پرش به محتوا

منازل آخرت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ مارس ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''منازل آخرت'''، به مواقف و منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل [[سکرات مرگ]]، [[قبر]]، [[برزخ]]، [[نفخ صور]]، [[سنجش اعمال]] و [[پل صراط]] از منازل مشهور و مورد اتفاق بزرگان است که در [[قرآن]] و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده‌است. بر اساس حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به برخی روایات وارده در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند [[نماز]]، برخی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است.
'''منازل آخرت'''، به منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل [[سکرات مرگ|سَکَرات مرگ]]، [[قبر]]، [[برزخ]]، [[نفخ صور]]، [[سنجش اعمال]] و [[پل صراط]] از منازل مشهور و مورد اتفاق است که در [[قرآن]] و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده‌است. بر اساس حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به روایات در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند [[نماز]]، بعضی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است.


== سکرات مرگ ==
==سکرات مرگ==
{{اصلی|سکرات مرگ}}
{{اصلی|سکرات مرگ}}
نخستین منزل انسان پس از مرگ، سکرات مرگ و سختی جان دادن است. [[امیرالمؤمنین(ع)]] در تبیین سکرات مرگ می‌فرمایند: «مرگ را ورطه‌ها و دشواری‌هایی است، سخت‌تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل‌های مردم بتواند آن را بفهمد.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۱.</ref>
نخستین منزل انسان پس از مرگ، سکرات مرگ و سختی جان دادن است. [[امیرالمؤمنین(ع)]] در تبیین سکرات مرگ می‌فرمایند: «مرگ را ورطه‌ها و دشواری‌هایی است، سخت‌تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل‌های مردم بتواند آن را بفهمد.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۱.</ref>


طبق این کلام، سکرات مرگ بگونه ای سخت است که اساساً قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند.
طبق این کلام، سکرات مرگ بگونه ای سخت است که قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند.


== قبر ==
==قبر==
{{اصلی|قبر}}
{{اصلی|قبر}}
امیرالمؤمنین (ع) دربارهٔ این منزل می‌فرمایند:{{عربی|فيا لَهُ مِن بيتِ وحده، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَه|ترجمه=وای براو از خانه تنهايي، و سراي وحشت، و جايگاه بي كسي و غربت.}}<ref>همان، خطبه ۱۵۸.</ref>
امیرالمؤمنین (ع) دربارهٔ این منزل می‌فرمایند:{{عربی|فيا لَهُ مِن بيتِ وحده، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَه|ترجمه=وای براو از خانه تنهايي، و سراي وحشت، و جايگاه بي كسي و غربت.}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۸.</ref>


در روایتی آمده‌است که روزی رسول خدا (ص) بر سر میتی که او را دفن می‌کردند حاضر شد، و در حالی که اشک از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود: {{عربی|اخواني لمثل هذا فاعدّوا|ترجمه=اي برادرانِ من، از براي همچو منزلي خود را آماده سازيد.}}<ref>قمی، شیخ عباس، منارل الآخره، نشر مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۶۵ ش، ص۲۰.</ref>
در روایتی آمده‌است که روزی رسول خدا (ص) بر سر میتی که او را دفن می‌کردند حاضر شد، و در حالی که اشک از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود: {{عربی|اخواني لمثل هذا فاعدّوا|ترجمه=اي برادرانِ من، از براي همچو منزلي خود را آماده سازيد.}}<ref>قمی، شیخ عباس، منارل الآخره، نشر مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۶۵ ش، ص۲۰.</ref>


== برزخ ==
==برزخ==
{{اصلی|برزخ}}
{{اصلی|برزخ}}
برزخ واسطه میان دنیا و آخرت است. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در این دنیا انجام داده مورد بازپرسی قرار می‌گیرد و پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجه ای که گرفته شده به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده و با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی بسر می‌برد. انسان اگر از نیکان است از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار می‌شود و اگر از بدان است در نقمت و عذاب و مصاحبت شیاطین و پیشوایان ضلال می‌گذراند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۴۸ ش، ص۱۰۰.</ref>
برزخ واسطه میان دنیا و آخرت است. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در این دنیا انجام داده مورد بازپرسی قرار می‌گیرد و پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجه ای که گرفته شده به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده و با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی بسر می‌برد. انسان اگر از نیکان است از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار می‌شود و اگر از بدان است در عذاب و مصاحبت شیاطین و ظالمان می‌گذراند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۴۸ ش، ص۱۰۰.</ref>


