نمایش مبدأ برای روایت «من و علی پدران این امت هستیم»

{{شروع متن}}
{{سوال}}
در روایتی از پیامبر(ص) آمده، «من و علی پدران این امت هستیم»، منظور از حدیث چیست؟ آیا سند حدیث معتبر است؟
{{پایان سوال}}
{{جعبه اطلاعات حدیث
 | عنوان =من و علی پدران این امت هستیم
 | تصویر =
 | توضیح تصویر =
 | اندازه تصویر =
 | نام‌های دیگر =
 | موضوع  =
 | به نقل از  = [[پیامبر(ص)]]
 | روایات مشابه =
 | راوی اصلی =حسین بن خالد
 | دیگر راویان =علی بن مَعْبَد، ابراهیم بن هاشم، علی بن ابراهیم احمد بن زیاد
 | اعتبار سند = دارای تواتر معنایی
 | منابع شیعه = کتاب‌های [[شیخ صدوق]]
 | منابع سنی = لسان المیزان، ینابیع المودة
 | توضیحات =
}}
{{پاسخ}}
'''روایت من و علی پدران این امت هستیم'''، در کتاب‌های روایی [[اهل‌سنت]] و [[شیعه]] ذکر شده است. واژهٔ «اب» در لغت بر پدر اطلاق شده اما در استعمال واژه پدر معانی عام‌تری نیز لحاظ شده است. در [[قرآن]] پدرجسمانی بودن [[پیامبر(ص)]]، برای شخصی خاص را رد می‌کند. در کاربرد این واژه اموری چون شناخت شخص، امور قانونی و ارتباط‌های عاطفی و فطری ذکر شده است.

== سند روایت ==
حدیث من و علی پدران این امت هستیم در مصادر روایی شیعه و سنی آمده است. در [[بحارالانوار]] دو باب برای همین عنوان باز شده است،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تهران، اسلامیه، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۵ق، ج۳۶، ص۵ و ۲۷۵.</ref> و به جز روایات وارده از اهل سنت،<ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۵ و ۲۵۷.</ref> بیش از ۲۰ [[حدیث]] از انواع [[روایت مرسل]] و مسند در آن گرد آمده و مطابق این سند از [[تواتر معنایی]] برخوردار است؛ مراد از تواتر آن است که تعداد راویان در هر طبقه به اندازه‌ای برسد که از تبانی آنها بر کذب ایمن باشد و مراد از تواتر معنایی آن است که الفاظ متن روایات با هم اختلاف‌هایی دارند لیکن همه آنها در دلالت بر معنای مورد نظر مشترک هستند.<ref>شیخ بهایی، وجیزه در خلاصه علم درایه، جزوه تایپی.</ref>

== معنای پدر امت ==
معنی لغوی «اب» در کتاب لغت [[مجمع‌البحرین]] اب را «پدر» معنی کرده و گفته است: «عرب، گاهی به عمو هم پدر می‌گوید.»<ref>مجمع البحرین، ماده اب.</ref> [[راغب اصفهانی]] با توجه به استعمال در موارد اضافه به اسم‌ها و وصف‌ها، مثل ابوالحرب، ابوالاضیاف، می‌گوید: «اب، پدر است و هر کس که سبب ایجاد یا اصلاح یا بروز چیزی باشد پدر آن چیز خوانده می‌شود …» و روایت شده که [[پیامبر(ص)]] به [[امام علی(ع)|علی(ع)]] فرمود: «من و تو پدران این امتیم» و بعد می‌گوید: ابوالحرب به برافروزنده جنگ، و ابوالاضیاف به رسیدگی کننده به امور میهمانان گفته می‌شود.<ref>اصفهانی، راغب، مفردات الفاظ القرآن، ماده اب.</ref>

امت در این حدیث معنی «پدر» و تفاوت آن با پدر جسمانی را روشن می‌کند، زیرا [[قرآن]] پدر جسمانی بودن پیامبر(ص) برای کسی را نفی می‌کند.<ref>احزاب/۴۰.</ref> در بسیاری از اوقات مضافٌ الیه معنی مضاف را مقید به خود می‌کند. امت، نقطه شروعی در تکوّن (پیدایش) خود دارد و باید کسی سنگ بنای امت را نهاده باشد. پیامبر(ص) نقش بنیان‌گذار در این تکوّن را داشته است. [[امیر مؤمنان(ع)]] نیز درباره این مقدم بودن پیامبر می‌فرماید: «کسی از من پیش‌تر و متقدم نیست مگر احمد.»<ref>محمد بن یعقوب، کافی، تهران، اسلامیه، ج۱، ص۱۹۸.</ref> رسول خدا(ص) در تعبیری محبت آمیز، ناگفته اشاره می‌کنند که اگر علی(ع) در [[لیله المبیت]] و در [[جنگ احد]] و [[خیبر]] و [[احزاب]] نبود، این [[امت واحده]] شکل نمی‌گرفت.<ref>پیامبر(ص) می‌فرماید: حق علی بر مسلمانان مانند حق پدر بر فرزندانش است.</ref> در امور اجتماعی و سیاسی نیز نقش پدری بر امت خود را ظاهر می‌سازد از جنبه معرفتی و معنوی مباحث مرتبط با [[آخرت]] و [[شفاعت]] که در روایات نیز به آن پرداخته شده، نقش اساسی دارد.

== کاربردها معنای پدر ==
واژه پدر از چند جهت مورد کاربرد است؛

* شناخت شخص؛ زمانی که گفته می‌شود فلانی پدر فلانی است، تا افراد و قبایل و نژادها و … شناسایی شوند. پیامبر(ص) و امام علی(ع) نیز اسباب شناسایی مسلمانان و شیعیان در دنیا و آخرت هستند.

* وظایف حقوقی؛ بیانگر حقوقی است که پدر و مادر و فرزندان بر یکدیگر دارند و نیز مسئولیت‌های متقابل؛ وظیفه هدایت از طرف خدای متعال به عهده ایشان است و حق اطاعت دارند و در مقابل پیروان این دو بزرگوار نیز در صورت انجام وظیفه پیروی، استحقاق شفاعت و حمایت از سوی ایشان را پیدا می‌کنیم.

* ارتباط عاطفی؛ مطابق [[آیات قرآن]] و برخی احادیث بیش از پدر و مادر نسبت به مردم عطوفت دارند و اولی بالمؤمنین هستند.

* ارتباط فطری؛ شاید این تعبیر کمک کند که نحوه ارتباط شخصیت پیروان با پیامبر و امامان بهتر فهمیده شود و از راه فطرت در برابر ایشان احساس وظیفه شود.

{{پایان پاسخ}}

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = حدیث
 | شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی
 | شاخه فرعی۲ = علم رجال
 | شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه = شد
 | تیترها = شد
 | ویرایش = شد
 | لینک‌دهی = شد
 | ناوبری =
 | نمایه =
 | تغییر مسیر =شد
 | ارجاعات =
 | بازبینی نویسنده =  
 | بازبینی =
 | تکمیل =
 | اولویت = ب
 | کیفیت = ج
}}
{{پایان متن}}