صفات ثبوتی و سلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

صفات الهی در یک تقسیم‌بندی به صفات ثبوتی و صفات سلبی تقسیم می‌شود. صفات ثبوتی؛ صفاتی هستند که ذات خداوند به آن متصف است، مانند علم و قدرت. صفات سلبی، صفاتی هستند که یک نوع نقص را از خدای متعال سلب و منع می‌کند، مانند جاهل بودن. بنابر این هر دوی این صفات، نشان از کمال خداوند دارند؛ یکی از جهت ثابت کردن کمالی برای خداوند و دیگری نفی کردن نقصان از خداوند.

[[اسماء الهی|اسماء]] و صفات زیادی برای خداوند در [[قرآن]] ذکر شده است.<ref>اللهیات، همان، ص۱۸۳.</ref> برای نمونه آیه ۷۸ سوره الرحمن دو صفت ثبوتی و سلبی را به خداوند نسبت می‌دهد: {{قرآن|تبارک اسم ربک ذی الجلال و الاکرام}}<ref>الرحمن/۷۸.</ref> صفت جلال، یعنی خداوند از مشابهت و دیگر صفات نقص، پاک و منزه است و صفت اکرام یعنی خداوند به صفات عالی متصف و متجمل است.<ref>صدر الدین محمد شیرازی، اسفار، بیروت، احیاء التراث، چاپ چهارم، ج۶، ص۱۱۸.</ref>

هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که برای موصوف‌اش (خداوند) جمال و کمالی را ثابت کند و به واقعیتی در ذات او اشاره کند، صفت ثبوتی نام دارد. مانند علم، قدرت و حی‌بودن. پس صفات ثبوتی یا جمالی صفاتی است که بیانگر کمال خداوند است، و از ثبوت واقعیتی در ذات الهی حکایت می‌کند.<ref>نگاه کنید به سعیدی مهر، پیشین، ص۱۹۷.</ref>

هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که نقص و کاستی را از خداوند نفی کند، صفت سلبی نام دارد. مانند مرکب نبودن، جاهل نبودن و شریک نداشتن.<ref>سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۸۲.</ref> صفت سلبی، حاکی از سلب نوعی نقص و مفهوم عدمی از ذات خداوند است. حقیقت صفت سلبی، سلب سلب کمال است و چون نفی نفی، نوعی از اثبات است، پس صفات سلبی نیز در نهایت از کمال ذات خداوند پرده برمی‌دارد، پس صفات سلبی به معنای وجود نقصان در ذات باری تعالی نیست بلکه همانند صفات ثبوتی از کمال ذات حکایت می‌کند.<ref>سعیدی مهر، پیشین، ص۱۹۷.</ref>

* خداشناسی، ص۲۹۲، شناخت صفات خدا، جعفر سبحانی.

* عبدالحسین خسرو پناه، قلمرو دین، قم، مرکز مطالعات …، ۱۳۸۱.