پرش به محتوا

احکام لقاح مصنوعی و رحم استیجاری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
در لقاح مصنوعی، رحم استیجاری و نسب نامشروع رابطهٔ فرزند با صاحب نطفه و صاحب رحم چگونه است؟ در صورتی که زن و شوهر در این‌که آیا با یکدیگر محرمیت رضاعی دارند یا نه، تردید داشته باشند وظیفه چیست؟
در لقاح مصنوعی، رحم استیجاری و نسب نامشروع رابطهٔ فرزند با صاحب نطفه و صاحب رحم چگونه است؟ در صورتی که زن و شوهر در این‌که آیا با یکدیگر محرمیت رضاعی دارند یا نه، تردید داشته باشند وظیفه چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}اما در مورد لقاء مصنوعی، رحم استیجاری و نسب نامشروع، مرحوم امام می‌فرمایند «باروری مصنوعی زن با نطفه و اسپرم شوهرش بدون اشکال جایز است هر چند که واجب است از مقدمات حرام آن اجتناب کرد مثلاً بارور کننده، اجنبی یا بارور ساختن مستلزم نگاه حرام نباشد بنابراین در صورتی که نطفه و اسپرم مرد بدون ارتکاب گناهی گرفته شود و مرد آن را به همسرش تلقیح کند و وی را به این طریق بارور سازد و فرزندی تولید گردد آن فرزند، فرزند آن دو خواهد بود کما این که اگر در لقاء مرتکب حرام شوند فرزند از آن، آنها خواهد بود. هر چند مرتکب گناه شده‌اند.<ref>امام خمینی، (ره) ترجمه، تحریر الوسیله، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۹، ج۴، ص۴۷۰، مسئله ۱.</ref>
{{پاسخ}}
 
== شرح لقاح مصنوعی و رحم استیجاری ==
 
 
== جواز لقاح مصنوعی و رحم استیجاری ==
در مورد [[لقاء مصنوعی]]، رحم استیجاری و نسب نامشروع، [[امام خمینی(ع)]] می‌فرمایند «باروری مصنوعی زن با نطفه و اسپرم شوهرش بدون اشکال جایز است هر چند که واجب است از مقدمات حرام آن اجتناب کرد مثلاً بارور کننده، اجنبی یا بارور ساختن مستلزم نگاه حرام نباشد بنابراین در صورتی که نطفه و اسپرم مرد بدون ارتکاب گناهی گرفته شود و مرد آن را به همسرش تلقیح کند و وی را به این طریق بارور سازد و فرزندی تولید گردد آن فرزند، فرزند آن دو خواهد بود کما این که اگر در لقاء مرتکب حرام شوند فرزند از آن، آنها خواهد بود. هر چند مرتکب گناه شده‌اند.<ref>امام خمینی، (ره) ترجمه، تحریر الوسیله، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۹، ج۴، ص۴۷۰، مسئله ۱.</ref>


«بارداری مصنوعی با اسپرم غیر همسر جایز نیست خواه زن دارای شوهر باشد یا نباشد، زن و شوهر به آن راضی باشند یا نه، زن با صاحب نطفه محرم باشد مانند مادر یا خواهر یا نباشد»<ref>همان، ص۴۷۰. مسئله، ۲ و۳.</ref>
«بارداری مصنوعی با اسپرم غیر همسر جایز نیست خواه زن دارای شوهر باشد یا نباشد، زن و شوهر به آن راضی باشند یا نه، زن با صاحب نطفه محرم باشد مانند مادر یا خواهر یا نباشد»<ref>همان، ص۴۷۰. مسئله، ۲ و۳.</ref>
خط ۲۰: خط ۲۶:
«اگر از نطفه مصنوعی که در رحم زن کشت شده است دو کودک دختر و پسر به عمل آیند آن دو برادر و خواهر مادری محسوب می‌شوند بنابراین تزویج آنها با یکدیگر و با محارم مادر جایز نیست».<ref>همان، ص۴۷۲، مسئله ۷.</ref>
«اگر از نطفه مصنوعی که در رحم زن کشت شده است دو کودک دختر و پسر به عمل آیند آن دو برادر و خواهر مادری محسوب می‌شوند بنابراین تزویج آنها با یکدیگر و با محارم مادر جایز نیست».<ref>همان، ص۴۷۲، مسئله ۷.</ref>


