پرش به محتوا

کلمه شیعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا شيعه در قرآن کريم بار منفي دارد؟ معانی شیعه در قرآن را بفرمایید.
آیا شیعه در قرآن کریم بار منفی دارد؟ معانی شیعه در قرآن را بفرمایید.
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[شیعه]] در لغت به معنای گروه و دسته و پیرو می‌باشد. در [[قرآن]] نیز بر اساس همین معنای لغوی، در ۲ معنای عمده گروه و دسته و پیرو، لفظ شیعه استعمال شده است. بنابر معنای دوم در دو حالت منفی و مثبت استعمال شده است، در جایی که فرد پیرو مسیر حق است، معنای مثبت دارد و در جایی که پیرو مسیر باطل است معنای منفی دارد. در آیه‌ای، ۲ بار لفظ شیعه به کار رفته است، در یکجا شیعه [[حضرت موسی(ع)]] لحاظ شده است و در یکجا شیعه [[فرعون]]!
[[شیعه]] در لغت به معنای گروه و دسته و پیرو می‌باشد. در [[قرآن]] نیز بر اساس همین معنای لغوی، در ۲ معنای عمده گروه و دسته و پیرو، لفظ شیعه استعمال شده است. بنابر معنای دوم در دو حالت منفی و مثبت استعمال شده است، در جایی که فرد پیرو مسیر حق است، معنای مثبت دارد و در جایی که پیرو مسیر باطل است معنای منفی دارد. در آیه‌ای، ۲ بار لفظ شیعه به کار رفته است، در یکجا شیعه [[حضرت موسی(ع)]] لحاظ شده است و در یکجا شیعه [[فرعون]]!


==معنای لغوی و اصطلاحی شیعه==
== معنای لغوی و اصطلاحی شیعه ==
[[شيعه]] در لغت به معناي گروه و دسته، قوم، پيرو و دنباله رو مي‌باشد و اگر به پيروان [[اهل بيت(ع)]] هم شيعه گفته مي‌شود، به خاطر اين است که اين‌ها گروهي هستند که از انديشه‌هاي اهل بيت(ع) پيروي مي‌کنند و در روايات نيز به پيروان اهل بيت(ع) شيعه گفته‌اند. لفظ شیعه به مرور زمان در ميان فرقه‌هاي اسلامي به گروهي که قائل به امامت اهل بيت معصومين هستند، اطلاق شده است
[[شیعه]] در لغت به معنای گروه و دسته، قوم، پیرو و دنباله رو می‌باشد و اگر به پیروان [[اهل بیت(ع)]] هم شیعه گفته می‌شود، به خاطر این است که این‌ها گروهی هستند که از اندیشه‌های اهل بیت(ع) پیروی می‌کنند و در روایات نیز به پیروان اهل بیت(ع) شیعه گفته‌اند. لفظ شیعه به مرور زمان در میان فرقه‌های اسلامی به گروهی که قائل به امامت اهل بیت معصومین هستند، اطلاق شده است


==شيعه در قرآن==
== شیعه در قرآن ==
===گروه پراکنده===
=== گروه پراکنده ===
یکی از معانی عمده شیعه در قرآن به معناي دسته و گروه است از جمله:  
یکی از معانی عمده شیعه در قرآن به معنای دسته و گروه است از جمله:
* {{قرآن|قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلی أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ|ترجمه=بگو: او قادر است که از بالا یا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد یا به صورت دسته‌های پراکنده شما را با هم بیامیزد و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما به وسیله دیگری بچشاند. ببین چگونه آیات گوناگون را (برای آن‌ها) بازگو می‌کنیم! شاید بفهمند (و بازگردند)!|سوره=انعام|آیه=۶۵}}
* {{قرآن|إِنَّ الَّذینَ فَرَّقُوا دینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فی شَیْءٍ إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَی اللَّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَفْعَلُونَ|ترجمه=کسانی که آیین خود را پراکنده‌ساختند، و به دسته‌های گوناگون (و مذاهب مختلف) تقسیم شدند، تو هیچ گونه رابطه‌ای با آن‌ها نداری! سر و کار آن‌ها، تنها با خداست. سپس خدا آن‌ها را از آنچه انجام می‌دادند، با خبر می‌کند. |سوره=انعام|آیه=۱۵۹}}
* {{قرآن|وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ فی شِیَعِ الْأَوَّلینَ|ترجمه=ما پیش از تو (نیز) پیامبرانی در میان امّت‌های نخستین فرستادیم. |سوره=حجر|آیه=۱۰}}
* {{قرآن|ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ کُلِّ شیعَه أَیُّهُمْ أَشَدُّ عَلَی الرَّحْمنِ عِتِیًّا|ترجمه=سپس از هر گروه و جمعیّتی، کسانی را که در برابر خداوند رحمان از همه سرکش‌تر بوده‌اند، جدا می‌کنیم.|سوره=مریم|آیه=۶۹}}
* {{قرآن|إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِی الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَها شِیَعاً یَسْتَضْعِفُ طائِفَه مِنْهُمْ یُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ یَسْتَحْیی نِساءَهُمْ إِنَّهُ کانَ مِنَ الْمُفْسِدینَ|ترجمه=فرعون در زمین برتری‌جویی کرد، و اهل آن را به گروه‌های مختلفی تقسیم نمود گروهی را به ضعف و ناتوانی می‌کشاند، پسران شان را سر می‌برید و زنان شان را (برای کنیزی و خدمت) زنده نگه می‌داشت او به یقین از مفسدان بود!|سوره=قصص|آیه=۴}}
* {{قرآن| مِنَ الَّذینَ فَرَّقُوا دینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً کُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ|ترجمه=از کسانی که دین خود را پراکنده‌ساختند و به دسته‌ها و گروه‌ها تقسیم شدند! و (عجب این که) هر گروهی به آنچه نزد آنهاست (دلبسته و) خوشحالند!|سوره=روم|آیه=۳۲}}


