کتابشناسی دجال

سؤال

لطفا بفرماييد احاديث راجع دجال را چگونه مي شود پيدا کرد؟

احاديث حکايت حال دجّال در کتب اهل سنت حجم عظيمي را تشکيل مي دهد در حالي که در منابع شيعي با روايات معدودي در اين خصوص رو برو هستيم و در مقايسه بايد گفت روايات باب دجّال در منابع عامه ده ها برابر همان احاديث در جوامع روايي خاصه است. بر اساس حجم قابل توجه روايات اهل سنت مي بينيم که کتاب هاي مستقل فراواني از سوي ايشان در خصوص دجّال نگاشته شده است مانند نبأ الدجال تأليف شمس الدين محمد ذهبي

المسيح الدجّال تأليف: سعيد ايّوب

المسيح الدجال حقيقه لا خيال تأليف شيخ عبداللطيف عاشور

المسيح الدجّال بيننا تأليف شيخ الرشيد ابراهيم ناصر.

در کتاب صحيح مسلم تأليف ابو الحسين مسلم بن حجاج قشيري حدود ۲۸ طريق روايات مربوط به دجّال و چهره و اوصافش، نحوه قيام، منش و رفتار، عقايد و جنايات و مفاسد و پيروان و اتباع و چگونگي کشته شدن و محل به درک واصل شدنش را ذکر مي کند.

صحيح بخاري، ج۲، ص۲۸، ۱۰۳، ۱۴۸، ۲۲۳.

صحيح بخاري، ج۴، ص۳۳، ۸۵، ۱۰۵، ۱۱۱، ۱۲۵، ۱۴۱، ۱۴۳.

صحيح بخاري،ج۵، ص۱۲۶.

صحيح بخاري، ج۷، ص۵۸، ۵۹، ۱۱۴، ۱۵۸، ۱۵۹، ۱۶۱.

صحيح بخاري، ج۸، ص۷۲، ۷۹، ۱۰۱، ۱۰۲، ۱۰۳، ۱۴۱، ۱۵۸، ۱۷۲، ۱۹۲.

صحيح مسلم، ج۱، ص۱۰۵، ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۰۸.

صحيح مسلم،ج۲، ص۹۳، ۹۴، ۱۹۹.

صحيح مسلم، ج۸، ص۷۵، ۱۶۱، ۱۷۸، ۱۸۸، ۱۹۰، ۱۹۲، ۱۹۳، ۱۹۴، ۱۹۵، ۱۹۶، تا ص۲۰۸.

سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۲۶۲، ۱۳۴۱، ۱۳۵۳، تا ۱۳۷۰ و صفحه ۱۴۰۶.

سنن ابي داود. ج۲، ص۲۹۹، ۳۰۰، ۳۱۲، تا ۳۲۲، ۴۱۰، ۴۲۴، ۴۲۶.

المستدرک حاکم نيشابوري، ج۱، ص۳۳۰، دوره ۴ جلدي، دار المعرفه بيروت، سال ۱۴۰۶.

ذکر دجّال در کتب معاصرين شيعه

۱ـ آيت الله صدر الدين صدر در اثر خود المهدي، تنها به ذکر پنج روايت از دو کتاب اهل سنت يعني عقد الدرر و الصواعق المحرقه ـ اکتفا مي کند.

۲. آيت الله صافي گلپايگاني در دو قسمت از کتاب (منتخب الاثر) از دجّال ياد مي کند.

۱. في خروج الدجال که ذيل آن به نقل شش روايت از کتب اهل سنت مي پردازند.

۲. باب نهم از فصل هفتم في أنّه(ع) يقتل الدجال) که در آن يک حديث از اکمال الدين و يک حديث از اربعين مرحوم خاتون آبادي نقل مي کنند.

۳. آيت الله ابراهيم اميني در کتاب دادگستر جهان با ترديد بسيار به مسئله دجّال نگاه کرده و آن را از رسوبات تفکر مسيحي مي داند که به کتاب هاي اهل سنت راه يافته است ايشان بسياري از روايات دجال را ضعيف و غير قابل اعتماد دانسته و در نهايت با بي رغبتي اصل وجود او را قابل پذيرش مي شمارند ولي در مورد شخصيت، اوصاف و سيره اش و ساير امور مرتبط به وي را مبهم دانسته و مسکوت عنه مي گذارند.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ مهدي موعود، ترجمه جلد سيزدهم بحارالأنوار، علامه مجلسي، علي دواني، دارالکتب الاسلاميه، ص۹۶۵.

۲ـ يکصد پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان، عليرضا رجالي تهران، نبوغ، ص۱۸۴.