کاربر:S.mh.eftekhari123/صفحه تمرین ۵
کفایة الاصول از کیست و چه محتوایی دارد؟
| کفایة الاصول | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | محمدکاظم خراسانی |
| تاریخ نگارش | قرن ۱۳ |
| موضوع | اصول فقه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲ |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مجمع الفکر الاسلامی |
كفاية الاصول اثر آخوند خراسانی آخرين متن درسي علم اصول فقه در دوره سطح حوزه هاي تشيع است. ساختار کلی کتاب از یک مقدمه و هشت مقصد و یک خاتمه تشکیل شده است.
فقهای شیعه از زمان تالیف کتاب تا عصر حاضر توجه زیادی به این کتاب نموده‌اند که ناشی از احاطه مولف به معقول و منقول بوده است. برخی تا ۲۰۰ حاشیه و تعلیقه برای این کتاب ذکر کرده‌اند.
مولف
محمد كاظم خراساني (۱۳۲۹ق) فقیه، اصولی، مرجع تقلید شیعیان بود. او در مشهد به دنيا آمد. بعد از گذراندن دوره مقدمات در زادگاه خود، به سبزوار و تهران رفت و فلسفه آموخت. او در سال ۱۲۹۷ق راهي نجف شد و تا زمان درگذشت شيخ انصاري به مدت دو سال از درس فقه و اصول او استفاده كرد. او پس از وفات شيخ انصاری در درس ميرزا محمدحسن شيرازي حاضر شد و از درس استادان ديگري مثل سيد علي شوشتري و شيخ راضي نجفي نيز استفاده نمود. پس از درگذشت ميرزای شیرازی، آخوند که بزرگ حوزه نجف بود به عنوان بزرگ ترين مرجع شيعیان شناخته شد. آخوند در شاگرد پروري و مجتهد پروري بي‌نظير بوده و مراجع و فقهاي زيادي مانند سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ عبدالکریم حائری، سید حسین بروجردی، شهید مدرس از شاگردان وی بودند. کفایه الاصول، تعلیقه بر مکاسب، دررالفوائد فی حاشیة علی الفرائد از مهمترین آثار به جا مانده از آخوند خراسانی می باشند.
جایگاه
کفایه الاصول مهمترین اثر آخوند خراسانی است. این کتاب در طول قرن ۱۴ق کتاب درسی حوزه های علمیه بوده است. این کتاب اخرین کتاب سطح حوزه های علمیه و محور اصلی درس خارج اصول فقه حوزه های علمیه شیعه است. این کتاب که شامل یک دوره کامل علم اصول فقه است دربردارنده اخرین نظرات و ابداعات مولف خود می‌باشد.
ساختار و محتوای علمی متقن این کتاب باعث شده تا بزرگان زیادی به حاشیه و تعلیقه نویسی این کتاب روی آورند. برخی از این حواشی عبارت‌اند از:
- تعلیقه القوچانی علی الکفایه، اثر علی قوچانی شاگرد آخوند خراسانی
- الحاشیة علی الکفایه، اثر مشکینی(۱۳۵۸ق) از شاگردان آخوند خراسانی
- حاشیة الکفایه، اثر علامه طباطبایی
- انوارالهدایة فی تعلیقة علی الکفایه اثر امام خمینی
- الحاشیة علی الکفایة الاصول اثر سید حسین بروجردی
محتوا
کفایه الاصول یک دوره کامل علم اصول فقه است که به نقد و بررسی نظرات بزرگان شیعه تا عصر مولف می‌پردازد. مولف در عین موجز نویسی، نوآوری ها و نظرات جدید خود را در این کتاب ارائه کرده است. کتاب از یک مقدمه و هشت مقصد(بخش) و یک خاتمه تشکیل شده است:
مقدمه: شامل سیزده مطلب است: تعريف و موضوع علم اصول، وضع و اقسام آن، خبر و انشا، علائم حقیقت و مجاز، اطلاق لفظ و اراده نوع يا مثل، حقيقت شرعي، صحيح و اعم، اشتراك لفظي و مشتق.
مقصد اول: شامل مباحث اوامر و مطالب مربوط به آن در سيزده فصل است.
مقصد دوم: شامل مباحث نواهی و مطالب مربوط به آن در سه فصل است.
مقصد سوم: شامل مباحث مفاهیم است که در پنج فصل از آنها بحث می‌کند.
مقصد چهارم: شامل مباحث عام و خاص است که در سیزده فصل از آنها بحث می‌کند.
مقصد پنجم: شامل مباحث مطلق و مقید، و مجمل و مبین است که در چهار فصل از آنها بحث می‌کند.
مقصد ششم: شامل مباحث ادله عقلي، احكام قطع وحجّيت آن، ظن و انواع آن است.
مقصد هفتم: شامل مباحث اصول عملیه است و در چهار فصل درباره احکام آنها بحث می‌کند.
مقصد هشتم: شامل مباحث تعارض ادله و امارات است در نه فصل است.
خاتمه: شامل مباحث اجتهاد و تقلید است.
چاپ
کفایه الاصول به زبان عربي، توسط انتشارات مؤسسه مجمع الفکر الاسلامی قم، در دو جلد چاپ و منتشر شده است.