* {{قرآن|قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلى‏ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ|ترجمه=بگو: او قادر است كه از بالا يا از زير پاى شما، عذابى بر شما بفرستد يا به صورت دسته‏هاى پراكنده شما را با هم بياميزد و طعم جنگ اختلاف) را به هر يك از شما به وسيله ديگرى بچشاند.ببين چگونه آيات گوناگون را (براى آن ها) بازگو مى‏كنيم! شايد بفهمند بازگردند)!|سوره=انعام|آیه=۶۵}}
=== پیرو ===
دومین کاربرد شیعه در قرآن کریم به معنای پیرو و دنباله دار و کسی است که از یک اندیشه ای خاصّ تبعیت می‌کند و آیاتی این دسته را معرّفی می‌کند که عبارتند از:
* {{قرآن|وَ دَخَلَ الْمَدینَه عَلی حینِ غَفْلَه مِنْ أَهْلِها فَوَجَدَ فیها رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شیعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغاثَهُ الَّذی مِنْ شیعَتِهِ عَلَی الَّذی مِنْ عَدُوِّهِ فَوَکَزَهُ مُوسی فَقَضی عَلَیْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبینٌ|ترجمه=او به هنگامی که اهل شهر در غفلت بودند وارد شهر شد ناگهان دو مرد را دید که به جنگ و نزاع مشغولند یکی از پیروان او بود (و از بنی اسرائیل)، و دیگری از دشمنانش، آن که از پیروان او بود در برابر دشمنش از وی تقاضای کمک نمود موسی مشت محکمی بر سینه او زد و کار او را ساخت (و بر زمین افتاد و مرد) موسی گفت: «این (نزاع شما) از عمل شیطان بود، که او دشمن و گمراه‌کننده آشکاری است»|سوره=قصص|آیه=۱۵}} در این آیه هم به پیرو [[حضرت موسی(ع)]] و هم به پیرو فرعون شیعه گفته شده است.
* {{قرآن|وَ حیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ ما یَشْتَهُونَ کَما فُعِلَ بِأَشْیاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کانُوا فی شَکٍّ مُریبٍ|ترجمه=(سرانجام) میان آنها و خواسته‌های شان جدایی افکنده شد، همان گونه که با پیروان هم‌مسلکان) آنها از قبل عمل شد، چرا که آن‌ها در شک و تردید بودند!|سوره=سبا|آیه=۵۴}}
* {{قرآن|وَ إِنَّ مِنْ شیعَتِهِ لَإِبْراهیمَ|ترجمه=و از پیروان او ابراهیم بود|سوره=صافات|آیه=۸۳}} در این آیه [[حضرت ابراهیم(ع)]] یکی از شیعیان [[حضرت نوح(ع)]] می‌باشد.


