پرش به محتوا

مراحل حرمت شراب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
کلمه «خمر» (شراب) در لغت، به هر مایع مست کننده گفته می‌شود؛ و در اصل به معنای «ستر» (پوشیدن) استعمال می‌گردد؛ و علت نامگذاری آن، بدین جهت است که عقل را پوشانیده و نمی‌گذارد خیر و شر (خوب و بد) را تشخیص دهد.}}<ref>راغب اصفهانی، المفردات، تحقیق صفوان عدنان داودی، بیروت، دارالعلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۲۹۹.</ref>
کلمه «خمر» (شراب) در لغت، به هر مایع مست کننده گفته می‌شود؛ و در اصل به معنای «ستر» (پوشیدن) استعمال می‌گردد؛ و علت نامگذاری آن، بدین جهت است که عقل را پوشانیده و نمی‌گذارد خیر و شر (خوب و بد) را تشخیص دهد.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، تحقیق صفوان عدنان داودی، بیروت، دارالعلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص۲۹۹.</ref>


== مراحل مقابله با شراب ==
== مراحل مقابله با شراب ==
شرابخواری و می‌گساری در زمان جاهلیت فوق‌العاده رواج داشته و به صورت یک بلای عمومی درآمده بود. روشن است که اگر اسلام می‌خواست بدون رعایت اصول روانی و اجتماعی با این بلای بزرگ عمومی به مبارزه برخیزد ممکن نبود؛ و لذا از روش تحریم تدریجی و آماده ساختن افکار و اذهان برای ریشه کن کردن آن پرداخت:<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref>
شرابخواری و می‌گساری در زمان جاهلیت فوق‌العاده رواج داشته و به صورت یک بلای عمومی درآمده بود. روشن است که اگر اسلام می‌خواست بدون رعایت اصول روانی و اجتماعی با این بلای بزرگ عمومی به مبارزه برخیزد ممکن نبود؛ و لذا از روش تحریم تدریجی و آماده ساختن افکار و اذهان برای ریشه کن کردن آن پرداخت:<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref>


مرحله اول: {{قرآن|وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِک لآیَه لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ.<ref>نحل / ۶۷، با ترجمه مکارم شیرازی، «و از میوه‌های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می‌گیرید در این، نشانه روشنی است برای جمعیتی که اندیشه می‌کنند!».</ref>
مرحله اول: {{قرآن|وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِک لآیَه لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ}}<ref>نحل / ۶۷، با ترجمه مکارم شیرازی، «و از میوه‌های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می‌گیرید در این، نشانه روشنی است برای جمعیتی که اندیشه می‌کنند!».</ref>


منظور این آیه شریفه حلال و مباح بودن مسکرات و تأیید این کار نیست، بلکه حتی دلالت بر زشتی این عمل دارد. چون شراب گرفتن را در مقابل أخذ رزق خوب قرار داده، تا بفهماند شراب رزق حسن نیست. پس آیه در مقام بیان حلال و حرام نیست، بلکه در این مقام است که منافعی را که بشر آن روز از این میوه‌ها می‌برده بشمارد، که همه این منفعت‌ها از نعمت‌های خداوند است؛ و از ذکر آن نتیجه توحید را بگیرد، چون آیه شریفه در مکه نازل شده و خطابش به مشرکین می‌باشد.}}<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۴۲۰.</ref>
منظور این آیه شریفه حلال و مباح بودن مسکرات و تأیید این کار نیست، بلکه حتی دلالت بر زشتی این عمل دارد. چون شراب گرفتن را در مقابل أخذ رزق خوب قرار داده، تا بفهماند شراب رزق حسن نیست. پس آیه در مقام بیان حلال و حرام نیست، بلکه در این مقام است که منافعی را که بشر آن روز از این میوه‌ها می‌برده بشمارد، که همه این منفعت‌ها از نعمت‌های خداوند است؛ و از ذکر آن نتیجه توحید را بگیرد، چون آیه شریفه در مکه نازل شده و خطابش به مشرکین می‌باشد.<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۴۲۰.</ref>


مرحله دوم: {{قرآن|یَسْأَلُونَک عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کبِیرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَکبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَیَسْأَلُونَک مَاذَا یُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ کذَلِک یُبیِّنُ اللّهُ لَکمُ الآیَاتِ لَعَلَّکمْ تَتَفَکرُونَ.<ref>بقره / ۲۱۹، ترجمه مکارم شیرازی، «درباره شراب و قمار از تو سئوال می‌کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگی است و منافعی (از نظر مادی) برای مردم دربردارد (ولی) گناه آنها از نفعشان بیشتر است…».</ref>
مرحله دوم: {{قرآن|یَسْأَلُونَک عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کبِیرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَکبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَیَسْأَلُونَک مَاذَا یُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ کذَلِک یُبیِّنُ اللّهُ لَکمُ الآیَاتِ لَعَلَّکمْ تَتَفَکرُونَ}}<ref>بقره / ۲۱۹، ترجمه مکارم شیرازی، «درباره شراب و قمار از تو سئوال می‌کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگی است و منافعی (از نظر مادی) برای مردم دربردارد (ولی) گناه آنها از نفعشان بیشتر است…».</ref>


کلمه «اثم» به هر کار و هر چیزی گفته می‌شود که حالتی در روح و عقل به وجود می‌آورد، و انسان را از رسیدن به نیکی‌ها و کمالات بازمی‌دارد، بنابراین وجود «اثم کبیر» در شراب و قمار، دلیل بر تأثیر منفی این دو در رسیدن به تقوا و کمالات معنوی و انسانی بوده است.}}<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۲، ص۱۱۹.</ref>
کلمه «اثم» به هر کار و هر چیزی گفته می‌شود که حالتی در روح و عقل به وجود می‌آورد، و انسان را از رسیدن به نیکی‌ها و کمالات بازمی‌دارد، بنابراین وجود «اثم کبیر» در شراب و قمار، دلیل بر تأثیر منفی این دو در رسیدن به تقوا و کمالات معنوی و انسانی بوده است.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۲، ص۱۱۹.</ref>


مرحله سوم: {{قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَه وَأَنتُمْ سُکارَی.<ref>نساء / ۴۳، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر، «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید!..».</ref>
مرحله سوم: {{قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَه وَأَنتُمْ سُکارَی}}<ref>نساء / ۴۳، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر، «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید!..».</ref>


مفهوم آیه نوشیدن شراب را در غیر حال نماز نمی‌رساند؛ بلکه در صدد بیان برنامه تحریم تدریجی و مرحله به مرحله می‌باشد، و به عبارت دیگر این آیه نسبت به غیر حال سکوت داشته و صریحاً چیزی نمی‌گوید.
مفهوم آیه نوشیدن شراب را در غیر حال نماز نمی‌رساند؛ بلکه در صدد بیان برنامه تحریم تدریجی و مرحله به مرحله می‌باشد، و به عبارت دیگر این آیه نسبت به غیر حال سکوت داشته و صریحاً چیزی نمی‌گوید.
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵

ویرایش