== نفخ صور ==
==نفخ صور==
{{اصلی|نفخ صور}}
{{اصلی|نفخ صور}}
منزل دیگر مرحله ای است که از آن در آموزه‌های دینی به نفخ صور یاد شده‌است. بنابر تصریح قرآن، دو بار در صور دمیده می‌شود، یک بار در پایان جهان و این نفخه مرگ است، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان زنده می‌شوند که نفخه حیات نامیده می‌شود. در حقیقت توقف و از کار افتادن این جهان و آغاز حرکت جهان دیگر تشبیه به توقف و حرکت لشکرها شده‌است که با صدای شیپور مخصوص یا صدای بلند دیگری همگی با هم از راه رفتن بازمی‌ایستند و متوقف می‌شوند و با صدای دیگر به پا می‌خیزند و حرکت می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ش، ج۶، ص۴۶.</ref> در [[قرآن]] دربارهٔ این مرحله و منزل انسان چنین آمده: {{قرآن|وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ|ترجمه=یعنی و در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار هستند.|سوره=زمر|آیه=۶۸}}
منزل دیگر مرحله ای است که از آن در آموزه‌های دینی به نفخ صور یاد شده‌است. بنابر تصریح قرآن، دو بار در صور دمیده می‌شود، یک بار در پایان جهان و این نفخه مرگ است، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان زنده می‌شوند که نفخه حیات نامیده می‌شود. در حقیقت توقف و از کار افتادن این جهان و آغاز حرکت جهان دیگر تشبیه به توقف و حرکت لشکرها شده‌است که با صدای شیپور مخصوص یا صدای بلند دیگری همگی با هم از راه رفتن بازمی‌ایستند و متوقف می‌شوند و با صدای دیگر به پا می‌خیزند و حرکت می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ش، ج۶، ص۴۶.</ref> در [[قرآن]] دربارهٔ این مرحله و منزل انسان چنین آمده: {{قرآن|وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ|ترجمه=یعنی و در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار هستند.|سوره=زمر|آیه=۶۸}}


== سنجش اعمال ==
==سنجش اعمال==
{{اصلی|سنجش اعمال}}
{{اصلی|سنجش اعمال}}
منزل دیگر که جزء مواقف [[آخرت]] است، منزل سنجش اعمال است. در قرآن بحث‌های گسترده‌ای دربارهٔ این مرحله از سفر آخرت مطرح شده و با تعبیرات گوناگون از آن موقف و مرحله یاد شده‌است. در قرآن آمده‌است: {{قرآن|وَ تَری کُلَّ أُمَّه جاثِیَه کُلُّ أُمَّه تُدْعی إِلی کِتابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ|ترجمه=یعنی هر امتی را به زانو درآمده می‌بینی، هر امتی به سوی کارنامه خود فرا خوانده می‌شود و بدیشان می‌گویند: آنچه را می‌کردید امروز پاداش می‌یابید.|سوره=جاثیه|آیه=۲۸}} در آیات فراوانی در مورد کتاب اعمال، مشاهده اعمال و دادن کتاب به دست راست و چپ اشاره شده‌است.
منزل دیگر که جزء مواقف [[آخرت]] است، منزل سنجش اعمال است. در قرآن بحث‌های گسترده‌ای دربارهٔ این مرحله از سفر آخرت مطرح شده و با تعبیرات گوناگون از آن موقف و مرحله یاد شده‌است. در قرآن آمده‌است: {{قرآن|وَ تَری کُلَّ أُمَّه جاثِیَه کُلُّ أُمَّه تُدْعی إِلی کِتابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ|ترجمه=یعنی هر امتی را به زانو درآمده می‌بینی، هر امتی به سوی کارنامه خود فرا خوانده می‌شود و بدیشان می‌گویند: آنچه را می‌کردید امروز پاداش می‌یابید.|سوره=جاثیه|آیه=۲۸}} در آیات فراوانی در مورد کتاب اعمال، مشاهده اعمال و دادن کتاب به دست راست و چپ اشاره شده‌است.
{{همچنین ببینید|تجسم اعمال در آخرت}}
{{همچنین ببینید|تجسم اعمال در آخرت}}


