کاربر:Golpoor

از ویکی پاسخ
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۲ توسط Golpoor (بحث | مشارکت‌ها)

باسمه تعالی

معاذ بن مسلم

معرفی

معاذ بن مسلم بن ابی اساره[۱] یا معاذ الهراء النحوی،[۲] از شاعران[۳] و عالمان علم نحو[۴] و از بزرگان و اصحاب خاص[۵] امام باقر(ع)[۶] و امام صادق(ع).[۷]

شیخ طوسی معاذ بن مسلم را با لقب هراء از اصحاب امام باقر ع و با لقب هراء انصاری نحوی کوفی از اصحاب امام صادق(ع) دانسته است.

أبو مسلم و أبو علي معاذ بن‏ مسلم‏، و قيل كثير بن أبي سارة الهرّاء، و قيل الفرّاء، بيّاع الأكسية، و قيل صاحب الأكسية، و قيل بيّاع الكرابيس، الأنصاري بالولاء، و قيل مولى محمد بن سعد القرطي، الكوفي، و قيل معاذ بن كثير و معاذ بن‏ مسلم‏ شخصان متغايران.[۸]

ابو علی[۹]

از بزرگان شیعه[۱۰]

یکی از پیشوایان علم ادبیات عرب[۱۱]

ابو مسلم[۱۲] و بعد از تولدش فرزندش علی به ابا علی نیز شهرت پیدا کرد[۱۳]

معاذ بن مسلم هراءأ انصاری نحوی کوفی[۱۴]

انصاری نحوی کوفی[۱۵]

انصاری کوفی شیعی نحوی ملقب به هراء[۱۶]

از بزرگان علم نحو[۱۷]

ترکیب کرده: أبو مسلم معاذ بن‏ مسلم‏ بن أبي سارة الهراء الكوفي‏[۱۸]

الصرفی[۱۹]

برخی به این نکته اشاره کرده اند که او هرا است و به او فراء نیز می گویند[۲۰]

معاذ بن مسلم فراء نحوی[۲۱]

از عطا بن سائب و دیگران روایت نقل کرده است[۲۲]

کنیه او ابو علی و ابومسلم[۲۳]

از خاندان آل ابی اساره[۲۴] از خاندان های شناخته شده شیعه در کوفه[۲۵]

شیوخ اصحاب امام صادق ع [۲۶]

ثقاته الفقهاء الصالحين[۲۷]

در بیش از سی مورد در سلسله روات احادیث آمده[۲۸]

از امام صادق ع و عمار بن موسی ساباطی و دیگران روایت نقل کرده[۲۹]

اکثر منابع به طول عمر او اشاره کرده اند[۳۰]

از اعیان نحات و استاد ابوالحسن کسایی[۳۱]

كان نحوياً، شاعراً، عارفاً بالقراءات و الفتيا و الاحكام، و كان يفتي الناس في المسجد[۳۲]

عبد اللّه بن المغيرة، و معاوية بن وهب، و عبد اللّه بن سنان، و أبو الفرج القمّي، و حمّاد بن أبي طلحة، و حذيفة بن منصور، و مرازم بن حكيم، و آخرون از او روایت نقل کرده اند

از کوفیان[۳۳]

ادیب و شاعر[۳۴]

نحوی، شاعر[۳۵]

ابو عبدالله[۳۶]

قدمای نحویان[۳۷]

او نویسنده کتاب های زیادی [۳۸] در علم نحو[۳۹] و قرائت[۴۰] بوده که هیچ کدام از آنهاوجود ندارد[۴۱] گفته شده است که او حدود هزار کتاب در زمینه علم نحو نوشته بود.[۴۲]

خویی و دیگران در کتاب معجم رجال حدیث به چهار معاذ بن مسلم با القاب مختلف به صورت جداگانه اشاره کرده و معتقد است ظاهرا همه آنها یکی هستند.[۴۳]

یکی از راویان نص امامت امام کاظم[۴۴] از امام صادق[۴۵]

اشخاصی چون حسن بن علی بن فضال، حسین بن معاذ و عبدالله بن سنان و دیگران از او روایت نقل کرده اند[۴۶]

از آن جهت که اواهل هرات در خراسان به او هراء گفته اند و فروش لباس[۴۷]

او یکی از دوستان کمیت بن زید اسدی[۴۸] مشهور[۴۹] بود و یکی از سفارشات او به کمیت و رعایت نکردن او و به دردسر افتادن و زندانی شدنش در منابع بازتاب داشته است[۵۰]

اشعار او در منابع بازتاب داشته است[۵۱]

شعر در زمینه علم نحو[۵۲]