حضرت آیت الله بهجت (ره) در جواب این سؤال که اگر اسپرم مردی را با تخمک زن دیگری خارج از رحم بارور ساخته و در رحم همسر او قرار دهند فرزند متولد شده به لحاظ محرمیت و ارث نسبت به صاحب رحم چگونه خواهد بود؟ می‌فرمایند: فرزند به صاحب تخمک ملحق است و نسبت به صاحب رحم هم از جهت محرمیت باید احتیاط شود.
[[آیت الله بهجت (ره)]] در جواب این سؤال که اگر اسپرم مردی را با تخمک زن دیگری خارج از رحم بارور ساخته و در رحم همسر او قرار دهند فرزند متولد شده به لحاظ محرمیت و ارث نسبت به صاحب رحم چگونه خواهد بود؟ می‌فرمایند: فرزند به صاحب تخمک ملحق است و نسبت به صاحب رحم هم از جهت محرمیت باید احتیاط شود.


همچنین در جواب این سؤال که وضعیت حقوقی ارث، حضانت فرزند متولد شده از عمل تلقیح چگونه است؟ می‌فرمایند: فرزند ملحق به صاحب نطفه یا صاحب تخمک است.<ref>آیت الله بهجت، استقائات، قم: دفتر معظم‌له، ۱۳۸۶، ج۴، ص۷۷.</ref>
همچنین در جواب این سؤال که وضعیت حقوقی ارث، حضانت فرزند متولد شده از عمل تلقیح چگونه است؟ می‌فرمایند: فرزند ملحق به صاحب نطفه یا صاحب تخمک است.<ref>آیت الله بهجت، استقائات، قم: دفتر معظم‌له، ۱۳۸۶، ج۴، ص۷۷.</ref>
خط ۲۶: خط ۳۲:
مهم‌ترین دلیل‌هایی که برای جواز لقاء مصنوعی اقامه شده است استفاده از اطلاق برخی آیات و روایات و انعقاد نطفه از منی شوهر است.
مهم‌ترین دلیل‌هایی که برای جواز لقاء مصنوعی اقامه شده است استفاده از اطلاق برخی آیات و روایات و انعقاد نطفه از منی شوهر است.


از جمله آیاتی که به آن استدلال شده، آیهی ۳۰ سوره نور است» که می‌فرماید: «وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ» این آیه حفظ فرج را از غیر زوج واجب دانسته و در مورد زوج اطلاق دارد بنابراین هر گونه تصرف زوج در زوجه چه با مقاربت یا با ریختن منی به صورت لقاء مصنوعی و امثال آن، مشمول منع آیه شریفه نخواهد بود
از جمله آیاتی که به آن استدلال شده، آیه ۳۰ [[سوره نور]] است که می‌فرماید: «وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ» این آیه حفظ فرج را از غیر زوج واجب دانسته و در مورد زوج اطلاق دارد بنابراین هر گونه تصرف زوج در زوجه چه با مقاربت یا با ریختن منی به صورت لقاء مصنوعی و امثال آن، مشمول منع آیه شریفه نخواهد بود
 
آیات دیگری دیگری که به آن استدلال شده آیات ۲۹ تا ۳۱ [[سوره معارج]] است: {{قرآن|وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (۲۹) إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ (۳۰) فَمَنِ ابْتَغَی وَرَاء ذَلِک فَأُوْلَئِک هُمُ الْعَادُونَ}} آیه شریفه حفظ فرج را از غیر زوج لازم می‌داند ولی طریق و کیفیت برخورد با زوج را بیان نمی‌کند و متعلّق آن را حذف کرده است بنابراین همان‌طور که مستثنی منه اطلاق دارد و لزوم حفظ فرج از اجنبی را می‌رساند در مورد مستثنی نیز این اطلاق وجود دارد و تصرّف در زوجه به مورد یا مطلب خاصی اختصاص ندارد بلکه هر گونه تصرّف در زوجه را در بر می‌گیرد که یکی از آن‌ها لقاء مصنوعی است.»<ref>مسائل مستحدثه پزشکی، دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۴، ج۱، ص۴۳ و ۴۴.</ref>


