پرش به محتوا

مقدم بودن تسبیح بر حمد خداوند در تسبیحات حضرت زهرا(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
بنابر این، ستایش صحیح و بی اشکال خداوند اینست که قبل از حمد، او را از محدودیت و اندازه‌گیری، منزه و پاک بدانیم.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدنی، قم: جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ ش، ج۱، ص۳۳ و جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، اسراء، ذیل آیهٔ دوم سورهٔ حمد.</ref>
بنابر این، ستایش صحیح و بی اشکال خداوند اینست که قبل از حمد، او را از محدودیت و اندازه‌گیری، منزه و پاک بدانیم.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدنی، قم: جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ ش، ج۱، ص۳۳ و جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، اسراء، ذیل آیهٔ دوم سورهٔ حمد.</ref>


از آنجا که شناخت خداوند متعال به جهت نامتناهی بودن برای هیچ موجودی حتی ملائکه و پیامبران و اولیای الهی ممکن نیست، تا جایی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که کامل‌ترین مرتبه از مراتب شناخت و قرب را دارد فرمود: «ما عرفتک حق معرفتک لااحصی ثناء علیک انت کما اثنیت علی نفسک»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۶۸، ص۲۳.</ref> لذا از دیدگاه قرآن مجید، تسبیح و تنزیه به عنوان اصل مطرح شده و سپس در پی آن مسألهٔ حمد و ستایش آمده و بدان امر شده است. آیات همگی دلالت بر این معنا دارند که مخلوقات به جهت محدودیت وجودی شان نمی‌توانند حمد و ستایش خداوند را آنگونه که هست به جای آورند، به همین جهت خداوند خود را از حمد حامدان منزه داشته، بدین صورت که حمد را همراه با تسبیح آورده است.
از دیدگاه قرآن مجید، تسبیح و تنزیه به عنوان اصل مطرح شده و در پی آن مسأله حمد و ستایش آمده‌است. آیات قرآن همگی دلالت بر این معنا دارند که مخلوقات به جهت محدودیت وجودی‌شان نمی‌توانند حمد و ستایش خداوند را آنگونه که هست به جای آورند، به همین جهت خداوند خود را از حمد حامدان منزه داشته، بدین صورت که حمد را همراه با تسبیح آورده است.
==پیش آمدن حمد در تسبیحات حضرت زهرا==
دلیل مقدم شدن حمد در تسبیحات حضرت زهرا(س) اینست که:
* این ذکری است که رسول اکرم(ص) به آن حضرت آموزش دادند و ماجرای آن در منابع روایی شیعه و سنی ذکر شده است.<ref>رک: علل الشرایع، ج۲، ص۳۶۶. کنزل العمال، ج۱۵، ص۴۹۶. مسند احمد، ج۱، ص۱۷۴، ۲۰۶،۲۶۰، ۲۸۷ و ۳۰۵.</ref>
* در زمینه ترتیب ذکرها در تسبیحات حضرت زهرا، روایات مختلفی وجود دارد، در برخی حمد مقدم بر تسبیح شده است و در برخی دیگر تسبیح، مقدم است. آنچه که قطعی است؛ این‌است که در بیشتر این روایات تسبیح مقدم بر حمد است. از این نظر که حمد مقدم باشد اشکالی در تسبیحات وجود ندارد، زیرا شخص اول حمد خدا را می‌کند، سپس خداوند را از این حمد خود منزه می‌داند.


پس اگر بخواهیم او را ستایش صحیح و بی اشکال کرده باشیم، باید قبل از حمد خود، او را منزّه از محدودیت و اندازه‌گیری کنیم و اعلام بداریم که: «پروردگارا تو منزه از آنی که به تحدید و تقریر فهم ما محدود شوی».<ref>ر. ک. مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن، ج۴، ص۱۶۲. محمد بیدهندی، تسبیح موجودات از نظر قرآن کریم، فصلنامه مشکوه، شماره ۵۹.</ref>
{{پایان پاسخ}}
 
اما در مورد تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) که حمد مقدم بر تسبیح است باید گفت: اولاً این ذکری است که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) به آن حضرت تعلیم نمودند و داستان آن در کتب روایی شیعه و سنی آمده است.<ref>رک: علل الشرایع، ج۲، ص۳۶۶. کنزل العمال، ج۱۵، ص۴۹۶. مسند احمد، ج۱، ص۱۷۴، ۲۰۶،۲۶۰، ۲۸۷ و ۳۰۵.</ref>
 
ثانیاً در زمینهٔ ترتیب آن روایات مختلفی وجود دارد که در برخی حمد مقدم بر تسبیح شده است و در برخی دیگر تسبیح، مقدم است. اما آنچه قطعی می‌باشد این است که در بیشتر این روایات تسبیح مقدم بر حمد است به همان دلیلی که در بالا ذکر شد. البته اگر هم حمد مقدم باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند زیرا اول شخص حمد خدا را می‌کند سپس خداوند را از این حمد خود منزه می‌داند پس اشکالی ندارد که ابتدا حمد گفته شود یا تسبیح.


{{پایان پاسخ}}
==مطالعه بیشتر==
==مطالعه بیشتر==


۷٬۲۲۸

ویرایش