نمایش مبدأ برای ما پرورش يافته پروردگاریم و مردم پرورش يافته ما

{{شروع متن}}
{{سوال}}
امیر مومنان(ع) در روایتی می‌فرماید: «ما ساخته شدگان خدا هستیم و خلق، ساخته شدة ما هستند» آیا منظور اینست که ما خلق شده آن بزرگواران هستیم؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}[[امیرالمؤمنین|امیرالمومنین(ع)]] در نامه‌ای به معاویه می‌نویسد: {{عربی بزرگ|فَإِنَّا صَنَائِعُ رَبِّنَا وَ النَّاسُ بَعْدُ صَنَائِعُ لَنَا<ref>شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۳۸۵، نامه۲۸.</ref>

ما پرورش یافته پروردگاریم و مردم پرورش یافته ما هستند}}

برخی صنائع را به خالق معنا کرده و شبهه می‌کنند چرا امیرمومنان خود را اینگونه معرفی می‌کند؟ مگر ائمه(ع) خالق و آفریننده مردم هستند؟

'''صنائع''' از '''صنع'''، حرفه ای بودن در کار و كارى را به شايستگى انجام دادن است<ref>ابن دريد، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، بيروت، دار العلم للملايين، چاپ اول، ۱۹۸۸م، ج۲، ص۸۸. راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه: غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۲۱.</ref> در قرآن این واژه هم برای خدا به کار رفته است: {{قرآن|صُنْعَ‏ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ|ترجمه= و اين صنع خداى يگانه است كه همه چيز را استوار و به كمال آفريده است.|سوره=نمل|آیه=۸۸}} هم برای مردم عادی به کار می‌رود: {{قرآن|يَصْنَعُ‏ الْفُلْكَ|ترجمه=کشتی را می‌ساخت|سوره=هود|آیه=۳۸}}
صنائع و صنعت  در لغت به معنای پرورش دادن نیز می‌آید<ref>ازهرى، محمد بن احمد، تهذيب اللغة، بیروت، دار احياء التراث العربي ، چاپ اول، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۴.</ref> و منظور این است که ائمه(ع) دست پرورده و تربیت شده و پرورش یافته خدایند و مردم تربیت یافته اهل بیت هستند و با این معنا همه مردم باید از محضراهل‌بیت(ع) معرفت یاد بگیرند و روح خود را پرورش دهند و در اینگونه روایات، صنائع به معنای آفریننده بودن نیست تا گفته شود چرا امام(ع) خود را خالق می‌داند.

ابن ابی‌الحدید از علمای [[اهل سنت]] در شرح این جمله می‌نویسد: این کلام بزرگی است، بهترین کلام و بالاترین معنا را دربردارد، امام می‌گوید هیچ بشری ما را در نعمت خود قرار نداده، این خدا هست که ما را غرق در نعمت خود نموده است. بین ما و خدا واسطه‌ای وجود ندارد، مردم دست پرورده ما هستند، ما واسطة میان مردم و خدا هستیم.<ref>ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۱۹۴.</ref>
کلام امام این است که خاندان رسالت بندگان پرورش یافته خدا هستند و مردم بندگان پرورش یافته خاندان نبوت هستند. ملّا صالح مازندرانی در شرح خود بر [[اعتبار کتاب کافی|اصول کافی]] بعد از ذکر این حدیث می‌نویسد: مراد امام(ع) این است که هر کسی که طالب علم، حکمت و اسرار شریعت هست، باید به ما رجوع کند و از ما بپرسد و مردم با تعلیم ما علم پیدا می‌کنند و با هدایت ما هدایت می‌شوند.<ref>مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی-الأصول و الروضة، تهران، المکتبه الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۲۵۲.</ref>

== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = حدیث
| شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
| شاخه فرعی۲ = دلالت حدیث
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه = -
 | تیترها = -
 | ویرایش =
 | لینک‌دهی = شد
 | ناوبری =
 | نمایه =
 | تغییر مسیر =
 | ارجاعات =
 | بازبینی نویسنده =
 | بازبینی =
 | تکمیل =
 | اولویت = ج
 | کیفیت = ج
}}
{{پایان متن}}