ضرورت و فضيلت نماز جمعه و نماز عيدين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} ضرورت و فضيلت نماز جمعه و نماز عيدين را از ديدگاه آيات و رو...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==با شكوه‌ترين عبادت هفته==
نماز جمعه قبل از هر چيز يك عبادت بزرگ و مستجي است و اثر عمومي عبادت را كه تلطيف روح و جان و شستن دل از آلودگيهاي گناه و زدودن زنگار معصيت از قلب مي‌باشد، در بر دارد.
و اما از نظراجتماعي سياسي، يك كنگره عظيم هفتگي است كه بعد از كنگره حج بزرگ‌ترين اجتماع اسلامي شمرده مي‌شود. در حقيقت اسلام سه اجتماع بزرگ و مهمي دارد: اجتماعات روزانه كه در نماز جماعت‌ها حاصل مي‌شود؛ اجتماعات هفتگي كه در مراسم نماز جمعه بدست مي‌آيد و اجتماع حج كه در كنار خانه خدا هرسال يكبار انجام مي‌گيرد.
نقش جمعه دراين ميان بسيار مهم و حساس است، مخصوصا با توجه به اين نكته كه يكي از برنامه‌ خطيب در نماز جمعه، ذكر مسائل مهم سياسي و اجتماعي و اقتصادي است و به اين ترتيب مي‌توان گفت اين اجتماع عظيم و پرشكوه منشأ بركاتي است كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود.
۱. آگاهي بخشيدن به مردم در زمينه معارف اسلامي و رويدادهاي مهم اجتماعي و سياسي
۲. ايجاد همبستگي و انسجام هرچه بيشتر در ميان صفوف مسلمين
۳. تجديد روح ديني و نشاط معنوي براي توده مردم مسلمان
۴. جلب همكاري براي حل مشكلات}}<ref>مكارم شيرازي، ناصر و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ هفتم، ۱۳۷۰، ج۲۴، ص۱۳۴.</ref> به همين دليل دشمنان اسلام از يك نماز جمعه جامع الشرائط كه دستورهاي اسلامي دقيقا در آن رعايت شود بيم داشته‌اند.
با توجه به اين اهميت، پاسخ پرسش را در دو بخش ارائه مي‌دهيم.
بخش اول نماز جمعه: ضرورت و فضيلت نماز جمعه را از دو منظر به نظاره مي‌نشينيم.
الف) آيات قرآن:


== نماز جمعه از دیدگاه قرآن ==
۱. در سوره جمعه مي‌خوانيم: {{قرآن|يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاه مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَه فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ... وَ إِذا رَأَوْا تِجارَه أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَه وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ<ref>جمعه/ ۹ – ۱۱.</ref>.
۱. در سوره جمعه مي‌خوانيم: {{قرآن|يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاه مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَه فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ... وَ إِذا رَأَوْا تِجارَه أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَه وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ<ref>جمعه/ ۹ – ۱۱.</ref>.


خط ۵۲: خط ۳۲:
۲. وشاهد و مشهود: قسم به شاهد ومشهود، تفسيرهاي مختلفي براي آن شده است از جمله اينكه مراد از آن روز جمعه است كه شاهد اجتماع مسلمين در مراسم نماز جمعه در آن روز هستيم.}}<ref>تفسير نمونه، همان، ج۲۶، ص۳۳۰؛ و مجمع البيان، همان، ج۱۰، ص۷۰۸.</ref> بنا براين تفسير دلالت بر اهميت نماز جمعه دارد زيرا خداوند بعنوان يك چيز با عظمت به آن قسم ياد كرده است.  
۲. وشاهد و مشهود: قسم به شاهد ومشهود، تفسيرهاي مختلفي براي آن شده است از جمله اينكه مراد از آن روز جمعه است كه شاهد اجتماع مسلمين در مراسم نماز جمعه در آن روز هستيم.}}<ref>تفسير نمونه، همان، ج۲۶، ص۳۳۰؛ و مجمع البيان، همان، ج۱۰، ص۷۰۸.</ref> بنا براين تفسير دلالت بر اهميت نماز جمعه دارد زيرا خداوند بعنوان يك چيز با عظمت به آن قسم ياد كرده است.  


ب) روايات: روايات وارده در باره نماز جمعه در دو قسمت ارائه مي‌شود.
== نماز جمعه در روایات ==
 
قسمت اول، ضرورت ولزوم نماز جمعه: در اين مورد روايات فراواني داريم كه فقط به اهم آنها اشاره مي‌كنيم.  
قسمت اول، ضرورت ولزوم نماز جمعه: در اين مورد روايات فراواني داريم كه فقط به اهم آنها اشاره مي‌كنيم.  