دلیل نامکذاری: تاجر لباس[۵۳] فروش لباس

هروی[۵۴] در کوفه[۵۵]

او در زمان برامکه زندگی می کرد در ایام یزید بن عبدالملک به دنیا آمد و در سالی که برامکه قتل عام شدند از دنیاا رفت[۵۶]

او نوشتن کتاب در زمینه علم نحو را از ایام حکومت بنی امیه آغاز کرد[۵۷]

در قرائت ها داستان های زیادی از او نقل شده است.[۵۸]

كان صالح العلم بالعربية؛ و لكنه ليس من أعلام النحويين، و هو أحد من أخذ عنه الفرّاء.[۵۹]

از او در مورد شاعرترین مردم سوال شد او گفت از جاهلان یا مسلمانان، جاهلان، امرؤ القيس، و عبيد و زهير مسلمانان: الفرزدق، و جرير، و الأخطل، و الراعى سوال از کمیت: او بهترین شاعران از اول تا آخر[۶۰]

اخبار و اشعار زیاد[۶۱]

او یکی از کارگزاران حکومت عباسی بود مهدی عباسی او را والی خراسان نمود[۶۲] اختراع علم صرف[۶۳] اما تالیفی در این زمینه نداشته است[۶۴]

نحوی مشهور[۶۵]

هرا فرا

معاذ بن مسلم فراء[۶۶]

به هردو اشاره کرده است[۶۷]

دلیل انکه به او هراء می گویند این است که او البسه هروی می فروخت[۶۸]

هروی[۶۹]

برخی او را با لقب فراء خوانده‌اند[۷۰] و حتی گفته شده که او همان فراء معروف مشهور است[۷۱] كانه الفراء النحوى المشهور

برخی گفته اند که او استاد فراء بوده است[۷۲]

برخی معتقدند فراء اصل است و هراء سهو و اشتباه در نسخه[۷۳]

هراأ اشتباه سهوی و اشتباه در نسخه[۷۴] و هراء مصحف فراء نیست[۷۵]

شوشتری: اختلاف نسخه هست شیخ ظوسی برقی اتفاق نظر دارند که هراء است[۷۶]

مامقانی: هردو به او اطلاق می شود و هردو صحیح است[۷۷] دلیل ان فروش لباس

ظن قوی معاذ بن مسلم فرا مذکور در رجال برقی تحریف نسخه ها شده است[۷۸]

معاذ الفرا همان معاذ بیاع الاکیسه هست و با معاذ الهرا متفاوت است[۷۹]

فرزند و پسر عمو

فرزندش حسین بن معاذ نیز از اصحاب امام صادق ع [۸۰] امامی[۸۱] و ثقه[۸۲] دانسته شده است.

پسر عمویش محمد بن الحسن نیز از اصحاب امام باقر ع و امام صادق ع دانسته شده است[۸۳]

نجاشی او و خاندانش را اهل فضل و ادب معرفی کرده.[۸۴]

او اهل منطقه هرات در خراسان بود[۸۵] یک از شهرهای بزرگ خراسان[۸۶]

برخی علی رقم آنکه او را یکی از اجواد دانسته اند زندیق خوانده اند[۸۷]

استاد فرا و کسایی

استاد فراء[۸۸] و کسائی[۸۹]

برخی گمان کرده اند که او همان فرا مشهور است[۹۰] مامقانی اشتباه دانسته[۹۱]

الظاهر انه هو الفراء المشهور[۹۲]

کسایی از او روایت نقل کرده[۹۳]

مشهور: او شاگرد کسایی بود[۹۴]

کسایی شاگر معاذ و فراء شاگرد کسایی بود[۹۵]

حروف در قرائات از او نقل شده است[۹۶]

علم نحو و صرف

معاذ علم عرب را به همراه تنی چند از کسایی گرفت[۹۷] على معاذ و محمّد تفقّه الكسائى علم العرب شیعه و از بزرگان علم نحو و اولین نفری که علم صرف را وضع کرد[۹۸]

اولین نفر که علم صرف[۹۹]

او را نویسنده کتاب‌های زیادی در زمینه علم نحو دانسته‌اند.[۱۰۰]

مخترع علم صرف به گونه‌ای که جماعتی از علمای علم ادب به آن اذعان کرده اند[۱۰۱]

وفات و عمر طولانی

عده‌ای معتقدند که او عمر طولانی داشته است.[۱۰۲] برخی وفات او را در سال 187ق دانسته‌اند.[۱۰۳]

به گونه ای که مرگ همه اولاد خود را دید[۱۰۴] و حتی مرگ همه نوه های خود را هم دیده است[۱۰۵] در مورد این موضوع شعر گفته شده است[۱۰۶]

