مراقب بدی کسی باش که به او خوبی کرده‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

===در تفسیر آیه ۷۴ سوره توبه===

بسیاری از مفسران اهل سنت<ref>برای نمونه نگاه کنید به ثعلبی، احمد بن ابراهیم، الكشف والبيان عن تفسير القرآن، به اشراف صلاح باعثمان و دیگران، جده، دار التفسیر، ١٤٣٦ق، ج۱۳، ص۴۸۸؛ زحیلی، وهبه، التفسیر المنیر في العقیدة و الشریعة و المنهج، بیروت، دار الفکر المعاصر، ۱۴۱۸ق، ج۱۰، ص۳۱۶.</ref> و شیعه به این عبارت در تفسیر آیه ۷۴ سوره توبه اشاره کرده‌اند. منافقان پیش از حکومت پیامبر(ص) از نظر اقتصادی زندگی سختی را داشتند و پس از آغاز حکومت وی، با بهره بردن از غنائم ثروتمند شدند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ثعلبی، احمد بن ابراهیم، الكشف والبيان عن تفسير القرآن، به اشراف صلاح باعثمان و دیگران، جده، دار التفسیر، ١٤٣٦ق، ج۱۳، ص۴۸۹.</ref> بر اساس این آیه، منافقان به عیب‌جویی و انکار نپرداختند مگر پس از آنکه مورد احسان خدا و پیامبر(ص) قرار گرفتند.  

===در ادبیات===

مولوی از این عبارت در کتاب مثنوی معنوی خود بهره برده است.<ref group="یادداشت">گفت حقست این ولی ای سیبویه/ اِتَّقِ‌ مِنْ‌ شَرِّ مَنْ ‌ احْسَنْت الَيْهِ‌</ref><ref name=":0" /> ملک الشعرای بهار نیز، شعری با عنوان «اتق شر من احسنت الیه» سروده است، که مطلع آن چنین است: یکی مرد خودخواه مغرور دون/ درافتاد روزی به تنگی درون<ref>بهار، محمدتقی، دیوان اشعار ملک الشعرای بهار، تهران، آزادمهر، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۹۴۵.</ref>

==محتوا==

حال قطع نظر از روایت یا ضرب‌المثل بودن، جمله فوق دارای محتوا و پیام سازنده‌ای می‌باشد و آن این که انسان به معصومین اقتدا کند و فقط بخاطر رضای خداوند کمک و احسان کند و توقع کوچک‌ترین تشکری را از کسی نداشته باشد هرچند اکثر مردم ناسپاسی خواهند کرد. بنا بر این نباید اینگونه سخنان مستمسکی بشود برای خسّت و احتیاط‌های نابجای بندگان دنیا در خدمت به دیگران که می‌گویند به چه کسی اعتماد می‌توان کرد و چرا باید برای آدم‌های قدر نشناس خدمت کرد؟! به عبارت دیگر این گونه ضرب‌المثل در صدد منع انسان از خدمت به خلق خدا نیست هرچند اکثر آنان کسانی باشند که به جای سپاسگزاری کفران می‌کنند، بلکه درصدد توبیخ بیشتر انسان‌هایی قدر ناشناس و بر حذر بودن از خطر آنان است؛ آیت الله جوادی آملی ذیل آیه فوق از علامه طباطبایی که ایشان نیز از این جمله در خود المیزان به روایت تعبیر نکرده، نقل نموده که علامه طباطبایی می‌گوید در آیه «و ما نقموا الا أن أغناهم الله و رسوله من فضله» که در مقام سرزنش منافقان است، خداوند «أغناهم» را که سبب احسان و شکر گزاری است در جای چیزی به کار برده که سبب اسائه و خشم است تا منافقان را بیشتر نکوهش کند و بگوید اسلام امنیت، اقتصاد، ألفت و. . . را در میان شما جای گزین نا امنی، غارتگری، فقر و. .. کرد اگر دین ندارید دست کم آزادمرد باشید اگر اسلام نیاوردید، نظام اسلامی از شما توقع دارد که با اسلام و مسلمانان لا اقل دشمنی نکید.

===نقض محتوا===