automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۵: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|واژه‌ها}} | |||
«حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل» در [[اذان]] از فرازهای اختلافی میان [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] است. طبق گزارش‌های تاریخی این | '''«حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل»''' در [[اذان]] از فرازهای اختلافی میان [[شیعه]] و [[اهل‌سنت]] است. طبق گزارش‌های تاریخی این فراز از زمان [[پیامبر(ص)]] تا زمان حکومت عمر جزئی از اذان بود و [[صحابه]] در اذان آن را به کار می‌بردند. [[عمر بن خطاب]] در زمان حکومتش این فراز را به بهانه امکان رویگردانی مردم از [[جهاد]]، از اذان حذف کرد. طبق برخی از روایات منظور از بهترین اعمال، [[ولایت]] و یا نیکی به فرزندان [[حضرت زهرا(س)]] دانسته شده است؛ بنابراین دلیل حذف این فراز از اذان، جلوگیری از گرایش مردم به‌سوی ولایت عنوان شده است؛ هرچند در ظاهر جلوگیری از رویگردانی مردم از جهاد معرفی شد. | ||
اهل‌سنت به تبعیت از عمر این شعار را از اذان حذف نمودند؛ اما شیعیان با [[بدعت]] دانستن حذف این فراز به پیروی از دستورات پیامبر(ص) آن را در اذان ذکر می‌کنند. در طول تاریخ، گفتن «حی علی خیر العمل» در نماز تبدیل به نماد برای شیعیان شد و حکومت‌های شیعی به آن اهتمام ویژه‌ای داشته‌اند. | اهل‌سنت به تبعیت از عمر این شعار را از اذان حذف نمودند؛ اما شیعیان با [[بدعت]] دانستن حذف این فراز به پیروی از دستورات پیامبر(ص) آن را در اذان ذکر می‌کنند. در طول تاریخ، گفتن «حی علی خیر العمل» در نماز تبدیل به نماد برای شیعیان شد و حکومت‌های شیعی به آن اهتمام ویژه‌ای داشته‌اند. | ||
== | ==جزئی از اذان== | ||
«حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل» به‌معنای «بشتابید به‌سوی بهترین عمل»، از فرازهای [[اذان]] و [[اقامه]] است. این جمله از اختلافات [[شیعه]] و [[سنی]] است.<ref> عاملی، «حی علی خیر العمل فی الأذان»، ص۵۲.</ref> گاهی از آن و همچنین فراز «حی علَی الْفَلاح»، با عنوان «حَیْعَلَه» یاد می‌شود.<ref>انصاری، محمدعلی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۲۱۹.</ref> | «حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل» به‌معنای «بشتابید به‌سوی بهترین عمل»، از فرازهای [[اذان]] و [[اقامه]] است. این جمله از اختلافات [[شیعه]] و [[سنی]] است.<ref> عاملی، «حی علی خیر العمل فی الأذان»، ص۵۲.</ref> گاهی از آن و همچنین فراز «حی علَی الْفَلاح»، با عنوان «حَیْعَلَه» یاد می‌شود.<ref>انصاری، محمدعلی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۲۱۹.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۳: | ||
این شعار تا حکومت عمر همچنان در اذان‌ها گفته می‌شد.<ref>جمعی از نویسندگان، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، انتشارات حیّان، چاپ اول، ۱۳۷۵ش. ص۳۸۶.</ref> [[عمر بن خطاب]] در زمان حکومتش، حی علیٰ خیر العمل را از اذان حذف کرد.<ref>تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی، قم، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۸۳.</ref> به‌گفته [[شیخ صدوق]]، به نقل از ابن‌عباس هدف خلیفه دوم جلوگیری از رویگردانی مردم از [[جهاد]] با استناد به برتری نماز عنوان شده است.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸.</ref> | این شعار تا حکومت عمر همچنان در اذان‌ها گفته می‌شد.<ref>جمعی از نویسندگان، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، انتشارات حیّان، چاپ اول، ۱۳۷۵ش. ص۳۸۶.</ref> [[عمر بن خطاب]] در زمان حکومتش، حی علیٰ خیر العمل را از اذان حذف کرد.<ref>تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی، قم، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۸۳.</ref> به‌گفته [[شیخ صدوق]]، به نقل از ابن‌عباس هدف خلیفه دوم جلوگیری از رویگردانی مردم از [[جهاد]] با استناد به برتری نماز عنوان شده است.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸.</ref> | ||
==نماد | ==نماد شیعه== | ||
در طول تاریخ «حی علی خیر العمل» از نمادهای [[شیعه]] محسوب شده و در حکومت‌های شیعه چون [[فاطمیان]]،<ref>ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الاکبر، تحقیق خلیل شحادة، بیروت،دار الفکر، ط الثانیة، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م، ج۴، ص۶۱.</ref> ابن طولون<ref>ابن‌اثیر، علی بن بی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق، ج۸، ص۵۹۰.</ref> و [[آل‌بویه]]<ref> حلبی، علی بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، دارالکتب العلمیه، بی‌جا، بی‌تا، ج۲، ص۱۳۶.</ref> و حتی پس از گرایش اولجایتو به مذهب تشیع، در اذان ذکر می‌شد.<ref>قاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۸ش، ص۱۰۰.</ref> | در طول تاریخ «حی علی خیر العمل» از نمادهای [[شیعه]] محسوب شده و در حکومت‌های شیعه چون [[فاطمیان]]،<ref>ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الاکبر، تحقیق خلیل شحادة، بیروت،دار الفکر، ط الثانیة، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م، ج۴، ص۶۱.</ref> ابن طولون<ref>ابن‌اثیر، علی بن بی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق، ج۸، ص۵۹۰.</ref> و [[آل‌بویه]]<ref> حلبی، علی بن ابراهیم، السیرة الحلبیة، دارالکتب العلمیه، بی‌جا، بی‌تا، ج۲، ص۱۳۶.</ref> و حتی پس از گرایش اولجایتو به مذهب تشیع، در اذان ذکر می‌شد.<ref>قاشانی، عبدالله بن محمد، تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۸ش، ص۱۰۰.</ref> | ||
حاکمان اهل‌سنت «حی علی خیر العمل» را از اذان حذف می‌کردند.<ref> ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ص۲۶۳؛ ابن‌اثیر، علی بن بی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۶۳۲.</ref> در مقابلِ حی علی خیر العمل، عبارت [[الصلاة خیر من النوم]] یا «تثویب» نماد اذان اهل‌سنت شد.<ref> نگاه کنید به مالک بن انس، موطأ مالک بروایة محمد بن الحسن الشیبانی، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، بی‌جا، المکتبة العلمیة، چاپ دوم، بی‌نا، ج۱، ص۵۴.</ref> از نظر [[امامیه]] و [[زیدیه]]، اضافه کردن الصلاة خیر من النوم در اذان، [[بدعت]] دانسته شده است.<ref> سید مرتضی، علی بن حسین، المسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة، ۱۴۱۷ق، ص۱۸۳.</ref> | حاکمان اهل‌سنت «حی علی خیر العمل» را از اذان حذف می‌کردند.<ref> ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق، ج۱۲، ص۲۶۳؛ ابن‌اثیر، علی بن بی‌کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، ۱۳۸۵ق، ج۹، ص۶۳۲.</ref> در مقابلِ حی علی خیر العمل، عبارت [[الصلاة خیر من النوم]] یا «تثویب» نماد اذان اهل‌سنت شد.<ref> نگاه کنید به مالک بن انس، موطأ مالک بروایة محمد بن الحسن الشیبانی، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف، بی‌جا، المکتبة العلمیة، چاپ دوم، بی‌نا، ج۱، ص۵۴.</ref> از نظر [[امامیه]] و [[زیدیه]]، اضافه کردن الصلاة خیر من النوم در اذان، [[بدعت]] دانسته شده است.<ref> سید مرتضی، علی بن حسین، المسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة، ۱۴۱۷ق، ص۱۸۳.</ref> | ||
== | ==منظور از خیر العمل== | ||
در پاره‌ای از روایات مراد از خیر العمل [[نماز]] دانسته شده است؛<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۰۶؛ ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۴۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتاب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۲.</ref> چنانکه مراد از خیر العمل، [[ولایت]] <ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸، ح۴.</ref> یا نیکی به [[فاطمه(س)]] و فرزندانش<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸، ح۵؛ شیخ صدوق، محمد بن علی، التوحید، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۹۸ق، ص۲۴۱.</ref> نیز بیان شده است. در روایتی از [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] علت حقیقی این کار، جلوگیری از گرایش مردم به‌سوی ولایت دانسته شده است؛ هرچند در ظاهر علت آن جلوگیری از رویگردانی مردم از جهاد قلمداد شده است.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، همان، ج۵، ص۴۱۸.</ref> | در پاره‌ای از روایات مراد از خیر العمل [[نماز]] دانسته شده است؛<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۰۶؛ ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۴۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتاب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۲.</ref> چنانکه مراد از خیر العمل، [[ولایت]]<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸، ح۴.</ref> یا نیکی به [[فاطمه(س)]] و فرزندانش<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸، ح۵؛ شیخ صدوق، محمد بن علی، التوحید، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۹۸ق، ص۲۴۱.</ref> نیز بیان شده است. در روایتی از [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] علت حقیقی این کار، جلوگیری از گرایش مردم به‌سوی ولایت دانسته شده است؛ هرچند در ظاهر علت آن جلوگیری از رویگردانی مردم از جهاد قلمداد شده است.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۳۶۸؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، همان، ج۵، ص۴۱۸.</ref> | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* اذان شعار اسلام، محمد اسماعیل نوری. | * اذان شعار اسلام، محمد اسماعیل نوری. | ||
* اجتهاد در مقابل نص، سید عبدالحسین شرف الدین، ترجمه علی دوانی. | * اجتهاد در مقابل نص، سید عبدالحسین شرف الدین، ترجمه علی دوانی. | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = تاریخ | | شاخه اصلی = تاریخ | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۷: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۷: | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||