پرش به محتوا

اثبات وحی از راه عقل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(جایگزینی متن - ' | ارجاعات =' به ' | ارجاعات = | بازبینی نویسنده = ')
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
وحی را چگونه می‌توانیم از راه عقل اثبات کنیم؟
وحی را چگونه می‌توانیم از راه عقل اثبات کنیم؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}بشر عادی نمی‌تواند تجربه‌ای از وحی بدست آورد. وحی ارتباط خاصی است بین انسان و ماورای طبیعت که سبب دست‌یافتن به حقایقی می‌شود. و دانستن کم و کیف آن مشکل است. وقوع وحی چیزی ممتنع نیست و امکان تحقق آن وجود دارد. از لحاظ عقلی هیچ مانعی وجود ندارد افراد برگزیده‌ای که ویژگی‌های خاصی دارند، به عالم غیب از طریق وحی متصل شوند و یکی از نشان‌های اثبات آن می‌تواند مجعزه پیامبران باشد.
{{پاسخ}}
بشر عادی نمی‌تواند تجربه‌ای از [[وحی]] بدست آورد. وحی ارتباط خاصی است بین [[انسان]] و ماورای طبیعت که سبب دست‌یافتن به حقایقی می‌شود. دانستن کم و کیف آن مشکل است. وقوع وحی چیزی ممتنع نیست و امکان تحقق آن وجود دارد. از لحاظ عقلی هیچ مانعی وجود ندارد افراد برگزیده‌ای که ویژگی‌های خاصی دارند، به [[عالم غیب]] از طریق وحی متصل شوند و یکی از نشان‌های اثبات آن می‌تواند [[معجزه پیامبران]] باشد.


== حقیقت وحی ==
== حقیقت وحی ==
بدون شک ما نمی‌توانیم از رابطه نبوت و حقیقت وحی اطلاع زیادی پیدا کنیم، چرا که این یک نوع ادراکی است خارج از حدود ادراکات ما و ارتباطی است خارج از ارتباطهای شناخته شده ما. عالم وحی برای ما عالمی است ناشناخته و فوق ادراکات ما؛<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۲۰، ص۴۹۶.</ref> بنابراین سخن‌هایی که احیانا در تبیین چیستی وحی مطرح و بیشتر از سوی فرد گرایان غربی عنوان می‌گردد، هرگز نمی‌تواند ترسیم روشنی از مسئله ارائه کند و آنان حتی گاه به بیراهه کشانده شده‌اند.<ref>همان، ص۴۹۱، دانش نامه امام علی(ع)، تهران، نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۰ ش، ج۳، ص۲۸، (نبوت و امامت).</ref> پس پدیده وحی چون از قلمرو حس و تجربه افراد بشر بیرون است شناخت کامل از آن میسر نیست؛ ولی این پدیده را همانند بسیاری از پدیده‌های دیگر از طریق آثار آن تا اندازه‌ای می‌توان شناخت.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، نشر صدرا، ۱۳۶۹ ش، ج۲، ص۱۵۷.</ref> به همین جهت در تعریف آن گفته‌اند: اصل وحی چنان‌که راغب در مفردات می‌گوید اشاره سریع است خواه با کلام رمزی باشد، یا صدای خالی از ترکیب کلامی یا اشاره یا نوشتن. از این تعبیرات به خوبی استفاده می‌شود که در وحی اشاره از یک سو و سرعت از سوی دیگر نهفته است. به همین دلیل برای ارتباط مرموز و سریع انبیا با عالم غیب این کلمه استخدام شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نشر پیشین، ج۲۰، ص۴۸۹.</ref>
بدون شک ما نمی‌توانیم از رابطه [[نبوت]] و حقیقت وحی اطلاع زیادی پیدا کنیم، چرا که این یک نوع ادراکی است خارج از حدود ادراکات ما و ارتباطی است خارج از ارتباطهای شناخته شده ما. عالم وحی برای ما عالمی است ناشناخته و فوق ادراکات ما؛<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۲۰، ص۴۹۶.</ref> بنابراین سخن‌هایی که احیانا در تبیین چیستی وحی مطرح و بیشتر از سوی فرد گرایان غربی عنوان می‌گردد، هرگز نمی‌تواند ترسیم روشنی از مسئله ارائه کند و آنان حتی گاه به بیراهه کشانده شده‌اند.<ref>همان، ص۴۹۱، دانش نامه امام علی(ع)، تهران، نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۰ ش، ج۳، ص۲۸، (نبوت و امامت).</ref> پس پدیده وحی چون از قلمرو حس و تجربه افراد بشر بیرون است شناخت کامل از آن میسر نیست؛ ولی این پدیده را همانند بسیاری از پدیده‌های دیگر از طریق آثار آن تا اندازه‌ای می‌توان شناخت.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، نشر صدرا، ۱۳۶۹ ش، ج۲، ص۱۵۷.</ref> به همین جهت در تعریف آن گفته‌اند: اصل وحی چنان‌که راغب در مفردات می‌گوید اشاره سریع است خواه با کلام رمزی باشد، یا صدای خالی از ترکیب کلامی یا اشاره یا نوشتن. از این تعبیرات به خوبی استفاده می‌شود که در وحی اشاره از یک سو و سرعت از سوی دیگر نهفته است. به همین دلیل برای ارتباط مرموز و سریع انبیا با عالم غیب این کلمه استخدام شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نشر پیشین، ج۲۰، ص۴۸۹.</ref>