خط ۹۲: خط ۷۱:
۳. پاك شدن گناهان گذشته: پيامبر اكرم(ص) فرمود: « من الي الجمعه ايمان و احسابا استأنف العمل»<ref>همان، ج۵، ص۴، روايت ۱۰، ص۳، روايت ۳.</ref> كسي كه از روي ايمان و براي خدا در نماز جمعه شركت كند گناهان او بخشوده ‌شد و برنامه عملش را از نو آغاز مي‌كند. در روايت ديگر فرمود چهار گروهند كه (گناهان آنها بخشيده مي‌شود) اعمال خويش را از نو آغاز مي‌كنند: ۱. مريضي كه بهبودي يافته ۲. مشركي كه مسلمان شده ۳. كسي كه از نماز جمعه برگشته ۴. و حاجي كه از سفر حج برگشته است.<ref>مستدرك الوسائل، پيشين، ج۶، ص۷.</ref>
۳. پاك شدن گناهان گذشته: پيامبر اكرم(ص) فرمود: « من الي الجمعه ايمان و احسابا استأنف العمل»<ref>همان، ج۵، ص۴، روايت ۱۰، ص۳، روايت ۳.</ref> كسي كه از روي ايمان و براي خدا در نماز جمعه شركت كند گناهان او بخشوده ‌شد و برنامه عملش را از نو آغاز مي‌كند. در روايت ديگر فرمود چهار گروهند كه (گناهان آنها بخشيده مي‌شود) اعمال خويش را از نو آغاز مي‌كنند: ۱. مريضي كه بهبودي يافته ۲. مشركي كه مسلمان شده ۳. كسي كه از نماز جمعه برگشته ۴. و حاجي كه از سفر حج برگشته است.<ref>مستدرك الوسائل، پيشين، ج۶، ص۷.</ref>


بخش دوم نماز عيدين: اين بخش هم طبق روال از ديدگاه قرآن و روايات پي‌گيري مي‌شود
== نماز عیدین ==
 
الف) آيات قرآن


=== آيات قرآن ===
۱. {{قرآن|قد افلح من تزكي و ذكر اسم ربه فصلي<ref>اعلي/ ۱۵ - ۱۶</ref> به يقين كسي كه پاكي جست (وخود را تزكيه كرد) رستگار شد و (آنكه) نام پروردگارش را ياد كرد سپس نماز خواند در روايت چنين تفسير شده است «و ذكر اسم ربه فصلي»؛ «قال صلوه الفطر و الاضحي» كه مراد از صلوه نماز عيد قربان و عيد فطر است.}}<ref>بحار الانوار، پيشين، ج۸۷، ص۳۴۸.</ref>
۱. {{قرآن|قد افلح من تزكي و ذكر اسم ربه فصلي<ref>اعلي/ ۱۵ - ۱۶</ref> به يقين كسي كه پاكي جست (وخود را تزكيه كرد) رستگار شد و (آنكه) نام پروردگارش را ياد كرد سپس نماز خواند در روايت چنين تفسير شده است «و ذكر اسم ربه فصلي»؛ «قال صلوه الفطر و الاضحي» كه مراد از صلوه نماز عيد قربان و عيد فطر است.}}<ref>بحار الانوار، پيشين، ج۸۷، ص۳۴۸.</ref>


۲. {{قرآن|فصل لربك والنحر<ref>كوثر/ ۲.</ref> پس براي پروردگارت نماز بخوان و قرباني كن. در اين آيه امر شده‌است به نماز عيد و امر هم دلالت بر وجوب دارد. مراد از صلوه هم طبق گفته مفسران و روايت پيامبر اكرم(ص) نماز عيد قربان است.<ref>بحار الانوار، پيشين، ج۷۸، ص۳۴۹.</ref> آيات مذكور در عين حال كه لزوم نماز عيدين را مي رساند متضمن فضائل آنها نيزرمي باشد چرا كه آيه اول مي‌گويد رستگاري از ان كسي است كه خود را پاكيزه كرد (يا قرباني نمود) و نماز عيد برگزار نمود و در آيه دوم با توجه به اينكه مراد از كوثر فاطمه زهراء ـ سلام الله عليه ـ مي‌باشد، به شكرانه اين نعمت عظيم بهترين تشكر از خدا اين است كه نماز عيد و قرباني انجام شود. (و يا نماز گذارد و هنگام نماز براي تكبير دستها را بالا بياورد.)<ref>تفسير صافي، پيشين، ج۵، ص۳۸۳.</ref>
۲. {{قرآن|فصل لربك والنحر<ref>كوثر/ ۲.</ref> پس براي پروردگارت نماز بخوان و قرباني كن. در اين آيه امر شده‌است به نماز عيد و امر هم دلالت بر وجوب دارد. مراد از صلوه هم طبق گفته مفسران و روايت پيامبر اكرم(ص) نماز عيد قربان است.<ref>بحار الانوار، پيشين، ج۷۸، ص۳۴۹.</ref> آيات مذكور در عين حال كه لزوم نماز عيدين را مي رساند متضمن فضائل آنها نيزرمي باشد چرا كه آيه اول مي‌گويد رستگاري از ان كسي است كه خود را پاكيزه كرد (يا قرباني نمود) و نماز عيد برگزار نمود و در آيه دوم با توجه به اينكه مراد از كوثر فاطمه زهراء ـ سلام الله عليه ـ مي‌باشد، به شكرانه اين نعمت عظيم بهترين تشكر از خدا اين است كه نماز عيد و قرباني انجام شود. (و يا نماز گذارد و هنگام نماز براي تكبير دستها را بالا بياورد.)<ref>تفسير صافي، پيشين، ج۵، ص۳۸۳.</ref>


