شیوه برخورد با افراد جاهل: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امام علی(ع)]] می‌فرماید: «جاهل به کسی گفته می‌شود که نسبت به خودش معرفت نداشته باشد و خود را نشناخته باشد و از قدر و ارزش خود مطلع نباشد.»<ref>تمیمی آمدی، عبدالواحد، غرر الحکم، قم، دفتر تبلیغات، ۱۳۶۶ هـ. ش، ص۷۳.</ref> در جای دیگر می‌فرماید: «جاهل و نادان کسی است که نسبت به تکالیف و اَوامری که متوجه اوست آگاه نباشد؛ به عبارت دیگر به مسئولیتِ خود آگاهی و اطلاع نداشته باشد.»<ref>همان.</ref>

در جای دیگر فرمود: «بی‌خبر و نادان کسی است که مطیع هوای نفس خود باشد و معصیت پروردگار را مرتکب شود و نافرمانی خداوند را بنماید.»<ref>همان.</ref> از روایت‌های فوق این نتیجه به دست می‌آید که: جاهل واقعی کسی است که ارزش واقعی خود را نشناسد و به تکالیفی که بر عهده‌اش گذاشته‌اند، ناآگاه باشد و به خاطر اطاعت هوای نفس از اطاعت خداوند دور بماند و هم‌چنین به آرزوهای طولانی خود دل بسته، اعمال خود را ناقص کرده باشد به چنین شخصی جاهل واقعی گفته می‌شود.

در قرآن کریم روش‌های مختلفی برای برخورد با افراد جاهل و بی‌خرد بیان شده است.<ref>. ر.ک. قصص: ۲۸/۵۵، مومنون: ۲۳/۹۶. </ref> در یک آیه از قرآن کریم، خداوند فرمود: {{قرآن|... وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلامًا|ترجمه=و چون جاهلان (با بی‌‏ادبى) با ايشان خطاب كنند، گويند: سلام بر شما باد.|سوره=فرقان|آیه=۶۳}} درباره این آیه تفسیرهای گوناگونی بیان شده است: «و هنگامی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار می‌دهند و به جهل و جدال و سخنان زشت می‌پردازند در جواب آن‌ها (سلام) می‌گویند. سلامی که نشانه بی اعتنایی توأم با بزرگواری است، نه ناشی از ضعف، سلامی که ناشی از عدم مقابله به مثل در برابر جاهلان و سبک مغزان است سلام و وداع گفتن با سخنان بی‌رویه آن‌ها است، نه سلام تحیّت که نشانه محبت و پیوند و دوستی است، خلاصه سلامی که نشانه حلم و بردباری و بزرگواری است.»<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج۱۵، ص۱۴۹.</ref>

در تفیسر نمونه در ذیل این آیه می‌فرماید: «و به وسیله حق، باطل را دفع کن و با حلم و مدارا جهل و خشونت را و با عفو و گذشت به مقابله با خشونت‌ها بر خیز و هرگز بدی را با بدی و زشتی را با زشتی پاسخ مگوی که این روش انتقام‌جویان است و موجب لجاجت و سرسختی مُنحرفان می‌گردد و در پایان آیه به فلسفهٔ عمیق این برنامه در یک جمله کوتاه اشاره کرده، می‌فرماید: « نتیجه این کار آن خواهد شد که دشمنان سرسخت هم‌چون دوستان گرم و صمیمی شوند.» <ref>همان، ج۲۰، ص۲۸۰</ref>