== امکان وحی ==
== امکان وحی ==
آیا عقلا وحی امکان دارد یا خیر؟ اصل امکان وحی و چیزی به نام ارتباط وحیانی امری انکارناپذیر است؛ هیچ دلیل عقلی که امکان چنین امری را نفی کند وجود ندارد؛ بلکه به عکس ارتباط‌های مرموزی را در جهان می‌بینیم که از تفسیر آن عاجزیم، و این ارتباط نشان می‌دهد که مافوق حواس و ارتباط‌های انسان نیز درک و دیده‌های دیگری وجود دارد، به نظر می‌رسد که با ذکر این امثال مطلب تا حدودی روشن‌تر خواهد شد:
اصل امکان وحی و چیزی به نام ارتباط وحیانی امری انکارناپذیر است؛ هیچ دلیل عقلی که امکان چنین امری را نفی کند وجود ندارد؛ بلکه به عکس ارتباط‌ های مرموزی را در جهان می‌بینیم که از تفسیر آن عاجزیم، و این ارتباط نشان می‌دهد که مافوق حواس و ارتباط‌های انسان نیز درک و دیده‌های دیگری وجود دارد، به نظر می‌رسد که با ذکر این امثال مطلب تا حدودی روشن‌تر خواهد شد:


فرض کنید در میان شهر نابینایان (البته کوران مادر زاد) با دو چشم بینا زندگی می‌کنیم، تمام اهل شهر چهار حسی هستند (بنابراین که مجموع حواس ظاهری انسان را پنج حس بدانیم) تنها ما هستیم که آدم «پنج حسی» می‌باشیم، پیوسته با چشم خود حوادث زیادی را در آن شهر می‌بینیم، به اهل شهر خبر می‌دهیم؛ اما آنها همه تعجب می‌کنند که این حس مرموز پنجم چیست که دایره فعالیتش این گونه وسیع و گسترده است؟ و هر قدر هم بخواهیم درباره حس بینایی و عمل کرد آن برای آنها بحث کنیم بی فایده است. جز شبح مبهمی در ذهن آنها چیزی نمی‌آید، از یک سو نمی‌توانند منکر آن شوند، چون آثار گوناگونشان را می‌یابند و حس می‌کنند، و از سوی دیگر نمی‌توانند حقیقت بینایی را دریابند، چون در تمام عمر حتی یک لحظه بینا نبوده‌اند. پس یک نوع درک و ارتباط با عالم غیب و ذات الهی وجود دارد که چون ما فاقد آن هستیم حقیقت آن را درک نمی‌کنیم؛ ولی از طریق آثار به وجود آن ایمان داریم؛<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نشر پیشین، ج۲۰، ص۴۹۷.</ref>
فرض کنید در میان شهر نابینایان (البته کوران مادر زاد) با دو چشم بینا زندگی می‌کنیم، تمام اهل شهر چهار حسی هستند (بنابراین که مجموع حواس ظاهری انسان را پنج حس بدانیم) تنها ما هستیم که آدم «پنج حسی» می‌باشیم، پیوسته با چشم خود حوادث زیادی را در آن شهر می‌بینیم، به اهل شهر خبر می‌دهیم؛ اما آنها همه تعجب می‌کنند که این حس مرموز پنجم چیست که دایره فعالیتش این گونه وسیع و گسترده است؟ و هر قدر هم بخواهیم درباره حس بینایی و عمل کرد آن برای آنها بحث کنیم بی فایده است. جز شبح مبهمی در ذهن آنها چیزی نمی‌آید، از یک سو نمی‌توانند منکر آن شوند، چون آثار گوناگونشان را می‌یابند و حس می‌کنند، و از سوی دیگر نمی‌توانند حقیقت بینایی را دریابند، چون در تمام عمر حتی یک لحظه بینا نبوده‌اند. پس یک نوع درک و ارتباط با عالم غیب و ذات الهی وجود دارد که چون ما فاقد آن هستیم حقیقت آن را درک نمی‌کنیم؛ ولی از طریق آثار به وجود آن ایمان داریم؛<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، نشر پیشین، ج۲۰، ص۴۹۷.</ref>
خط ۲۵: خط ۲۶:


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
۱. جوادی آملی، وحی و رهبری، (مقاله ۵)، ص۳۷۳ تا ص۲۸۸، نشر الزهرا، تهران بی تا.
* جوادی آملی، ''وحی و رهبری''، (مقاله ۵)، ص۳۷۳ تا ص۲۸۸، نشر الزهرا، تهران بی تا.
 
* ناصر مکارم، ''تفسیر نمونه''، جلد ۱۳، ص۱۷۳، جلد ۴، ص۲۱۵، ج۱۶ ص۷۵، نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران ۱۳۷۹ش.
۲. ناصر مکارم، تفسیر نمونه، جلد ۱۳، ص۱۷۳، جلد ۴، ص۲۱۵، ج۱۶ ص۷۵، نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران ۱۳۷۹ ش.
* علامه طباطبائی، ''المیزان''، ج۲، ص۱۶۳، ج۱۵ ص۳۴۷، ج۱۸ ص۶، نشر دارالکتب الاسلامیه تهران ۱۳۷۲ش.
 
* سبحانی، جعفر، ''الهیات''، ج۳، ص۱۲۸، نشر مؤسسه الامام الصادق(ع)، قم ۱۴۱۷ق.
۳. علامه طباطبائی، المیزان، ج۲، ص۱۶۳، ج۱۵ ص۳۴۷، ج۱۸ ص۶، نشر دارالکتب الاسلامیه تهران ۱۳۷۲ ش.
 
۴. سبحانی، جعفر، الهیات، ج۳، ص۱۲۸، نشر مؤسسه الامام الصادق(ع)، قم ۱۴۱۷ ق.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۸: خط ۴۶:
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =   
  | بازبینی نویسنده =   
۷٬۲۳۰

ویرایش