استاد عبدالمک بن مروان در علم نحو[۱۰۷]

وفات سال 190[۱۰۸]

برای طول عمر او شعر سردوه شده است[۱۰۹]

او در زمان خودش به طول عمر شهرت داشت[۱۱۰] نقل روایت در زمینه های فقهی چون نماز و حج و همچنین ثواب قرائت قرآن و برخی از فضائل اخلاقی[۱۱۱]

شخصی از معاذ زمان تولدش را پرسید که او گفت که در زمان یزید بن عبدالملک به دنیا امده است مرگ او در سال 187ق شما چند سال دارید؟ گفت شصت و سه. فرمود: سپس سالها نزد او ماند، مردی از او پرسید: چند سال داری؟ گفت: شصت و سه. گفتم: بیست و یک سال است که با شما هستم. هر وقت کسی از شما در مورد سن شما می پرسد، می گویید: شصت و سه ساله. گفت: اگر بیست و یک سال دیگر با من بودم جز این نمی گفتم و برخی شاعران در شعری به او تهمت زده اند. که از طول عمر خود خسته شده است[۱۱۲]

ابن خلکان با بررسی زمان عمر او با استناد به سوال شخصی از معاذ در مورد سنش معتقد است که عمر او معمولی بوده است[۱۱۳] و دیگران[۱۱۴]

شیعیا معمرا[۱۱۵]

90 سال عمر کرده[۱۱۶] 187ق وفات[۱۱۷] 95 سال[۱۱۸]

شعر کمی از او نقل شده[۱۱۹]

معاذ بن کثیر

یکی دانستن آن دو[۱۲۰] يقال له معاذ بن مسلم

شوشتری یکی بودن آنها را رد کرده است و معتقد است که در رجال برقی و شیخ طوسی دو شخص محسوب شده اند یکی با القاب ابن کثیر بیاع الکرابیس و بیاع الاکسیه و دیگری با القاب هراء و نحوی[۱۲۱]

مذهب و وثاقت

از محدثان ثقه و فقهای ستایش شده امامیه و از بزرگان و اصحاب خاص اصحاب امام صادق ع[۱۲۲]

شیعه و از بزرگان علم نحو و اولین نفری که علم صرف را وضع کرد[۱۲۳]

تحت تعلیم کسایی بوده و از او روایت نقل کرده است شیعه است[۱۲۴] سیوطی معتقد است که او شیعه و از راویان امام صادق ع است[۱۲۵] برخی او را شیعه[۱۲۶] و حتی از بزرگان شیعه در کوفه،[۱۲۷] جلیل القدر،[۱۲۸] و ثقه[۱۲۹] قلمداد کرده‌اند.

رجالیان شیعه در توثیق او به روایتی اسناد کرده اند در روایتی که به‌صورت پرتکرار در منابع آمده، تسلط او بر مبانی فقهی و عقیدتی مذاهب مختلف اسلامی را نشان داده و امام صادق[۱۳۰] نیز روش و سیره او را مورد تأیید قرار داده است.[۱۳۱] مامقانی این روایت را دلالت بر وثاقت[۱۳۲] گفته می شود که امام صادق ع او را ثقه معرفی کرده و اجازه اجتهاد و فتوا به او داده است[۱۳۳] رحمك اللّه هكذا فاصنع [۱۳۴]

نجاشی معتقد است که همه انها از ثقات بوده و طعنی برا انها نیامده است[۱۳۵]

روایات او در کافی و تهذیبین آمده است[۱۳۶]

تصریخ نجاشی به وثاقت

برخی او را به خاطر توثیق نجاشی و علامه سزاوار توثیق دانسته‌اند.[۱۳۷] اشاره کشی[۱۳۸] و نجاشی[۱۳۹] را دلالت بر جلالت قدر

ممدوح[۱۴۰]

تعداد زیادی او را ثقه دانسته اند[۱۴۱]

او را در کنار کمیت شیعه دانسته اند[۱۴۲]

