حشر حیوانات: تفاوت میان نسخه‌ها

==دلایل عقلی و نقلی==

عقل حكم مي‏كند كه با توجه به حكيم بودن خداوند تعالي، جهان خلقت در همه سطوح و لايه‏‌هاي آن هدفدار و در مسير تكامل خلق شده باشد.

قرآن كريم نيز بر اين نكته تأكيد نموده مي‏فرمايد:

{{قرآن|وما خلقنا السماء والارض وما بينهما باطلاً ذلك ظن الذين كفروا فويل للذين كفروا من النار|ترجمه=ما آسمان و زمين و آن چه را كه در بين آن دو است باطل نيافريديم. اين خيالي است كه كفار براي خود ساخته‏اند، پس واي بر كساني كه كفر ورزيدند از آتش جهنم.|سوره=ص|آیه=۲۷}}

قرآن كريم همه حيوانات را امت‏‌هايي مثل انسان‌ها مي‏داند كه در قيامت محشور خواهند شد: {{قرآن|وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ ۚ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ|ترجمه=هیچ جنبنده‌ای در زمین، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امتهایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند.|سوره=انعام|آیه=۳۸}}

مرحوم صدرالمتألهين در اين رابطه مي‏فرمايد: تمام ممكنات به حسب نهاد غريزي، خواهان خداوند و به سوي او در حال حركت اند؛ حركتي معنوي كه مشتاق و راغبِ رسيدن به لقاء او هستند... و از اين‏جا دانسته مي‏شود كه هر طبيعت نوعي، روزي به غايت اصلي خود مي‏رسد.<ref>ملاصدرا، صدرالدين محمد شيرازي، رساله الحشر، تهران، ترجمه محمد خواجوي، انتشارات مولي، ص۱۸.</ref>

قرآن كريم همه حيوانات و حتي جمادات را صاحب درك و شعور مي‏داند و همه را در حال تسبيح و ذكر خدا مي‏‌انگارد، حتي لطايف و دقايقي از بعضي حيوانات نقل مي‏‌كند كه دلالت بر هوشياري دقيق آن‏‌ها دارد؛ مثل داستان فرار كردن مورچه‌ها از برابر لشكر سليمان‏(ع)<ref>نمل/ ۱۸.</ref> و داستان آمدن هدهد به منطقه سبا و يمن و آوردن خبرهاي هيجان‏ انگيز براي سليمان(ع) كه همه، شواهدي بر اين مدعا است؛ گرچه بعضي ميل دارند همه اين موارد را يك نوع الهام غريزي بدانند، اما هيچ دليلي بر اين موضوع در دست نيست كه اعمال آن‏ها به صورت ناآگاه (غريزه بدون عقل) انجام مي‏شود.<ref>مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتاب اسلاميه، ۱۳۶۳ هـ .ش، ج۵، ص۲۲۵.</ref>

قرآن كريم در توضيح صحنه قيامت مي‏‌فرمايد: {{قرآن|واذا الوحوش حشرت|ترجمه=هنگامي كه حيوانات محشور شوند.|سوره=تکویر|آیه=۵}}<ref>تكوير/ ۵.</ref>

شيخ طوسي(ره) در ذيل اين آيه مي‏‌فرمايد: خداوند حيوانات را در قيامت محشور مي‏كند تا هر كدام از آن‏ها به پاداش سختي‏‌هايي كه در دنيا كشيده‏‌اند برسند و بين حيوانات نيز عدالت برقرار گردد و حق هر كدام را از ديگري بستاند.

البته در اين كه آيا نعمت‏هاي آن جهان براي حيوانات ابدي است يا موقتي، اختلافي بين مفسرين وجود دارد كه شيخ آن‏ها را به سه دسته تقسيم مي‏كند:

قرآن كريم مي‌‏فرمايد: {{قرآن|ولو يؤاخذ اللَّه الناس بظلمهم ماترك علي ظهرها من دابه ولكن يوخرهم الي اجل مسمي|ترجمه=و اگر خدا مي‏خواست مردم را به كيفر ظلمشان برساند، هيچ جنبنده‏اي بر روي زمين نمي‏ماند ولكن كيفرشان را براي مدتي معين به تأخير انداخت.|سوره=فاطر|آیه=۴۵}}

علامه طباطبايي در اين مورد مي‏فرمايند: چون اين دو وصف (احسان و ظلم) در بين حيوانات هم هست و اجمالاً افرادي از حيوانات را مي‏‌بينيم كه در عمل خود ظلم مي‏‌كنند و افراد ديگري را مشاهده مي‏‌كنيم كه رعايت انسان را مي‏‌نمايند، از اين رو به دليل اين آيات بايد بگوييم كه حيوانات نيز حشر دارند و مويد اين معنا ظاهر آيه {{قرآن|لو يؤاخذ اللَّه الناس...}} است.<ref>طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني، ج۷، ص۱۲۰، ذيل آيه ۳۸ انعام.</ref>