توحید در حاکمیت: تفاوت میان نسخه‌ها

آیا توحید در حاکمیت يكي از اقسام توحيد است يا همان توحید افعالی یا در رابطه با آن است؟

قبل از این که به جواب پرسش بپردازیم بهتر است کمی درباره توحید افعالی و توحید حاکمیت مطالبی را بیان داریم تا فرق یا عدم فرق آن دو توحید را بدانیم و بعد از آن به رابطه یا عدم رابطه آن ها پرداخته باشیم.

توحید افعالي: در دیدگاه حکیمان و متکلمان مسلمان، خداوند افزون بر آن که دارای صفات کمال است مبدأ وقوع افعال نیز هست. بر این اساس آفرینش، روزی دادن، تدبیر امور مخلوقات، بخشایش و... در زمره افعال الهی قرار می گیرند. از سوی دیگر جهان هستی صحنه وقوع افعال و ظهور آثار بسیار متنوعی است که مبدأ آن در نگاه نخست مخلوقات خداوند است. در نگرش توحیدی اسلام تنها موثر حقیقی و مستقل در عالم ذات مقدس خداوند است و جز او هیچ موجود دیگری فاعلیت تام و مستقل ندارد و این همان گوهر توحید افعالی است.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، انتشارات طه، ج ۱، ص ۱۰۰.</ref>

«توحید افعالی از نظر قرآن کریم یعنی هیچ موثر مستقلی در عالم غیر از خدای سبحان نیست و قیمومیت هستی، آفرینش، مالکیت، ربوبیت، رازقیت و ولایت که هر یک بر دیگری مترتب است منحصراً از آن خداست».<ref>ربانی گلپایگانی، علی، تخلیص الالهیات، ص ۶۳.</ref>

 

حاکم کسی است که بر نفوس و اموال مردم تصرف دارد و بوسیله امر و نهی و عزل و نصب بر شؤون مختلف اجتماع تسلط دارد.<ref>نهج البلاغه، کلمات قصار.</ref>

بعد از این که توحید افعالی و توحید حاکمیت را مختصر توضیحی دادیم می پردازیم به رابطه یا عدم رابطه و یا عینیت آن دو.

 

توحید افعالي و توحید در حاکمیت بی تردید از نظر معنايی مساوي نیستند گر چه از لحاظ مصداقی یکی هستند و هر دو شؤونی از ذات خدای واحد هستند از او نشأت گرفته اند. به هر حال به نظر می رسد از لحاظ معنا و مفهوم بین توحید افعالی و توحید در حاکمیت رابطه اعم و اخص برقرار است بدین معني که توحید افعالی عام است و توحید در حاکمیت خاص است و یکی از اقسام توحید افعالی است. چرا که یکی از افعال الهی مقام و فعل حاکمیت او بر تمام عالم است لذا زیر مجموعه توحید افعالی است.

  | شناسه =  

  | تیترها =  

  | ویرایش =  

  | لینک‌دهی =  

  | تغییر مسیر =  

  | اولویت =  

  | کیفیت =