پانویس

الگو:پانویس۲

منابع

  1. نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۲۴.
  2. کشی، اختیار معرفة الرجال، مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی، ج۲، ص۵۲۲.
  3. برقی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۱۷.
  4. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۰۶؛ ذهبی، العقد الثمین، ۱۴۲۵ق، ص۲۳۳؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۳۹.
  5. سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۳۹.
  6. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۴۶.
  7. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۰۶.
  8. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏3 ؛ ص261
  9. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر ؛ ج‏3 ؛ ص196
  10. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر ؛ ج‏3 ؛ ص196
  11. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر ؛ ج‏3 ؛ ص196
  12. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218؛ أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130
  13. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص221؛ موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص538
  14. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي ؛ ج‏1 ؛ ص345
  15. رجال الطوسي جامعه مدرسين ؛ ص306؛ اختيار معرفة الرجال المعروف برجال الكشى مع تعليقات مير داماد الأسترآبادى ؛ ج‏2 ؛ ص522؛ نقد الرجال ؛ ج‏4 ؛ ص384
  16. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏5 ؛ ص77
  17. العقد الثمين في تراجم النحويين ؛ ص233
  18. أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130؛ موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص538
  19. روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات ؛ ج‏7 ؛ ص263
  20. تكملة أمل الآمل ؛ ج‏3 ؛ ص563
  21. عدة الرجال ؛ ج‏1 ؛ ص496
  22. العقد الثمين في تراجم النحويين ؛ ص233
  23. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص288
  24. رجال السيد بحر العلوم الفوائد الرجالية ؛ ج‏1 ؛ ص276
  25. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  26. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  27. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  28. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  29. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  30. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص540
  31. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص540
  32. موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص539
  33. نقد الرجال، ج‏4، ص: 385
  34. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏3 ؛ ص261
  35. معجم المؤلفين ؛ ج‏12 ؛ ص301
  36. راهنماى دانشوران در ضبط نامها، نسب‏ها و نسبت‏ها ؛ ج‏2 ؛ ص549
  37. راهنماى دانشوران در ضبط نامها، نسب‏ها و نسبت‏ها ؛ ج‏2 ؛ ص396
  38. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏5 ؛ ص77
  39. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222؛ أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130
  40. أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130
  41. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222
  42. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏3 ؛ ص261
  43. معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة ؛ ج‏19 ؛ ص206-209؛ زبده المقال من معجم الرجال ؛ ج‏2 ؛ ص447
  44. ع
  45. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏3 ؛ ص261
  46. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام، ج‏3، ص: 262
  47. اختيار معرفة الرجال، ج‏2، ص: 523 محقق
  48. معجم الشعراء ؛ ص345؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص288
  49. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص219
  50. معجم الشعراء ؛ ص345؛ وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص219؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص289؛ الكنى و الألقاب مكتبة الصدر ؛ ج‏3 ؛ ص290
  51. معجم الشعراء ؛ ص345؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص289، 293
  52. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص288
  53. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290؛ نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر، ج‏3، ص: 199
  54. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص288
  55. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290
  56. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص289؛ موسوعة طبقات الفقهاء ؛ ج‏2 ؛ ص541
  57. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290
  58. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290
  59. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290
  60. إنباه الرواة على أنباه النحاة، ج‏3، ص: 295
  61. إنباه الرواة على أنباه النحاة، ج‏3، ص: 295
  62. قلادة النحر في وفيات أعيان الدهر ؛ ج‏2 ؛ ص212
  63. أعيان الشيعة ؛ ج‏1 ؛ ص124
  64. أعيان الشيعة، ج‏1، ص: 166
  65. أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130 به نقل از سیوطی
  66. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏7 ؛ ص30
  67. مستطرفات المعالى، او، منتخب المقال و الاقوال فى علم الرجال ؛ ص324
  68. اختيار معرفة الرجال المعروف برجال الكشى مع تعليقات مير داماد الأسترآبادى ؛ ج‏2 ؛ ص522؛ تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي ؛ ج‏1 ؛ ص345
  69. فائق المقال فى الحديث و الرجال ؛ ص162
  70. الرجال ؛ الرجال‏البرقي ؛ ص17؛ الوجيزه فى الرجال ؛ ص180
  71. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 274؛
  72. کشاف زمخشری
  73. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 274
  74. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال، ج‏7، ص: 32
  75. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222
  76. قاموس الرجال، ج‏10، ص: 103
  77. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222
