قصاص بوسیدن

سؤال

در کتابی به نام گلزار نجفی روایتی از زهرالربیع جزایری نقل شده ‌است که: «روزی خالد زنی را بوسیده بود. زن به خدمت پیامبر(ص) آمد شکایت کرد. حضرت خالد را طلبید. خالد عرض کرد یا رسول الله شما همه جا حکم به قصاص می‌فرمایید …» سند این حدیث را بیان نمایید و در مورد متن آن توضیح دهید؟

داستان خالد قسری در برخی کتاب‌های روایی شیعه ذکر شده است. این روایت دارای سند دقیقی نبوده اما به دلیل ذکر آن در کتاب‌های مختلف شیعه قابل رد کردن نیست. در احکام اسلامی ارتباط با زنان نامحرم و هرگونه لمس آنان حرام بوده و در روایات نیز به انواع زنا اشاره شده است. روش پیامبر در این داستان اشاره به مراتب امر به معروف و نهی از منکر دارد.

داستان خالد قسری

خالد قسری زنی را بوسیده بود و زن شکایت آن مرد را نزد رسول خدا برد و پیامبر خالد را احضار کردند و خالد اعتراف به این عمل کرد، (و خیال این‌که هرنوع تعرضی به دیگران قصاص دارد) و گفت: یا رسول الله اگر می‌خواهد، مرا به همین کار قصاص کند، رسول خدا و اصحاب از سادگی تفکر خالد متعجب شده و خندیدند و رسول خدا فرمودند: دیگر این کار را انجام نمی‌دهی؟ خالد (که فهمید اشتباه بزرگی انجام داده است لب به قسم گشود) و گفت: به خدا قسم این کار را دیگر انجام نمی‌دهم و رسول خدا از تنبیه و مجازات کردن خالد گذشتند.

موضوع این روایت خاص بوده و نمی‌توان حکمی کلی را از آن استخراج نمود. درباره سند این روایت نیز باید گفت که با جستجو در کتاب‌های رجالی، سند دقیقی برای این حدیث پیدا نشده اما به دلیل بیان آن در کتب مختلف شیعه، نمی‌توان آن را به سادگی رد کرد.

حکم ارتباط با زنان

از مسلمات دین اسلام این است که لمس کردن بدن نامحرم حرام است و برای آن عذاب و عقاب بیان شده و چنان‌که امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در حدیثی فرمودند: {{متن عربی|ما مِن اَحَدٍ الاّ و هو یُصیب حظاً مِن الزِّنا فزِنا العینینِ النظر و زِنا الفَم القبله و زِنا الیدین اللمس صدق الفرج ذلک ام کذب|ترجمه= هر کسی بهره ای از زنا دارد، زنای چشم، نگاه به ناپاک است و زنای دهان، بوسه (حرام) است و زنای دست، لمس (بیگانه) است چه دامن آن را تصدیق کند و چه تکذیب. و حتی رسول خدا فرمودند: «لستُ اُصافِحُ النساء؛ من با زنان (نامحرم) دست نمی‌دهم (و بدن آنها را لمس نمی‌کنم).»

اصول امر به معروف و نهی از منکر

بنابر روایات برخورد پیامبر با خالد، مطابق با مراتب امر به معروف و نهی از منکر بوده ‌که باید به ترتیب و مرحله به مرحله باشد؛ یعنی اول با شخص معصیت کار به گونه‌ای برخورد شود که بفهمد خطا انجام داده ‌است. همانند نهی رفتاری مانند: سخن نگفتن و ملاقات نکردن با شخص، عبوس کردن چهره در ملاقات با او. مرحله دوم: نهی با زبان است اگر احتمال بدهد که مؤثر است. مرحله سوم: توسل به زور و تنبیه است و پیامبر در این موضوع خاص تشخیص دادند که تا مرحله دوم امر به معروف و نهی از منکر اکتفاء شود و همچنین از لحن کلام خالد که قسم خورده به ترک این عمل مشخص می‌شود که او واقعاً توبه کرده و این کار را نمی‌خواهد تکرار کند و احتمال این است که تا آن زمان احکامی درباره بوسیدن زن نامحرم، نازل نشده بود.