پرش به محتوا

تدبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ مارس ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
(جایگزینی متن - ' | ارجاعات =' به ' | ارجاعات = | بازبینی نویسنده = ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
آیات [[قرآن]] انسان را به دو نوع تدبر دعوت می‌کنند، تدبر در قرآن و معانی آن و تدبر در جهان هستی و مخلوقات. تدبر در قرآن، دارای ۲ مرحله است، مرحله اول، فهم عمومی از ظاهر قرآن است، که افراد در معانی ظاهری به اندازه فهم خودشان استفاده کنند. مرحله عمیق‌تر، فهم باطنی قرآن است که مختص به عالمان است و دارای مرتبه بالاتری است. قرآن در سه محور، تدبر در خلقت انسان، تدبر در طبیعت و تدبر در آسمان و زمین، انسان را دعوت به تدبر در مخلوقات می‌کند.
تدبر در قرآن دارای ۲ مرحله است، مرحله اول، فهم عمومی از ظاهر قرآن است، که افراد در معانی ظاهری به اندازه فهم خودشان استفاده کنند. مرحله عمیق‌تر، فهم باطنی قرآن است که مختص به عالمان است و دارای مرتبه بالاتری است. قرآن در سه محور، تدبر در خلقت انسان، تدبر در طبیعت و تدبر در آسمان و زمین، انسان را دعوت به تدبر در مخلوقات می‌کند.


== تعریف تفکر و تدبر ==
== تعریف تفکر و تدبر ==
خط ۲۴: خط ۲۴:
تفکّر و تدبّر در باطن قرآن کریم و دست یافتن به لایه‌های درونی آن، کار عموم نیست. تفکّر و تدبّر در این عرصه و فضای معنوی قرآن کریم، کار کارشناسان و متخصصان و [[راسخان در علم]] است.<ref>آل عمران: ۳/۷.</ref> در این صورت فردی که می‌خواهد در قرآن تفکّر و تدبّر نماید باید از علوم پایه از جمله فراگیری علم لغت، ادبیات عرب، علم قرائت، فراگیری اصول فقه، فراگیری اسباب نزول و شأن نزول، ناسخ و منسوخ، فراگیری علم فقه، مجمل و مبین، فراگیری آیات محکم و متشابه، عام و خاص، مطلق و مقیّد، مفهوم و منطوق، حقیقت و مجاز، فراگیری تشبیه‌ها و استعاره‌های قرآنی، تسلط بر روایات و …، از جمله علوم پایه و پیرامونی هستند که فرد را در تفکّر و تدبّر درست در قرآن کریم یاری می‌دهند.<ref>سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه مهدی حائری قزوینی، تهران، امیرکبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۰، ص۵۷۰–۵۷۱.</ref>
تفکّر و تدبّر در باطن قرآن کریم و دست یافتن به لایه‌های درونی آن، کار عموم نیست. تفکّر و تدبّر در این عرصه و فضای معنوی قرآن کریم، کار کارشناسان و متخصصان و [[راسخان در علم]] است.<ref>آل عمران: ۳/۷.</ref> در این صورت فردی که می‌خواهد در قرآن تفکّر و تدبّر نماید باید از علوم پایه از جمله فراگیری علم لغت، ادبیات عرب، علم قرائت، فراگیری اصول فقه، فراگیری اسباب نزول و شأن نزول، ناسخ و منسوخ، فراگیری علم فقه، مجمل و مبین، فراگیری آیات محکم و متشابه، عام و خاص، مطلق و مقیّد، مفهوم و منطوق، حقیقت و مجاز، فراگیری تشبیه‌ها و استعاره‌های قرآنی، تسلط بر روایات و …، از جمله علوم پایه و پیرامونی هستند که فرد را در تفکّر و تدبّر درست در قرآن کریم یاری می‌دهند.<ref>سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه مهدی حائری قزوینی، تهران، امیرکبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۰، ص۵۷۰–۵۷۱.</ref>


با فراگیری این علوم و جهت روشن شدن معانی قرآن کریم، اوّل باید از خود قرآن و در مرحله ثانی از سنّت معصومین و سپس از عقل برهانی و قلب سلیم بهره گرفت تا بتوان به معانی پنهان قرآن کریم و لایه‌های درونی آن دست یافت.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۱، ص۵۷.</ref>
با فراگیری این علوم و جهت روشن شدن معانی قرآن کریم، اوّل باید از خود قرآن و در مرحله ثانی از سنت معصومین و سپس از عقل برهانی و قلب سلیم بهره گرفت تا بتوان به معانی پنهان قرآن کریم و لایه‌های درونی آن دست یافت.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اول، ۱۳۷۸، ج۱، ص۵۷.</ref>


== تدبر در مخلوقات ==
== تدبر در مخلوقات ==
آیاتی از قرآن انسان‌ها را به تفکّر و تدبّر در جهان طبیعت و جهان هستی دعوت می‌نماید، از جمله:
آیاتی از قرآن انسان‌ را به تفکّر و تدبّر در جهان طبیعت و جهان هستی دعوت می‌نماید، از جمله:
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون خودشناسی''': {{قرآن|أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ|ترجمه=آیا شما آن را آفرینش می‌دهید یا ما آفریدگاریم؟|سوره=واقعه|آیه=۵۹}}
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون خودشناسی''': {{قرآن|أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ|ترجمه=آیا شما آن را آفرینش می‌دهید یا ما آفریدگاریم؟|سوره=واقعه|آیه=۵۹}}
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون طبیعت''': {{قرآن|أَفَرَأَیْتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ|۶۸|أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ|۶۹|ترجمه=آیا به آبی که می‌نوشید اندیشیده‌اید؟ (۶۸) آیا شما آن را از ابر نازل می‌کنید؟ یا ما نازل می‌کنیم؟ (۶۹)|سوره=واقعه|آیه=۶۸ و ۶۹}}
* '''تفکّر و تدبّر، پیرامون طبیعت''': {{قرآن|أَفَرَأَیْتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ|۶۸|أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ|۶۹|ترجمه=آیا به آبی که می‌نوشید اندیشیده‌اید؟ (۶۸) آیا شما آن را از ابر نازل می‌کنید؟ یا ما نازل می‌کنیم؟ (۶۹)|سوره=واقعه|آیه=۶۸ و ۶۹}}
automoderated
۱٬۲۷۴

ویرایش