  78. زبده المقال من معجم الرجال ؛ ج‏2 ؛ ص447
  79. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر، ج‏3، ص: 200
  80. منهج المقال فى تحقيق احوال الرجال ؛ ج‏4 ؛ ص286؛ نقد الرجال ؛ ج‏2 ؛ ص119؛ مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ؛ ج‏25 ؛ ص285
  81. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي ؛ ج‏1 ؛ ص345؛ الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏1 ؛ ص415
  82. منتهى المقال في أحوال الرجال ؛ ج‏3 ؛ ص77
  83. رجال النجاشي ؛ ص324؛ منتهى المقال في أحوال الرجال ؛ ج‏6 ؛ ص8
  84. رجال النجاشي ؛ ص324
  85. اختيار معرفة الرجال المعروف برجال الكشى مع تعليقات مير داماد الأسترآبادى ؛ ج‏2 ؛ ص522
  86. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر، ج‏3، ص: 199
  87. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر، ج‏3، ص: 199
  88. زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۴؛ بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏5 ؛ ص77.
  89. ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۵ ؛ ص۲۱۸؛ قفطی، إنباه الرواة، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۲۸۸؛ الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام، ج‏3، ص: 262؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص288.
  90. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 276
  91. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222
  92. ؟
  93. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218؛ تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222؛ العقد الثمين في تراجم النحويين ؛ ص233
  94. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222
  95. اختيار معرفة الرجال، ج‏2، ص: 523 محقق
  96. العقد الثمين في تراجم النحويين ؛ ص233
  97. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي ؛ ج‏3 ؛ ص221
  98. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 275 به نقل از سیوطی. ابن خلکان دیده شود
  99. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏5 ؛ ص64
  100. اعرجی کاظمی، عدة الرجال، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۵۵.
  101. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 274
  102. ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۵، ص۲۱۸؛ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۹۷.
  103. ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۹۶-۹۷؛ قفطی، إنباه الرواة، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۲۸۹؛ ذهبی، العقد الثمین، ۱۴۲۵ق، ص۲۳۴؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۴۱.
  104. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏5 ؛ ص77
  105. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص289
  106. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص292؛ وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص219
  107. إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص292؛ أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130
  108. إنباه الرواة على أنباه النحاة، ج‏3، ص: 295؛ الكنى و الألقاب مكتبة الصدر، ج‏3، ص: 291
  109. بهجة الآمال في شرح زبدة المقال، ج‏5، ص: 78
  110. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي، ج‏3، ص: 222؛ وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218
  111. جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد، ج‏2، ص: 236؛ معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة ؛ ج‏19 ؛ ص206
  112. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص218؛ إنباه الرواة على أنباه النحاة ؛ ج‏3 ؛ ص290
  113. وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان ؛ ج‏5 ؛ ص220-221
  114. نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر، ج‏3، ص: 197
  115. العقد الثمين في تراجم النحويين ؛ ص233
  116. العقد الثمين في تراجم النحويين، ص: 234
  117. العقد الثمين في تراجم النحويين، ص: 234
  118. أعيان الشيعة ؛ ج‏10 ؛ ص130
  119. العقد الثمين في تراجم النحويين، ص: 234
  120. عدة الرجال، ج‏1، ص: 497 به نقل از شیخ صدوق
  121. قاموس الرجال، ج‏10، ص: 104
  122. الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام ؛ ج‏3 ؛ ص261
  123. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 275 به نقل از سیوطی. ابن خلکان دیده شود
  124. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 276 به نقل از ابن خلکان
  125. منتهى المقال في أحوال الرجال، ج‏6، ص: 275به نقل از طبقات النحاه سیوطی
  126. ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۵، ص۲۱۸؛ ذهبی، العقد الثمین، ۱۴۲۵ق، ص۲۳۳؛ اعرجی کاظمی، عدة الرجال، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۵۵.
  127. سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۳۹.
  128. بصری، فائق المقال، ۱۴۲۲ق، ص۱۶۲.
  129. علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۰۲ق، ص۱۷۱؛ الرجال الحر العاملي ؛ ص242؛ مازندرانی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۷۲؛ بهجة الآمال في شرح زبدة المقال ؛ ج‏7 ؛ ص30.
  130. ع
  131. برای نمونه نگاه کنید به: کشی، إختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۴ق، ص۲۵۳-254؛ علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۰۲ق، ص۱۷۱؛ قهپایی، مجمع الرجال، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۹۷؛ مازندرانی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۷۲.
  132. تنقيح المقال فى علم الرجال رحلي ؛ ج‏1 ؛ ص345
  133. الثقات الأخيار من رواة الأخبار ؛ ص372
  134. الكنى و الألقاب مكتبة الصدر ؛ ج‏3 ؛ ص289
  135. رجال النجاشي ؛ ص324
  136. زبده المقال من معجم الرجال ؛ ج‏2 ؛ ص447
  137. نقد الرجال، ج‏4، ص: 385؛ بهجة الآمال في شرح زبدة المقال، ج‏7، ص: 31
  138. و في كش ما يدلّ على جلالة قدره. فائق المقال فى الحديث و الرجال ؛ ص162
  139. عدة الرجال، ج‏1، ص: 497
  140. الرجال ؛ الرجال‏الحلى‏ق‏1 ؛ ص347
  141. مستطرفات المعالى، او، منتخب المقال و الاقوال فى علم الرجال ؛ ص324
  142. معجم الشعراء ؛ ص345