|
|
خط ۳: |
خط ۳: |
| بدبینی یا سوء ظن و پیامدهای آن چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟ | | بدبینی یا سوء ظن و پیامدهای آن چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}}بدبینی یا سوء ظن، به این معنا است که عمل دیگران با اینکه امکان تفسیر آن به صورت نیکو وجود دارد، به صورت بد و نادرست تفسیر شود. این صفت یکی از [[رذائل اخلاقی]] و |
| | |
| | ترتیب اثر دادن به آن [[گناه]] و [[حرام]] است. |
|
| |
|
| == مفهومشناسی و جایگاه == | | == مفهومشناسی و جایگاه == |
خط ۱۰: |
خط ۱۲: |
| ترتیب اثر دادن به آن [[گناه]] و [[حرام]] است. در [[قرآن]] نیز از بدبینی [[نهی]] شده و برخی از بدبینیها گناه دانسته شده است.<ref>حجرات:۱۲.</ref> | | ترتیب اثر دادن به آن [[گناه]] و [[حرام]] است. در [[قرآن]] نیز از بدبینی [[نهی]] شده و برخی از بدبینیها گناه دانسته شده است.<ref>حجرات:۱۲.</ref> |
|
| |
|
| از بدبینی در برخی روایات و کتابهای اخلاقی به سوء ظن تعبیر شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم، با تصحیح مهدی رجایی، قم، دار الکتاب الاسلامی،۱۴۱۰ق، ص۶۵۰. | | از بدبینی در برخی [[روایت|روایات]] و کتابهای اخلاقی به سوء ظن تعبیر شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم، با تصحیح مهدی رجایی، قم، دار الکتاب الاسلامی،۱۴۱۰ق، ص۶۵۰. |
| | |
| </ref> ظن یا گمان، نوعی ادارک نفسانی است که درجه آن از شک بیشتر است. شک هنگامی است که دو طرف احتمال مساوی باشد؛ ولی ظن هنگامی که یکی از دو طرف دارای احتمال بیشتری است.<ref>حسینی دشتی، مصطفی، معارف و معاریف، انتشارات مفید، ۱۳۷۶، ج۷.</ref>
| |
| | |
| از نظر دینی سوء ظن، یعنی گمان بد زندن درباره سخن یا رفتار کسی که یقین به بد بودن آن رفتار نداریم؛ ولی به دلیلی نسبت به آن قضاوت منفی میکنیم. مثلاً عبادتی را از کی ببیند و در ذهن خود فکر کند که آن شخص عبادتش را از روی ریا انجام میدهد.
| |
| | |
| ۴. سوء ظن
| |
| | |
| مراد قرآن کریم از اجتناب از ظنّ، خود ظنّ و گمان نیست چون ظنّ، خود نوعی ادراک است، و درِ دل باز است، ناگهان ظنّی در آن وارد میشود و آدمی نمیتواند برای نفس و دل خود دری بسازد، تا از ورود ظنّ بد جلوگیری کند؛ پس نهی کردن از خود ظنّ صحیح نیست و مراد آیه، نهی کردن از ظنّ سوء و ظنّ بد است و دستور به اینکه به ظنّ بد ملتزم نشوی و ترتیب اثر ندهی و به آن عمل نکنی و به لوازم آن التزام عملی نداشته باشی.
| |
| | |
| قرآن کریم که میفرماید: بعضی از ظنّها گناه است، مرادش سوء ظنّ و ترتیب اثر دادن به آن است مثل اینکه نزد تو از کسی بدگویی کنند و تو دچار سوء ظنّ به او بشوی و این سوء ظنّ را بپذیری و در مقام ترتیب اثر دادن برآمده، او را توهین کنی، یا همان نسبت را که شنیدهای به او بدهی یا اثر عملی دیگری بر مظنهات بار کنی که همه اینها آثار بد و گناه دارد و حرام است.<ref>طباطبایی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، دفتر انتشارات اسلامی، بیتا، ج۱۸.</ref>
| |
|
| |
|
| بدبینی و سوءظنّ از صفات رذیله است و از آن نهی شده و این صفت زشت اخلاقی آثار و تبعات بدی در جامعه و زندگی فردی دارد و باعث لطمه خوردن به شخصیت و احترام و تقوی و پاکی افراد جامعه میشود و افراد جامعه را گرفتار ناامنی، انحراف، عدم اعتماد و تزلزل مینماید و از طرف دیگر عقوبت و عذاب الهی را هم در پیدارد.<ref>سبحانی، جعفر، نظام اخلاقی اسلام، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷.</ref>
| | </ref> [[ظن]] یا گمان، نوعی ادارک است که درجه آن از [[شک]] بیشتر است. شک هنگامی است که دو طرفِ احتمال مساوی باشد؛ ولی ظن هنگامی است که یکی از دو طرف، دارای احتمال بیشتری باشد.<ref>حسینی دشتی، مصطفی، معارف و معاریف، انتشارات مفید، ۱۳۷۶، ج۷.</ref> |
|
| |
|
| == انواع == | | == انواع == |