== عبور از صراط ==
==عبور از صراط==
{{اصلی|پل صراط}}
{{اصلی|پل صراط}}
در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده‌است که صراط پُلی است که بر روی [[جهنم]] کشیده شده و تا کسی از آن نگذرد داخل [[بهشت]] نمی‌شود. در روایات آمده‌است که از مو باریک‌تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم‌تر است، و مؤمنان خالص در کمال آرامش، و به سرعت و بدون ترس از آن عبور می‌کنند. اما برخی با دشواری و همراه ترس و نگرانی بالاخره از آن می‌گذرند و عده ای از روی آن پل به جهنم می‌افتند.
در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده‌است که صراط پُلی است که بر روی [[جهنم]] کشیده شده و تا کسی از آن نگذرد داخل [[بهشت]] نمی‌شود. در روایات آمده‌است که از مو باریک‌تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم‌تر است، و مؤمنان خالص در کمال آرامش، و به سرعت و بدون ترس از آن عبور می‌کنند. اما برخی با دشواری و همراه ترس و نگرانی بالاخره از آن می‌گذرند و عده ای از روی آن پل به جهنم می‌افتند.
خط ۳۷: خط ۳۷:
نمونه آن صراط در دنیا نیز وجود دارد که در واقع گذر از این صراط پی آمدش عبور آسان از صراط یاده شده در آخرت است و آن عبارت است از دین حق و راه ولایت و متابعت از امیرمؤمنان و سایر امامان معصوم (ع)، هر کسی که در دنیا از این صراط یعنی راه ولایت عدول کند و به انحراف کشیده شود و مسیر غیر ولایت را برگزیند و با گفتار یا کردار خود در جهت خلاف آن حرکت نماید، در آخرت از پل نمی‌تواند عبور کند و بالاخره در هنگام عبور از آن پایش می‌لرزد و در جهنم سقوط می‌کند.<ref>قمی، شیخ عباس، منازل الآخره، نشر پیشین، ص۱۱۸؛ و موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام (ره), ۱۳۷۸ ش، ص۹۸، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۱۳، ص۱۱۹.</ref>
نمونه آن صراط در دنیا نیز وجود دارد که در واقع گذر از این صراط پی آمدش عبور آسان از صراط یاده شده در آخرت است و آن عبارت است از دین حق و راه ولایت و متابعت از امیرمؤمنان و سایر امامان معصوم (ع)، هر کسی که در دنیا از این صراط یعنی راه ولایت عدول کند و به انحراف کشیده شود و مسیر غیر ولایت را برگزیند و با گفتار یا کردار خود در جهت خلاف آن حرکت نماید، در آخرت از پل نمی‌تواند عبور کند و بالاخره در هنگام عبور از آن پایش می‌لرزد و در جهنم سقوط می‌کند.<ref>قمی، شیخ عباس، منازل الآخره، نشر پیشین، ص۱۱۸؛ و موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام (ره), ۱۳۷۸ ش، ص۹۸، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۱۳، ص۱۱۹.</ref>


== مواقف دیگر ==
==مواقف دیگر==
مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده‌است. بر اساس حدیثی از امام صادق (ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده‌است. {{عربی|ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه|ترجمه=در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.}}<ref>بحارالانوار، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۱۲۷، باب ۶، ح ۵.</ref>
مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده‌است. بر اساس حدیثی از امام صادق (ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده‌است. {{عربی|ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه|ترجمه=در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.}}<ref>بحارالانوار، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۱۲۷، باب ۶، ح ۵.</ref>


خط ۴۴: خط ۴۴:
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
خط ۶۸: خط ۶۸:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
<references />
automoderated
۱٬۲۷۴

ویرایش