پرش به محتوا

حدود آزادی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}اساس دین بر پایه اختیار بنا شده است و رسالت پیامبران و تبلیغ آنان، در راستای حق انتخاب انسان‌ها انجام می‌گیرد. [[قرآن کریم]] بارها مردم را به تفکر دعوت کرده است و اجبار و اکراه در دین را صراحتا رد می‌کند. [[ایمان]] قلبی و پذیرش دین اگر از راه [[آزادی]] و حق انتخاب نباشد، امری عبث و بی‌فایده است که مقاصد و اهداف دین را به همراه ندارد.
{{پاسخ}}اساس دین بر پایه اختیار بنا شده است و رسالت پیامبران و تبلیغ آنان، در راستای حق انتخاب انسان‌ها انجام می‌گیرد. [[قرآن کریم]] بارها مردم را به تفکر دعوت کرده است و اجبار و اکراه در دین را صراحتا رد می‌کند. [[ایمان]] قلبی و پذیرش دین اگر از راه [[آزادی]] و حق انتخاب نباشد، امری عبث و بی‌فایده است که مقاصد و اهداف دین را به همراه ندارد.


== آزادی اندیشه و تفکر و تعقل ==
==آزادی اندیشه و تفکر و تعقل==
زیربنای انتخاب صحیح هدف، برخوردار بودن از هدایت الهی می‌باشد. قرآن کریم می‌فرماید: {{قرآن|كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ|ترجمه=این گونه خداوند آیاتش را برای شما روشن می‌گرداند، باشد که (در کار دنیا و آخرت) بیندیشید.|سوره=بقره|آیه=۲۱۹}} این اندیشیدن جز در فضایی باز و آزاد تحقق پیدا نمی‌کند. اگر امر به تفکر همراه با آزادی نباشد، امکان انجام آن وجود ندارد.
زیربنای انتخاب صحیح هدف، برخوردار بودن از هدایت الهی می‌باشد. قرآن کریم می‌فرماید: {{قرآن|كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ|ترجمه=این گونه خداوند آیاتش را برای شما روشن می‌گرداند، باشد که (در کار دنیا و آخرت) بیندیشید.|سوره=بقره|آیه=۲۱۹}} این اندیشیدن جز در فضایی باز و آزاد تحقق پیدا نمی‌کند. اگر امر به تفکر همراه با آزادی نباشد، امکان انجام آن وجود ندارد.


== آزادی سیاسی ==
==آزادی سیاسی==
قرآن کریم، حق دخالت در نظام سیاسی و برخورداری از حق انتخاب را به رسمیت می‌شناسد و از هرگونه استبداد نهی می‌کند و لزوم دخالت مردم در تعیین سرنوشت خویش را یادآور و آزادی سیاسی آنان را به رسمیت شناخته و تأمین کرده است، چنان‌که می‌فرماید: {{قرآن|وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ|ترجمه=پس با آنان مشورت کن|سوره=بقره|آیه=۱۵۹}} و نیز سوره‌ها و آیات (فتح، آیه ۱۰، و توبه، آیه ۶ و ۸۵ و…)
قرآن کریم، حق دخالت در نظام سیاسی و برخورداری از حق انتخاب را به رسمیت می‌شناسد و از هرگونه استبداد نهی می‌کند و لزوم دخالت مردم در تعیین سرنوشت خویش را یادآور و آزادی سیاسی آنان را به رسمیت شناخته و تأمین کرده است، چنان‌که می‌فرماید: {{قرآن|وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ|ترجمه=پس با آنان مشورت کن|سوره=بقره|آیه=۱۵۹}} و نیز سوره‌ها و آیات (فتح، آیه ۱۰، و توبه، آیه ۶ و ۸۵ و…)


== آزادی عقیده و انتخاب دین ==
==آزادی عقیده و انتخاب دین==
قرآن کریم در راستای تکریم و احترام به اراده انسان و اندیشه و شعور او هرگونه تحمیل عقیده و اجبار در امر انتخاب دین را نهی می‌کند. اساساً در اسلام تحقیق در انتخاب دین و پذیرش اصول دین یک امر ضروری محسوب می‌شود. چنان‌که می‌فرماید: {{قرآن|لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ|ترجمه=در دین هیچ اجباری نیست و راه از بیراهه به خوبی آشکار شده است|سوره=بقره|آیه=۲۵۶}} و نیز آیات ۲۱۷ بقره و ….
قرآن کریم در راستای تکریم و احترام به اراده انسان و اندیشه و شعور او هرگونه تحمیل عقیده و اجبار در امر انتخاب دین را نهی می‌کند. اساساً در اسلام تحقیق در انتخاب دین و پذیرش اصول دین یک امر ضروری محسوب می‌شود. چنان‌که می‌فرماید: {{قرآن|لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ|ترجمه=در دین هیچ اجباری نیست و راه از بیراهه به خوبی آشکار شده است|سوره=بقره|آیه=۲۵۶}} و نیز آیات ۲۱۷ بقره و ….


== آزادی بیان ==
==آزادی بیان==
آزادی بیان از نظر قرآن یک سنت الهی و توصیه اولیای او به شمار می‌رود و اساساً آیات و سوره‌های قرآن سرشار از گفتگوهای منطقی، شنیدن سخن مخالفان، آزادی بیان و … می‌باشد، چنان‌که سوره‌ها و آیات «زمر آیه ۱۸؛ آل عمران آیه ۶۱ و …» به آن اشاره دارد.<ref> ر.ک. هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۱۶۰–۱۸۱.</ref>
آزادی بیان از نظر قرآن یک سنت الهی و توصیه اولیای او به شمار می‌رود و اساساً آیات و سوره‌های قرآن سرشار از گفتگوهای منطقی، شنیدن سخن مخالفان، آزادی بیان و … می‌باشد، چنان‌که سوره‌ها و آیات «زمر آیه ۱۸؛ آل عمران آیه ۶۱ و …» به آن اشاره دارد.<ref> هاشمی رفسنجانی، اکبر، فرهنگ قرآن، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۱۶۰–۱۸۱.</ref>


باید توجه داشت که آزادی در عرصه‌های مختلف دارای حدود و موازینی است و آزادی لجام گسیخته و بدون قید، هرج و مرج به دنبال دارد. از جمله قرآن کریم درباره تعدی نکردن به حدود و احکام الهی و رعایت مرزهای الهی می‌فرماید: {{قرآن|تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ|ترجمه=این‌ها (احکام) حدود و مرزهای الهی است از آن تجاوز نکنید، هر کس از آن تجاوز کند ستمگر است.|سوره=بقره|آیه=۲۲۹}}  
باید توجه داشت که آزادی در عرصه‌های مختلف دارای حدود و موازینی است و آزادی لجام گسیخته و بدون قید، هرج و مرج به دنبال دارد. از جمله قرآن کریم درباره تعدی نکردن به حدود و احکام الهی و رعایت مرزهای الهی می‌فرماید: {{قرآن|تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ|ترجمه=این‌ها (احکام) حدود و مرزهای الهی است از آن تجاوز نکنید، هر کس از آن تجاوز کند ستمگر است.|سوره=بقره|آیه=۲۲۹}}  
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
==مطالعه بیشتر==
۱. مصباح یزدی، محمدتقی، تکثر گرائی دینی یا پلورالیزم دینی، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم، در چهار مجلد (بحث آزادی).
۱. مصباح یزدی، محمدتقی، تکثر گرائی دینی یا پلورالیزم دینی، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم، در چهار مجلد (بحث آزادی).


خط ۳۴: خط ۳۴:




 
==منابع==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
۱۵٬۱۶۱

ویرایش