* {{قرآن|إِنَّ الَّذينَ فَرَّقُوا دينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَفْعَلُونَ|ترجمه=كسانى كه آيين خود را پراكنده ساختند، و به دسته‏‌هاى گوناگون (و مذاهب مختلف) تقسيم شدند، تو هيچ گونه رابطه‏‌اى با آن‌ها ندارى! سر و كار آن‌ها، تنها با خداست. سپس خدا آن‌ها را از آن چه انجام مى‌‏دادند، با خبر مى‏‌كند. |سوره=انعام|آیه=۱۵۹}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
* {{قرآن|وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ في‏ شِيَعِ الْأَوَّلينَ|ترجمه=ما پيش از تو (نيز) پيامبرانى در ميان امّت هاى نخستين فرستاديم. |سوره=حجر|آیه=۱۰}}
 
* {{قرآن|ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شيعَه أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا|ترجمه=سپس از هر گروه و جمعيّتى، كسانى را كه در برابر خداوند رحمان از همه سركش تر بوده‏اند، جدا مى‏كنيم.|سوره=مریم|آیه=۶۹}}
 
* {{قرآن|إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِي الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَها شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طائِفَه مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ يَسْتَحْيي‏ نِساءَهُمْ إِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدينَ|ترجمه=فرعون در زمين برترى‏جويى كرد، و اهل آن را به گروه‏هاى مختلفى تقسيم نمود گروهى را به ضعف و ناتوانى مى‏كشاند، پسران شان را سر مى‏بريد و زنان شان را (براى كنيزى و خدمت) زنده نگه مى‏داشت او به يقين از مفسدان بود!|سوره=قصص|آیه=۴}}
 
* {{قرآن| مِنَ الَّذينَ فَرَّقُوا دينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ|ترجمه=از كسانى كه دين خود را پراكنده ساختند و به دسته‏ها و گروه‏ها تقسيم شدند! و (عجب اين كه) هر گروهى به آن چه نزد آنهاست (دلبسته و) خوشحالند!|سوره=روم|آیه=۳۲}}
 
===پیرو===
دومين کاربرد شيعه در قرآن کريم به معناي پيرو و دنباله دار و کسي است که از يک انديشه اي خاصّ تبعيت مي کند و آياتي اين دسته را معرّفی می کند که عبارتند از :


* {{قرآن|وَ دَخَلَ الْمَدينَه عَلى‏ حينِ غَفْلَه مِنْ أَهْلِها فَوَجَدَ فيها رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شيعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغاثَهُ الَّذي مِنْ شيعَتِهِ عَلَى الَّذي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسى‏ فَقَضى‏ عَلَيْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبينٌ|ترجمه=او به هنگامى كه اهل شهر در غفلت بودند وارد شهر شد ناگهان دو مرد را ديد كه به جنگ و نزاع مشغولند يكى از پيروان او بود (و از بنى اسرائيل)، و ديگرى از دشمنانش، آن كه از پيروان او بود در برابر دشمنش از وى تقاضاى كمك نمود موسى مشت محكمى بر سينه او زد و كار او را ساخت (و بر زمين افتاد و مرد) موسى گفت: «اين (نزاع شما) از عمل شيطان بود، كه او دشمن و گمراه‏كننده آشكارى است»|سوره=قصص|آیه=۱۵}} در اين آيه هم به پيرو [[حضرت موسي(ع)]] و هم به پيرو فرعون شيعه گفته شده است.
== مطالعه بیشتر ==
 
* تفسیر آسان، محمد جواد خمینی نجفی، ج۴، ص۳۸۹.
* {{قرآن|وَ حيلَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ ما يَشْتَهُونَ كَما فُعِلَ بِأَشْياعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا في‏ شَكٍّ مُريبٍ|ترجمه=(سرانجام) ميان آنها و خواسته‏هاي شان جدايى افكنده شد، همان گونه كه با پيروان (و هم‏مسلكان) آنها از قبل عمل شد، چرا كه آن ها در شك و ترديد بودند!|سوره=سبا|آیه=۵۴}}
* قاموس قرآن، علی اکبر قرشی، ج۴، ص۹۵.
 
* {{قرآن|وَ إِنَّ مِنْ شيعَتِهِ لَإِبْراهيمَ|ترجمه=و از پيروان او ابراهيم بود|سوره=صافات|آیه=۸۳}} در اين آيه [[حضرت ابراهيم(ع)]] يکي از شيعيان [[حضرت نوح(ع)]] مي‌باشد.
 
<span></span>
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بیشتر==
* تفسير آسان، محمد جواد خميني نجفي ، ج۴ ، ص۳۸۹ .  
* قاموس قرآن، علي اکبر قرشي ، ج۴ ، ص۹۵ .
<span></span>


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = مفردات قرآن
|شاخه فرعی۱ = مفردات قرآن
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۵۴: خط ۴۴:
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
automoderated
۱٬۲۷۴

ویرایش