هم براهین مختلف را مورد بحث قرار داده‌اند.
| |
| | |
| امام خمینی نیز هر چند هیچ کتاب یا بحث مستقلی در این زمینه و بلکه در علم کلام ننوشته‌اند، ولی در لابلای آثار فلسفی و عرفانی ایشان، می‌توان بحث براهین اثبات خدا را پی‌گیری کرد. تقریرات درس فلسفه ایشان به همت مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام ارائه شده است؛ و اصولاً کسی که مذاق فلسفی دارد نمی‌تواند براهین اثبات خدا را قبول نکند، چرا که فلسفه اسلامی هدف خود را شناخت خدا قرار داده و پس از همه مباحث فلسفی و اثبات مقدمات فراوان به الهیات خاص می‌رسد و تمامی بحث را به وجود مطلق یعنی خداوند اختصاص می‌دهد. بنابر این امام خمینی نیز وجود خداوند را برهان پذیر می‌دانند.{{مطالعه بیشتر}} | |
|
| |
|
| == معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر == | | == معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر == |