پرش به محتوا

نشوز: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ فوریهٔ ۲۰۲۱
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}} {{شروع متن}} {{سوال}} نشوز و احکام آن چیست؟ {{پایان سو...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۶: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


سوال: نشوز زن در آيۀ۳۴ سوره نساء «وَ اللَّاتىِ تخََافُونَ نُشُوزَهُنَّ» به چه معني است و شامل چه مواردی می‌شود؟
سؤال: نشوز زن در آیهٔ ۳۴ سوره نساء «وَ اللَّاتیِ تخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ» به چه معنی است و شامل چه مواردی می‌شود؟
جواب:
جواب:
آيۀ ۳۴ سوره نساء، آیه¬ای است که در آن به مسئله نشوز زن اشاره شده است. این آیه می¬فرماید: «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلىَ النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلىَ‏ بَعْضٍ وَ بِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّلِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَ اللَّاتىِ تخََافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فىِ الْمَضَاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُواْ عَلَيهِْنَّ سَبِيلاً  إِنَّ اللَّهَ كاَنَ عَلِيًّا كَبِيرًا.»  
آیهٔ ۳۴ سوره نساء، آیه‌ای است که در آن به مسئله نشوز زن اشاره شده است. این آیه می‌فرماید: «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلیَ النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلیَ بَعْضٍ وَ بِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّلِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَتٌ لِّلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَ اللَّاتیِ تخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فیِ الْمَضَاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُواْ عَلَیهْنَّ سَبِیلاً إِنَّ اللَّهَ کاَنَ عَلِیًّا کَبِیرًا
 
نشوز در اصطلاح فقهاء عبارت از عدم انجام وظايف ناشى از زناشوئى از طرف زن يا شوهر مي¬باشد.
نشوز در اصطلاح فقهاء عبارت از عدم انجام وظایف ناشی از زناشوئی از طرف زن یا شوهر می‌باشد.
در صورتى كه زن تمكين ننمايد -يعنى يكى از تكاليفى را كه در اثر زناشوئى عهده‌دار است انجام ندهد- ناشزه مي‌گردد<ref>ر ک امام خمینی، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‌، ۱۴۲۵ ه‍ ق، ج‌۳، ص: ۵۴۴ ؛ محمدتقی بهجت، استفتاءات ، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ه ق ، ج‌۴، ص: ۷۱.</ref> (ناشزه مشتق از نشز بمعنى خوددارى كردن است و مصدر آن نشوز مي¬باشد)
در صورتی که زن تمکین ننماید -یعنی یکی از تکالیفی را که در اثر زناشوئی عهده‌دار است انجام ندهد- ناشزه می‌گردد<ref>ر ک امام خمینی، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۵ ه‍. ق، ج۳، ص: ۵۴۴؛ محمدتقی بهجت، استفتاءات، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ه‍. ق، ج۴، ص: ۷۱.</ref> (ناشزه مشتق از نشز بمعنی خودداری کردن است و مصدر آن نشوز می‌باشد)
هرگاه زن يكى از تكاليف مشترك و يا اختصاصى خود را انجام ندهد، مانند آنكه به نظافت خود نپردازد و آرايش ننمايد كه موجب تنفر شوهر را از خود فراهم آورد موجب نشوز او می¬گردد؛ همچنين است هرگاه زن مانع از نزديكى جنسى شوهر يا استمتاعات ديگر با خود شود و يا بدون اجازۀ شوهر از منزل خود خارج گردد؛ اما اطاعت ننمودن زن از شوهر در ساير كارهائى كه مربوط به روابط زناشوئى نمي¬باشد، مانند جاروب كردن منزل، آشپزى نمودن، رختخواب انداختن، خياطى و دوخت و دوز نمودن و امثال آنها موجب نشوز او نمي¬گردد. <ref>رک امام خمینی، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‌، ۱۴۲۵ ه‍ ق، ج‌۳، ص: ۵۴۴ . «نشوز» در زوجه، خروج او از اطاعت شوهر است كه بر زن واجب مى‌شود، از اينكه خود را تمكين نكند و چيزهايى را كه تنفرآور است و ضديّت با تمتع و لذت بردن از او دارد از خود برطرف نكند؛ بلكه ترك نظافت و آرايش خود با اينكه شوهر آنها را مى‌خواهد از اين قبيل است و همچنين است خروج او از خانه او بدون اذنش و غير اينها. و در جايى كه اطاعت از او واجب نيست ترك آن موجب تحقق نشوز نمى‌باشد؛ پس اگر زن از خدمات خانه و حوائج مرد كه به تمتع بردن او ارتباط ندارد خوددارى نمايد نشوز تحقق پيدا نمى‌كند از قبيل جارو كردن يا خياطى يا غذا پختن يا غير اينها، حتى آب دادن و پهن كردن رختخواب؛ و نیز رک: میرزای قمی، جامع الشتات في أجوبه السؤالات، تهران: کیهان، ۱۴۱۳ ه ق، ج‌۴، ص۴۹۴‌؛  و ر ک فاضل هندى، كشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحكام، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‌، ۱۴۱۶ ه‍ ق‌، ج‌۷، ص۵۲۴.</ref>
هرگاه زن یکی از تکالیف مشترک یا اختصاصی خود را انجام ندهد، مانند آنکه به نظافت خود نپردازد و آرایش ننماید که موجب تنفر شوهر را از خود فراهم آورد موجب نشوز او می‌گردد؛ همچنین است هرگاه زن مانع از نزدیکی جنسی شوهر یا استمتاعات دیگر با خود شود یا بدون اجازهٔ شوهر از منزل خود خارج گردد؛ اما اطاعت ننمودن زن از شوهر در سایر کارهائی که مربوط به روابط زناشوئی نمی‌باشد، مانند جاروب کردن منزل، آشپزی نمودن، رختخواب انداختن، خیاطی و دوخت و دوز نمودن و امثال آنها موجب نشوز او نمی‌گردد.<ref>رک امام خمینی، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۵ ه‍. ق، ج۳، ص: ۵۴۴. «نشوز» در زوجه، خروج او از اطاعت شوهر است که بر زن واجب می‌شود، از اینکه خود را تمکین نکند و چیزهایی را که تنفرآور است و ضدیّت با تمتع و لذت بردن از او دارد از خود برطرف نکند؛ بلکه ترک نظافت و آرایش خود با اینکه شوهر آنها را می‌خواهد از این قبیل است و همچنین است خروج او از خانه او بدون اذنش و غیر اینها؛ و در جایی که اطاعت از او واجب نیست ترک آن موجب تحقق نشوز نمی‌باشد؛ پس اگر زن از خدمات خانه و حوائج مرد که به تمتع بردن او ارتباط ندارد خودداری نماید نشوز تحقق پیدا نمی‌کند از قبیل جارو کردن یا خیاطی یا غذا پختن یا غیر اینها، حتی آب دادن و پهن کردن رختخواب؛ و نیز رک: میرزای قمی، جامع الشتات فی أجوبه السؤالات، تهران: کیهان، ۱۴۱۳ ه‍. ق، ج۴، ص۴۹۴؛ و ر ک فاضل هندی، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۶ ه‍. ق، ج۷، ص۵۲۴.</ref>
البته گاهی امتناع زن، مشروع می¬باشد که در این موارد عدم تمکین، نشوز محسوب نمی¬شود. از جملۀ مواردى كه امتناع زن از وظايف زناشوئى، در اثر مانعِ مشروع مي¬باشد عبارت است از:
البته گاهی امتناع زن، مشروع می‌باشد که در این موارد عدم تمکین، نشوز محسوب نمی‌شود. از جملهٔ مواردی که امتناع زن از وظایف زناشوئی، در اثر مانعِ مشروع می‌باشد عبارت است از:
۱- در صورتى كه شوهر منزل مناسب با وضعيت زن براى سكونت او اختيار نكند. در اين صورت زن مي¬تواند به خانۀ شوهر نرود.<ref>ر.ک: فاضل هندى، كشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحكام، ج‌۷، ص: ۵۲۴، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‌، ۱۴۱۶ ه‍ ق‌.</ref>
۱- در صورتی که شوهر منزل مناسب با وضعیت زن برای سکونت او اختیار نکند. در این صورت زن می‌تواند به خانهٔ شوهر نرود.<ref>ر. ک. فاضل هندی، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج۷، ص: ۵۲۴، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۶ ه‍. ق.</ref>
۲- در صورتى كه زن بيمار گردد و نزديكى جنسى با شوهر را پزشك منع نمايد و يا در عادت زنانگى باشد، زن مي¬تواند و یا باید از نزديكى خوددارى نمايد.
# در صورتی که زن بیمار گردد و نزدیکی جنسی با شوهر را پزشک منع نماید یا در عادت زنانگی باشد، زن می‌تواند یا باید از نزدیکی خودداری نماید.
۳- هرگاه زن براى انجام تكاليف مذهبى واجب، اجازۀ بيرون رفتن از منزل، از شوهر بخواهد و شوهر اجازه ندهد، زن مي¬تواند خارج شود و اين امر موجب نشوز او نمي¬گردد، مانند آنكه زن مستطيع شود و بخواهد به حج برود و يا برای انجام غسل واجب به حمام برود.
# هرگاه زن برای انجام تکالیف مذهبی واجب، اجازهٔ بیرون رفتن از منزل، از شوهر بخواهد و شوهر اجازه ندهد، زن می‌تواند خارج شود و این امر موجب نشوز او نمی‌گردد، مانند آنکه زن مستطیع شود و بخواهد به حج برود یا برای انجام غسل واجب به حمام برود.
۴- هرگاه پزشك خروج زن را از منزل براى مداوا لازم بداند و شوهر اجازه ندهد، زن مي¬تواند خارج گردد و اين امر از موارد نشوز نمي¬باشد، مانند آنكه زن مبتلا به بيمارى گردد كه بايد براى مداوا به بيمارستان يا خارج از كشور برود.
# هرگاه پزشک خروج زن را از منزل برای مداوا لازم بداند و شوهر اجازه ندهد، زن می‌تواند خارج گردد و این امر از موارد نشوز نمی‌باشد، مانند آنکه زن مبتلا به بیماری گردد که باید برای مداوا به بیمارستان یا خارج از کشور برود.
۵- در صورتى كه شوهر به يكى از امراض واگير دار مبتلا گردد، زن مي¬تواند تا حدودى كه از سرايت آن مصون بماند از شوهر دورى بجويد.<ref>ماده «۱۱۲۷» قانون مدنی:«هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به يكى از امراض مقاربتى گردد، زن حق خواهد داشت كه‌ از نزديكى با او امتناع نمايد و امتناع بعلت مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود».</ref>  
۵- در صورتی که شوهر به یکی از امراض واگیر دار مبتلا گردد، زن می‌تواند تا حدودی که از سرایت آن مصون بماند از شوهر دوری بجوید.<ref>ماده «۱۱۲۷» قانون مدنی: «هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد، زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و امتناع بعلت مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود».</ref>
۶- در صورتى كه بودن زن با شوهر در يك منزل خوف ضرر بدنى يا مالى يا شرافتى براى زن داشته باشد او مي¬تواند منزل را ترك كند و به منزل ديگرى برود.<ref>محمدتقی بهجت، محمدتقی بهجت، استفتاءات ، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ق، ج‌۴، ص۱۲۴.</ref>  
۶- در صورتی که بودن زن با شوهر در یک منزل خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن داشته باشد او می‌تواند منزل را ترک کند و به منزل دیگری برود.<ref>محمدتقی بهجت، محمدتقی بهجت، استفتاءات، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ق، ج۴، ص۱۲۴.</ref>
‌ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی ایران در این باره مقرر می¬دارد: «اگر بودن زن با شوهر در يك منزل متضمن خوف ضرر بدني و يا مالي يا شرافتي براي زن باشد زن مي‌تواند مسكن عليحده اختيار كند‌ و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محكمه حكم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام كه زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر‌عهده شوهر خواهد بود.»
ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی ایران در این باره مقرر می‌دارد: «اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می‌تواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه برعهده شوهر خواهد بود.»
۷- در مدت بين عقد و عروسى، زن مستحق نفقه مي¬باشد، مگر آنكه ثابت شود كه زن حاضر براى آمدن به خانۀ شوهر نبوده است، كه در اين صورت ناشزه ميگردد. همچنين است هرگاه تأخير عروسى از زمان عقد به توافق زوجين باشد، زيرا ظاهر در توافق آنست كه زن حق نفقۀ خود را براى مدت مزبور ساقط نموده است.<ref>محمدتقی بهجت، محمدتقی بهجت، استفتاءات ، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ق، ج‌۴، ص۴۵۶.</ref>
۷- در مدت بین عقد و عروسی، زن مستحق نفقه می‌باشد، مگر آنکه ثابت شود که زن حاضر برای آمدن به خانهٔ شوهر نبوده است، که در این صورت ناشزه می‌گردد. همچنین است هرگاه تأخیر عروسی از زمان عقد به توافق زوجین باشد، زیرا ظاهر در توافق آنست که زن حق نفقهٔ خود را برای مدت مزبور ساقط نموده است.<ref>محمدتقی بهجت، محمدتقی بهجت، استفتاءات، قم: دفتر آیت الله بهجت، ۱۳۲۸ ق، ج۴، ص۴۵۶.</ref>
نتیجه اینکه زن دو وظيفه واجب نسبت به شوهر دارد يكي تمكين در مسايل زناشويي است و ديگري بدون اجازه از منزل خارج نشدن. اگر در هر كدام كوتاهي كند از نظر فقهي ناشزه محسوب مي گردد و نفقه ندارد.
نتیجه اینکه زن دو وظیفه واجب نسبت به شوهر دارد یکی تمکین در مسایل زناشویی است و دیگری بدون اجازه از منزل خارج نشدن. اگر در هر کدام کوتاهی کند از نظر فقهی ناشزه محسوب می‌گردد و نفقه ندارد.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش