کراهت طلاق
طلاق در روایات
طلاق به عنوان یکی از مهمترین مسائل اجتماعی در اسلام، همواره با نگاهی دوگانه مورد توجه قرار گرفته است. از یک سو، به عنوان "حلال مبغوض" و از سوی دیگر به عنوان آخرین راهحل برای مشکلات خانوادگی مطرح شده است. روایات اسلامی با ظرافت خاصی به این مسئله پرداختهاند و جایگاه واقعی طلاق را در نظام خانواده ترسیم کردهاند.
احادیث نبوی
نبی مکرم میفرمایند: «أبغض الحلال إلى الله الطلاق؛ مبغوضترین حلال نزد خداوند طلاق است»[۱][۲] این حدیث نشان میدهد که اگرچه طلاق در شرایط خاصی جایز است، اما نزد خداوند از همه حلالها ناپسندتر است. علامه مجلسی در بحارالأنواردر توضیح این حدیث مینویسد: "کراهت طلاق به این معنا نیست که حرام است، بلکه نشاندهنده این است که باید تا حد امکان از آن پرهیز کرد."[۳] و همچنین روایت بعد مؤید همین امر است: «ما أحل الله شيئاً أبغض إليه من الطلاق؛ خداوند چیزی را حلال نکرده که مبغوضتر از طلاق باشد»[۴]
احادیث اهل البیت
امام جعفر صادق فرمودهاند: «إن الله یحب البیت الذی فیه العرس و یبغض البیت الذی فیه الطلاق و ما من شیء أبغض إلى الله من الطلاق؛ خداوند خانهای را که در آن عروسی باشد دوست دارد و خانهای را که در آن طلاق باشد دشمن میدارد و هیچ چیزی نزد خدا مبغوضتر از طلاق نیست»[۵] این روایت به وضوح نشان میدهد که خداوند نهاد خانواده را مقدس میداند و هر چیزی که این نهاد را تهدید کند، مورد نفرت الهی است. شهید مطهری در تفسیر این روایت مینویسد: "طلاق به مثابه مرگ یک خانواده است و همانطور که خداوند حیات را دوست دارد، مرگ خانواده را مبغوض میدارد."[۶]
همچنین در روایت دیگر، امام محمد باقر میفرمایند: «مَا مِنْ شَيْءٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ بَيْتٍ يُعْمَرُ بِالنِّكَاحِ، وَمَا مِنْ شَيْءٍ أَبْغَضُ إِلَى اللَّهِ مِنْ بَيْتٍ يُخْرَبُ بِالطَّلَاقِ؛ هیچ چیزی نزد خداوند محبوبتر از خانهای نیست که با ازدواج آباد شود، و هیچ چیزی نزد خدا مبغوضتر از خانهای نیست که با طلاق ویران گردد»[۷] که تمامی این روایات اشاره به حکم کراهت در امر طلاق میکنند.
آثار و پیامدهای طلاق در روایات
موارد جایز طلاق در فقه اسلامی
عسر و حرج
نشوز و نافرمانی
راهکارهای پیشگیری از طلاق در روایات
توصیه به تحمل و مدارا
مشورت با خردمندان
منابع
- ↑ سليمان بن الأشعث السجستاني (۲۰۰۹). سنن أبي داود. ج۲. بیروت: دارالرسالة العالمية. ص۲۵۳.
- ↑ شیخ حر عاملی (۱۴۰۹). وسائل الشيعة. ج۲۲. قم: مؤسسة آل البيت(ع). ص۱۵.
- ↑ علامه مجلسی. بحار الانوار. ج۱۰۳. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ص۱۲.
- ↑ علی بن حسام الدین (۱۴۰۹). کنز العمال. ج۱۶. موسسه الرساله. ص۵۵۰.
- ↑ شیخ حر عاملی (۱۴۰۹). وسائل الشيعة. ج۲۲. قم: مؤسسة آل البيت(ع). ص۷.
- ↑ مطهری، مرتضی (۱۳۹۷). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا. ص۳۴۲.
- ↑ شیخ حر عاملی (۱۴۰۹). وسائل الشيعة. ج۲۲. قم: مؤسسة آل البيت(ع). ص۸.