ب) روايات: روايات اين بخش در دو قسمت بيان مي شود.
=== روايات ===


==بخش اول: ضرورت و لزوم نماز عيدين==
====بخش اول: ضرورت و لزوم نماز عيدين====


۱. نماز عيد فرض و واجب است. امام صادق(ع) فرمود: «صلوه العيدين فريضه»<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ص۹۴، روايت ۱ و ۴.</ref>
۱. نماز عيد فرض و واجب است. امام صادق(ع) فرمود: «صلوه العيدين فريضه»<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ص۹۴، روايت ۱ و ۴.</ref>
خط ۱۱۰: خط ۸۸:
منتهي روايات بسياري آورده شده است كه لزوم نماز عيدين را مشروط به وجود امام معصوم(ع) نموده است از جمله امام باقر(ع) فرمود: «لا صلوه يوم الفطر و الضحي الا مع امام»<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ج۵، ص۹۶، روايت ۱ و ۲ و ۳ و ۴.</ref> نماز عيد فطر وعيد قربان بدون وجود امام (معصوم) لازم نيست.
منتهي روايات بسياري آورده شده است كه لزوم نماز عيدين را مشروط به وجود امام معصوم(ع) نموده است از جمله امام باقر(ع) فرمود: «لا صلوه يوم الفطر و الضحي الا مع امام»<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ج۵، ص۹۶، روايت ۱ و ۲ و ۳ و ۴.</ref> نماز عيد فطر وعيد قربان بدون وجود امام (معصوم) لازم نيست.


==بخش دوم: فضيلت نماز و روز عيدين==
====بخش دوم: فضيلت نماز و روز عيدين====


۱. روز گرفتن جائزه: پيامبر اكرم(ص) فرمود: «اغدوا الي جوائزكم... ثم قال هو يوم الجوائز» اي مؤمنان صبح عيد بدنبال گرفتن جوائز خود باشيد، اي جابر جوائز الهي مانند جوائز شاهان نيست، آنگاه فرمود روز عيد روز گرفتن جائزه است.<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ج۵، ص۱۴۰.</ref> در روايت ديگر فرمود: «اليوم الذي يثاب فيه المحسنون» روزي كه خوبان در آن روز پاداش و ثواب دريافت مي‌كنند.<ref>همان، ص۱۴۰، روايت۳.</ref>
۱. روز گرفتن جائزه: پيامبر اكرم(ص) فرمود: «اغدوا الي جوائزكم... ثم قال هو يوم الجوائز» اي مؤمنان صبح عيد بدنبال گرفتن جوائز خود باشيد، اي جابر جوائز الهي مانند جوائز شاهان نيست، آنگاه فرمود روز عيد روز گرفتن جائزه است.<ref>وسائل الشيعه، پيشين، ج۵، ص۱۴۰.</ref> در روايت ديگر فرمود: «اليوم الذي يثاب فيه المحسنون» روزي كه خوبان در آن روز پاداش و ثواب دريافت مي‌كنند.<ref>همان، ص۱۴۰، روايت۳.</ref>
خط ۱۲۳: خط ۱۰۱:


فرمود: ملائكه روز عيد بر لبان انسانهاي ساكت قرار گرفته و يا در مسير مردم ايستاده مي‌گويند بر پروردگار كريم صبحگاه وارد شويد كه عطاي فراوان و بخشش زياد دارد.
فرمود: ملائكه روز عيد بر لبان انسانهاي ساكت قرار گرفته و يا در مسير مردم ايستاده مي‌گويند بر پروردگار كريم صبحگاه وارد شويد كه عطاي فراوان و بخشش زياد دارد.
{{پایان پاسخ}}
 
<span></span>
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
==مطالعه بيشتر==
خط ۱۳۸: خط ۱۱۷:


۶. آيين جمعه، محمد تقي موسوي (فقيه احمد آبادي)، باب ششم، ص۱۸۱ تا ۲۱۰.
۶. آيين جمعه، محمد تقي موسوي (فقيه احمد آبادي)، باب ششم، ص۱۸۱ تا ۲۱۰.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
<span></span>


==منابع==
==منابع==
۱۵٬۲۲۷

ویرایش