آیات دیگری دیگری که به آن استدلال شده آیات ۲۹ تا ۳۱ سوره معارج است: {{قرآن|وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (۲۹) إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ (۳۰) فَمَنِ ابْتَغَی وَرَاء ذَلِک فَأُوْلَئِک هُمُ الْعَادُونَ}} آیه شریفه حفظ فرج را از غیر زوج لازم می‌داند ولی طریق و کیفیت برخورد با زوج را بیان نمی‌کند و متعلّق آن را حذف کرده است بنابراین همان‌طور که مستثنی منه اطلاق دارد و لزوم حفظ فرج از اجنبی را می‌رساند در مورد مستثنی نیز این اطلاق وجود دارد و تصرّف در زوجه به مورد یا مطلب خاصی اختصاص ندارد بلکه هر گونه تصرّف در زوجه را در بر می‌گیرد که یکی از آن‌ها لقاء مصنوعی است.»<ref>مسائل مستحدثه پزشکی، دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۴، ج۱، ص۴۳ و ۴۴.</ref>
'''روایات'''


== اما روایات ==
ظهور بیشتر روایات<ref>الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، تهران، مکتبه الاسلامیه، ج۱۴، ص۲۳۹–۲۴۰.</ref> در حرمت ریختن منی در رحم زن از طریق حرام است یعنی در صورتی که زن و مرد بر یکدیگر حرامند لذا روایات نص در موردی است که تلقیح از منی غیر زوج بوده و منعی در آن برای تلقیح منی زوج به زوجه وجود ندارد. به عنوان نمونه علی بن سالم از امام صادق(ع) روایت می‌کند که آن حضرت فرمودند: «ان اشّد الناس عذابا یوم القیامه رجل اقر نطفته فی رحم یحرم علیه شدیدترین عذاب در روز قیامت، عذاب مردی است که نطفه خود را در رحم زنی نامحرم بریزد».<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الإسلامیه، تهران چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ه‍. ق، ج۵، ص۵۴۱.</ref> بنابراین این گونه اخبار به زنا و مصداق حرام از تلقیح انصراف دارد ولی تلقیح مصنوعی زوج و زوجه را شامل نمی‌شود.<ref>مسائل مستحدثه پزشکی، همان، ص۴۴ و ۴۵.</ref>
ظهور بیشتر روایات<ref>الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، تهران، مکتبه الاسلامیه، ج۱۴، ص۲۳۹–۲۴۰.</ref> در حرمت ریختن منی در رحم زن از طریق حرام است یعنی در صورتی که زن و مرد بر یکدیگر حرامند لذا روایات نص در موردی است که تلقیح از منی غیر زوج بوده و منعی در آن برای تلقیح منی زوج به زوجه وجود ندارد. به عنوان نمونه علی بن سالم از امام صادق(ع) روایت می‌کند که آن حضرت فرمودند: «ان اشّد الناس عذابا یوم القیامه رجل اقر نطفته فی رحم یحرم علیه شدیدترین عذاب در روز قیامت، عذاب مردی است که نطفه خود را در رحم زنی نامحرم بریزد».<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الإسلامیه، تهران چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ه‍. ق، ج۵، ص۵۴۱.</ref> بنابراین این گونه اخبار به زنا و مصداق حرام از تلقیح انصراف دارد ولی تلقیح مصنوعی زوج و زوجه را شامل نمی‌شود.<ref>مسائل مستحدثه پزشکی، همان، ص۴۴ و ۴۵.</ref>


automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش