امام زمان(ع) در عقاید اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه‌است' به 'ه است') |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هٔ' به 'ه') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
اعتقاد به ظهور منجی در آخر الزمان، به شیعیان اختصاصی ندارد. همه مسلمانان باور دارند که مهدی از نسل پیامبر و از فرزندان حسین(ع) است، جز اینکه بسیاری از اهل‌سنت تولد او را در آخر الزمان انتظار می‌کشند. | اعتقاد به ظهور منجی در آخر الزمان، به شیعیان اختصاصی ندارد. همه مسلمانان باور دارند که مهدی از نسل پیامبر و از فرزندان حسین(ع) است، جز اینکه بسیاری از اهل‌سنت تولد او را در آخر الزمان انتظار می‌کشند. | ||
وجود روایات فراوان | وجود روایات فراوان درباره حضرت مهدی(ع) در مجامع و منابع معتبر حدیثی و روایی اهل‌سنت نشان از اهمیت بالای این روایات در نزد عالمان اهل‌سنت دارد. در این روایات علاوه بر نام و مشخصات منجی، برخی ویژگی‌های دیگر ایشان نیز بیان شده است. از یک سو روایات مهدی متواتر است و از دیگر سو بسیاری از عالمان سنی‌مذهب، صحت آن روایات را تأیید کرده‌اند. این دو امر نشانگر این است که روایات مهدی از منظر اهل‌سنت پذیرفته شده و ادعای جعلی بودن آن از سوی وهابیان، ادعایی ناموجه و فاقد مقبولیت است. | ||
==راویان احادیث مهدی(ع)== | ==راویان احادیث مهدی(ع)== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
بنابراین مسئله مهدویت به‌طور عموم در میان مسلمانان پذیرفته شده است و دانشمندان بزرگ اهل‌سنت نیز به صحت آن اعتراف کرده‌اند. در این میان می‌توانیم به افرادی چون ابوداود، احمدبن حنبل، ترمذی، ابن ماجه، حاکم، نسائی، طبرانی، رویانی، ابونعیم اصفهانی، دیلمی، بیهقی، ثعلبی، حموینی، مناوی، ابن مغازلی، محمدالصبان، ماوردی، گنجی شافعی، سمعانی، خوارزمی، شعرانی، دارقطنی، ابن صباغ مالکی، شبلنجی، محب الدین طبری، ابن حجر هیتمی، شیخ منصور علی ناصف، محمدبن طلحه، جلال‌الدین سیوطی، شیخ سلیمان حنفی، قرطبی، بغوی، … اشاره کنیم که اخبار مهدی را با تفصیل در کتاب‌های خود ثبت کرده‌اند.<ref>ر. ک. آیهالله صافی گلپایگانی، نوید امن و امان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ص۹۱–۹۲.</ref> | بنابراین مسئله مهدویت به‌طور عموم در میان مسلمانان پذیرفته شده است و دانشمندان بزرگ اهل‌سنت نیز به صحت آن اعتراف کرده‌اند. در این میان می‌توانیم به افرادی چون ابوداود، احمدبن حنبل، ترمذی، ابن ماجه، حاکم، نسائی، طبرانی، رویانی، ابونعیم اصفهانی، دیلمی، بیهقی، ثعلبی، حموینی، مناوی، ابن مغازلی، محمدالصبان، ماوردی، گنجی شافعی، سمعانی، خوارزمی، شعرانی، دارقطنی، ابن صباغ مالکی، شبلنجی، محب الدین طبری، ابن حجر هیتمی، شیخ منصور علی ناصف، محمدبن طلحه، جلال‌الدین سیوطی، شیخ سلیمان حنفی، قرطبی، بغوی، … اشاره کنیم که اخبار مهدی را با تفصیل در کتاب‌های خود ثبت کرده‌اند.<ref>ر. ک. آیهالله صافی گلپایگانی، نوید امن و امان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ص۹۱–۹۲.</ref> | ||
پاره‌ای از این روایات | پاره‌ای از این روایات درباره نَسَب آن حضرت، برخی در مورد شیوه حکومت‌داری و عدالت‌گستری و برخی دیگر در مورد علائم و حوادث قبل از ظهور و غیراین‌ها از مسائل مربوط به آن حضرت است. | ||
یکی از محققان می‌نویسد: «این سخن گزافه‌ای نیست که ادعا کنیم هیچ محدثی از محدثان مسلمان نیست مگر آن که بعضی از احادیث نوید دهنده‌ای ظهور امام مهدی(ع) در آخرالزمان را روایت کرده است».<ref>سید ثامر هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس، ترجمه مهدی علیزاده، قم، مؤسسه امام خمینی، چ اول، ۱۳۷۹ش، ص۶۶.</ref> | یکی از محققان می‌نویسد: «این سخن گزافه‌ای نیست که ادعا کنیم هیچ محدثی از محدثان مسلمان نیست مگر آن که بعضی از احادیث نوید دهنده‌ای ظهور امام مهدی(ع) در آخرالزمان را روایت کرده است».<ref>سید ثامر هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس، ترجمه مهدی علیزاده، قم، مؤسسه امام خمینی، چ اول، ۱۳۷۹ش، ص۶۶.</ref> | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
* شوکانی (م ۱۲۵۰ ق).<ref>العمیدی، پیشین، ص۷۲–۷۶.</ref> | * شوکانی (م ۱۲۵۰ ق).<ref>العمیدی، پیشین، ص۷۲–۷۶.</ref> | ||
جالب‌تر اینکه عالمان بزرگ و معاصر فعلی اهل‌سنت مانند شیخ عبدالعزیز بن باز هم صحت روایات مهدی را پذیرفته‌اند؛ آن چنان‌که استاد خسروشاهی نقل کرده است که شیخ بن باز در سخنرانی‌ای | جالب‌تر اینکه عالمان بزرگ و معاصر فعلی اهل‌سنت مانند شیخ عبدالعزیز بن باز هم صحت روایات مهدی را پذیرفته‌اند؛ آن چنان‌که استاد خسروشاهی نقل کرده است که شیخ بن باز در سخنرانی‌ای درباره «مهدی» می‌گوید: «من بر بسیاری از این احادیث آگاهی دارم و در میان آن‌ها همچنان که الشوکانی و ابن القیم و دیگران گفته‌اند، صحیح و حسن (نیکو) و ضعیف منجبر و اخبار جعلی یافته‌ام. اما از این میان آنچه سند آن محکم است، ما را بس! حال چه خود «صحیح» باشد یا برای اسناد حدیث دیگری صحّت می‌یابد و چه خود حسن باشد، یا برای اسناد حدیث دیگری حُسن می‌یابد. به همین ترتیب احادیث ضعیف اگر منجبر گردد و یکدیگر را استحکام بخشد، نزد اهل علم حجت است؛ بنابراین تواتر آن از جهت گوناگونی الفاظ، معانی، کثرت طرق و تعدد مخارج مقبول می‌گردد و اهل علم مورد اعتماد، بر ثبوت و تواتر آن، نظر داده‌اند و ما دیده‌ایم که اهل علم، چیزهای فراوانی را با کمتر از این ثابت کرده‌اند و حق این است که جمهور اهل علم بر سر ثبوت مسئله مهدی اتفاق نظر دارند و اینکه او حق است و در آخرالزمان ظهور خواهد نمود. از اهل علم اگر کسی نظری خلاف این گفته باشد سخن او مورد اعتنا نیست».<ref>سیدهادی خسروشاهی، مصلح جهانی و مهدی موعود، تهران، انتشارات اطلاعات، چ دوم، ۱۳۷۴ش، ص۱۰۶.</ref> | ||
شیخ عبدالمحسن العباد از عالمان معاصر سعودی که تحقیق مفصلی در زمینه مهدی(ع) انجام داده، در این باره و انگیزه کار خود می‌گوید: «من برای نمایاندن اوهام و اشتباهات وی (یکی از علمای قطر) در آن رساله، به نوشتن این سطور مبادرت ورزیده‌ام، تا روشن شود که احادیث صحیح بسیاری، بر ظهور مهدی در آخرالزمان دلالت دارد و علمای پیشین و معاصر اهل‌سنت در این مورد اتفاق نظر دارند؛ مگر آن‌هایی که از راه حق دور شده و به شذوذ پیوسته‌اند».<ref>همان، ص۱۱۳.</ref> | شیخ عبدالمحسن العباد از عالمان معاصر سعودی که تحقیق مفصلی در زمینه مهدی(ع) انجام داده، در این باره و انگیزه کار خود می‌گوید: «من برای نمایاندن اوهام و اشتباهات وی (یکی از علمای قطر) در آن رساله، به نوشتن این سطور مبادرت ورزیده‌ام، تا روشن شود که احادیث صحیح بسیاری، بر ظهور مهدی در آخرالزمان دلالت دارد و علمای پیشین و معاصر اهل‌سنت در این مورد اتفاق نظر دارند؛ مگر آن‌هایی که از راه حق دور شده و به شذوذ پیوسته‌اند».<ref>همان، ص۱۱۳.</ref> | ||
این عالم سنی تحقیق مفصلی | این عالم سنی تحقیق مفصلی درباره مهدی منتظر(ع) انجام داده و به اثبات صحت روایات مهدی و ظهور او پرداخته است. استاد خسروشاهی آن را با عنوان «مصلح جهانی و مهدی موعود از دیدگاه شیعه و اهل‌سنت» به فارسی منتشر کرده است. | ||
==تواتر احادیث مهدی(ع) در منابع اهل‌سنت== | ==تواتر احادیث مهدی(ع) در منابع اهل‌سنت== | ||
با مراجعه به کتاب‌های محدثان بزرگ اهل‌سنت می‌بینیم که آن‌ها در کتاب‌های خود به‌طور فراوان روایات مربوط به حضرت مهدی(ع) را از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده‌اند.<ref>ر. ک. العمیدی، پیشین، ص۶۹.</ref>در حقیقت عالمان حدیث اهل‌سنت از ابتدا تاکنون، نسبت به احادیث مربوط به امام مهدی(ع) بسیار توجه نشان داده و آن‌ها را در ضمن دیگر احادیث یا جداگانه جمع‌آوری کرده‌اند. از جمله محدثان مشهور اهل‌سنت که نسبت به نقل احادیث مهدی(ع) کوشیده‌اند می‌توان به: ابوداود، ترمذی، ابن ماجه و نسایی در کتاب‌های «سنن» خودشان، احمد بن حنبل در «مسند» و حاکم نیشابوری در کتاب «المستدرک علی الصحیحین» اشاره کنیم. برخی دیگر از محدثان و عالمان اهل‌سنت از جمله سیوطی، ابن کثیر، ابن حجر و صاحب کنزالعمال نیز آثار خاص و جداگانه‌ای | با مراجعه به کتاب‌های محدثان بزرگ اهل‌سنت می‌بینیم که آن‌ها در کتاب‌های خود به‌طور فراوان روایات مربوط به حضرت مهدی(ع) را از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده‌اند.<ref>ر. ک. العمیدی، پیشین، ص۶۹.</ref>در حقیقت عالمان حدیث اهل‌سنت از ابتدا تاکنون، نسبت به احادیث مربوط به امام مهدی(ع) بسیار توجه نشان داده و آن‌ها را در ضمن دیگر احادیث یا جداگانه جمع‌آوری کرده‌اند. از جمله محدثان مشهور اهل‌سنت که نسبت به نقل احادیث مهدی(ع) کوشیده‌اند می‌توان به: ابوداود، ترمذی، ابن ماجه و نسایی در کتاب‌های «سنن» خودشان، احمد بن حنبل در «مسند» و حاکم نیشابوری در کتاب «المستدرک علی الصحیحین» اشاره کنیم. برخی دیگر از محدثان و عالمان اهل‌سنت از جمله سیوطی، ابن کثیر، ابن حجر و صاحب کنزالعمال نیز آثار خاص و جداگانه‌ای درباره امام مهدی(ع) به رشته تحریر درآورده‌اند.<ref>علی نوری، پیشین، ص۲۸.</ref> | ||
تعداد ۱۷ نفر از دانشمندان بزرگ اهل‌سنت، به متواتر بودن احادیث مهدی در کتاب‌های خود، تصریح کرده‌اند.<ref>ر. ک. مهدی پیشوائی، سیره پیشوایان، قم، انتشارات مؤسسه امام صادق، چ هشتم، ۱۳۷۸ش، ص۶۹۸.</ref> العمیدی از محققانی است که در این زمینه کارهای زیادی کرده است، می‌نویسد: «علمای علم درایه و عده‌ای از کسانی که در امر تدریس یا تحقیق علوم حدیث از تخصص برخوردارند، به متواتر بودن احادیث مهدی در کتب اهل‌سنت، مانند صحاح و مسانید، تصریح کرده‌اند»<ref>العمیدی، پیشین، ص۷۶.</ref>سپس به صورت تفصیلی به ذکر نام و تصریحات آن‌ها می‌پردازد. در میان آن‌ها اسامی بزرگانی چون بر بهاری حنبلی (م۳۲۹ق)، محمد بن حسین ابری شافعی (م۳۶۳ق)، قرطبی مالکی (م۷۶۱ق)، حافظ جمال الدین المزی (م۷۴۲ق)، ابن قیم جوزی (م۷۵۱ق)، شمس الدین سخاوی (م۹۰۲ق)، سیوطی (م۹۱۱ق)، ابن حجر هیتمی (م۹۷۴ق)، و متقی هندی (م۹۷۵ق) و … دیده می‌شود.<ref>همان، ص۷۶–۸۰.</ref> | تعداد ۱۷ نفر از دانشمندان بزرگ اهل‌سنت، به متواتر بودن احادیث مهدی در کتاب‌های خود، تصریح کرده‌اند.<ref>ر. ک. مهدی پیشوائی، سیره پیشوایان، قم، انتشارات مؤسسه امام صادق، چ هشتم، ۱۳۷۸ش، ص۶۹۸.</ref> العمیدی از محققانی است که در این زمینه کارهای زیادی کرده است، می‌نویسد: «علمای علم درایه و عده‌ای از کسانی که در امر تدریس یا تحقیق علوم حدیث از تخصص برخوردارند، به متواتر بودن احادیث مهدی در کتب اهل‌سنت، مانند صحاح و مسانید، تصریح کرده‌اند»<ref>العمیدی، پیشین، ص۷۶.</ref>سپس به صورت تفصیلی به ذکر نام و تصریحات آن‌ها می‌پردازد. در میان آن‌ها اسامی بزرگانی چون بر بهاری حنبلی (م۳۲۹ق)، محمد بن حسین ابری شافعی (م۳۶۳ق)، قرطبی مالکی (م۷۶۱ق)، حافظ جمال الدین المزی (م۷۴۲ق)، ابن قیم جوزی (م۷۵۱ق)، شمس الدین سخاوی (م۹۰۲ق)، سیوطی (م۹۱۱ق)، ابن حجر هیتمی (م۹۷۴ق)، و متقی هندی (م۹۷۵ق) و … دیده می‌شود.<ref>همان، ص۷۶–۸۰.</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
===نمونه‌هایی از تصریح عالمان سنی‌مذهب بر تواتر اخبار مهدی=== | ===نمونه‌هایی از تصریح عالمان سنی‌مذهب بر تواتر اخبار مهدی=== | ||
* حافظ ابو عبدالله گنجی شافعی (متوفای ۶۵۸ق) در کتاب «البیان فی اخبار صاحب الزمان» می‌نویسد: «احادیث پیامبر اکرم(ص) | * حافظ ابو عبدالله گنجی شافعی (متوفای ۶۵۸ق) در کتاب «البیان فی اخبار صاحب الزمان» می‌نویسد: «احادیث پیامبر اکرم(ص) درباره مهدی، به دلیل راویان بسیاری که دارد، به حد تواتر رسیده است».<ref>البیان فی اخبار صاحب الزمان، قم مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، چ ششم، ۱۴۱۷ق، ص۱۲۴.</ref> | ||
* ابن حجر عسقلانی شافعی (متوفای ۸۵۲ ق)، در کتاب فتح الباری فی شرح صحیح البخاری می‌نویسد: «احادیث متواتری وجود دارد، حاکی از اینکه مهدی(ع) از این امت است و عیسی(ع) از آسمان فرود آمده و پشت سر وی نماز خواهد گزارد».<ref>فتح الباری بشرح صحیح البخاری، بیروت، دار المعرفه، ج۶، ص۴۹۳–۴۹۴.</ref> | * ابن حجر عسقلانی شافعی (متوفای ۸۵۲ ق)، در کتاب فتح الباری فی شرح صحیح البخاری می‌نویسد: «احادیث متواتری وجود دارد، حاکی از اینکه مهدی(ع) از این امت است و عیسی(ع) از آسمان فرود آمده و پشت سر وی نماز خواهد گزارد».<ref>فتح الباری بشرح صحیح البخاری، بیروت، دار المعرفه، ج۶، ص۴۹۳–۴۹۴.</ref> | ||
* شیخ منصور علی ناصف از علمای بزرگ و معاصر الازهر و مؤلف کتاب «التاج الجامع للاصول» می‌نویسد: «در میان دانشمندان گذشته و امروز مشهور است که در آخر الزمان به حتم و یقین مردی از اهل‌بیت پیامبر که نام او مهدی است، ظهور خواهد کرد. او بر همه کشورهای اسلامی تسلط خواهد یافت. مسلمانان، همه پیرو او خواهند شد، او در میان آنان به عدالت رفتار می‌کند و دین را قوت می‌بخشد. آنگاه دجّال پیدا می‌شود و عیسای مسیح، از آسمان فرود می‌آید و دجال را می‌کشد، یا با مهدی در کشتن دجال همکاری می‌کند. سخنان و احادیث پیامبر | * شیخ منصور علی ناصف از علمای بزرگ و معاصر الازهر و مؤلف کتاب «التاج الجامع للاصول» می‌نویسد: «در میان دانشمندان گذشته و امروز مشهور است که در آخر الزمان به حتم و یقین مردی از اهل‌بیت پیامبر که نام او مهدی است، ظهور خواهد کرد. او بر همه کشورهای اسلامی تسلط خواهد یافت. مسلمانان، همه پیرو او خواهند شد، او در میان آنان به عدالت رفتار می‌کند و دین را قوت می‌بخشد. آنگاه دجّال پیدا می‌شود و عیسای مسیح، از آسمان فرود می‌آید و دجال را می‌کشد، یا با مهدی در کشتن دجال همکاری می‌کند. سخنان و احادیث پیامبر درباره مهدی را جماعتی از نیکان اصحاب پیامبر روایت کرده‌اند، محدثان بزرگی مانند ابوداود، ترمذی، ابن ماجه، طبرانی، ابویعلی، بزاز، امام احمد بن حنبل و حاکم نیشابوری آن احادیث را در کتاب‌های خود نقل کرده‌اند».<ref>التاج الجامع للاصول، قاهره، داراحیاء الکتب العربیه، چ دوم، ج۵، ص۳۱۰.</ref> | ||
==نمونه روایات مهدی(ع) در منابع اهل‌سنت== | ==نمونه روایات مهدی(ع) در منابع اهل‌سنت== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== برای | == برای مطالعه بیشتر == | ||
* امامان اهل بیت(ع) در گفتار اهل سنت، داود الهامی. | * امامان اهل بیت(ع) در گفتار اهل سنت، داود الهامی. | ||
* الامام المهدی عند اهل السنّه، مهدی فقیه ایمانی. | * الامام المهدی عند اهل السنّه، مهدی فقیه ایمانی. | ||