۴۸۶
ویرایش
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
== آزادی انسان == | == آزادی انسان == | ||
اسلام با هر گونه عبودیت و بندگی محض جز در برابر خدا به مخالفت برخاسته و ارباب و صاحب | در اسلام اصل بر آزادی انسانها و عدم سلطه بر ایشان است. اسلام با هر گونه عبودیت و بندگی محض جز در برابر خدا به مخالفت برخاسته و برای بندگان، ارباب و صاحب اختیار مطلقی جز خدا نمیشناسد.<ref>آل عمران/۶۴؛ بگو ای اهل کتاب… جز خداوند را نپرستیم و برای او شریکی قایل نشویم و هیچیک از ما دیگری را به جای خداوند ارباب و صاحب اختیار خود قرار ندهد.</ref> و حتی در آیهای به صراحت ارباب بودن پیامبران برای مردم و عبودیت مردم در برابر آنان را نفی میکند.<ref>آل عمران/۸۰.</ref> | ||
قرآن کریم با سرزنش عملکرد اهل کتاب میفرماید: «آنها (یهود و نصاری) دانشمندان و راهبان خویش را به جای خداوند ارباب و صاحب اختیار خود قرار دادند و همچنین مسیح فرزند مریم را؛ در حالی که دستور نداشتند جز خداوند یکتایی را که معبودی جز او نیست، بپرستند، او پاک و منزه است از آنچه همتایش قرار میدهند.»<ref>توبه/۳۱.</ref> | قرآن کریم با سرزنش عملکرد اهل کتاب میفرماید: «آنها (یهود و نصاری) دانشمندان و راهبان خویش را به جای خداوند ارباب و صاحب اختیار خود قرار دادند و همچنین مسیح فرزند مریم را؛ در حالی که دستور نداشتند جز خداوند یکتایی را که معبودی جز او نیست، بپرستند، او پاک و منزه است از آنچه همتایش قرار میدهند.»<ref>توبه/۳۱.</ref> | ||
[[حضرت علی(ع)]] خطاب به فرزندش [[امام حسن(ع)]] میفرماید: «بنده غیر خدا مباش، زیرا خداوند تو را آزاد آفریده است».<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱، بند ۸۷، ص۱۲۸.</ref> بنابر این از منظر اسلام انسان اصولاً آزاد است. | |||
== مقابله تدریجی اسلام با بردهداری == | == مقابله تدریجی اسلام با بردهداری == | ||
اسلام در محیطی ظهور کرد که در | اسلام در محیطی ظهور کرد که بردهگیری در آن به گونهای ستمگرانه شیوع داشت. سایر سرزمینها نیز وضعیتی مشابه داشتند. تجارت برده در میان عرب جاهلی و دیگر اقوام و ملل امری متعارف بود. هنگام ظهور اسلام مکه یکی از مراکز بردهفروشی بود. در آن دوران راههای گوناگونی برای بردهگیری افراد وجود داشت. عدم توانایی در پرداخت دین، ارتکاب جرم از راههای معمول برده گیری بود. حتی گاهی در جریان یورشها و غارتها، افرادِ بیگناه به بردگی گرفته میشدند. در چنین وضعیتی اسلام، با دوراندیشی قوانین حکیمانهای در مورد بردگان وضع کرد. اسلام از بدو ظهور با سیاست تحدید راههای بردهگیری به تدریج نظام بردهداری را تضعیف نمود و حرکت منطقی به سوی لغو کامل بردهداری را بنیان نهاد. از ابتدای نزول قرآن کریم، آیاتی به تبیین احکام خاصی در جهت حمایت از بردگان اختصاص داده شد و آیاتی به تشویق مسلمانان به آزادسازی بردگان اختصاص یافت. آیات ۱۱ تا ۱۳ از [[سوره بلد]] که از آغازین سورههای نازل شده در محیط مکه است، مردم را به آزاد کردن برده تشویق می نماید و این کار را عبور آدمی از گردنهای سخت در راه رسیدن به بهشت قلمداد نموده است. | ||
نخستین حرکت اسلام مسدود ساختن راههای بردهگیری و انحصار آن به تنها موردی بود که در آن شرایط گاه گریزی از آن نبود و آن مورد مربوط به اسیران جنگی بود که البته با حفظ شرایط و مقررات خاص آن را پذیرفت.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، دین و آزادی، مرکز مطالعات و پژوهشهای حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱، ص۴۹.</ref> وظیفه اولیه مسلمانان در برخورد با اسیران جنگی آزاد ساختن آنان با اخذ تاوان یا حتی بدون آن بود. امّا چنانچه در مواردی آزادسازی اسرای جنگی بنا به مصالحی ممکن نبود، در آن صورت اسلام تحت شرایط خاصی به برده گرفتن آنان رضایت میداد؛ زیرا به جای آن که اسیران را در اردوگاهها به کارهای اجباری وادارند یا در محیطی دور از اجتماع به نام زندان محبوس سازند، بهترین شیوه آن بود تا آنان را بین مسلمانان تقسیم نموده تا تحت ضوابط و مقررات معینی در کنار خانوادههای مسلمانان زندگی کنند و به این نحو با اسلام هم بهتر آشنا شوند و هم به تدریج زمینه آزادی آنها و الحاق آنان به جامعه مسلمانان فراهم گردد. قهراً در شرایطی که امکان نگهداری شایسته و مراقبت و تربیت اسرای جنگی در مکانی به نام زندان وجود نداشت و از طرفی آزادسازی آنان نیز به مصلحت جامعه اسلامی نبود، تقسیم آنان بین خانوادهها با سفارش به رفتاری شایسته و انسانی با آنان در یک روندی که در نهایت به آزادی آنان میانجامید، بهترین گزینه ممکن به حساب میآمد. در روزگاری که در عربستان و دیگر مناطق جهان با وحشیانهترین شیوهها اسیران را مورد آزار و شکنجه قرار میدادند، قرآن کریم مسلمانان را به لزوم رفتاری انسانی با اسیران امر فرمود، شکنجه اسیران را ممنوع کرد و از به فحشاء کشاندن زنان اسیر جلوگیری کند.<ref>نور/۳۳.</ref> | نخستین حرکت اسلام مسدود ساختن راههای بردهگیری و انحصار آن به تنها موردی بود که در آن شرایط گاه گریزی از آن نبود و آن مورد مربوط به اسیران جنگی بود که البته با حفظ شرایط و مقررات خاص آن را پذیرفت.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، دین و آزادی، مرکز مطالعات و پژوهشهای حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱، ص۴۹.</ref> وظیفه اولیه مسلمانان در برخورد با اسیران جنگی آزاد ساختن آنان با اخذ تاوان یا حتی بدون آن بود. امّا چنانچه در مواردی آزادسازی اسرای جنگی بنا به مصالحی ممکن نبود، در آن صورت اسلام تحت شرایط خاصی به برده گرفتن آنان رضایت میداد؛ زیرا به جای آن که اسیران را در اردوگاهها به کارهای اجباری وادارند یا در محیطی دور از اجتماع به نام زندان محبوس سازند، بهترین شیوه آن بود تا آنان را بین مسلمانان تقسیم نموده تا تحت ضوابط و مقررات معینی در کنار خانوادههای مسلمانان زندگی کنند و به این نحو با اسلام هم بهتر آشنا شوند و هم به تدریج زمینه آزادی آنها و الحاق آنان به جامعه مسلمانان فراهم گردد. قهراً در شرایطی که امکان نگهداری شایسته و مراقبت و تربیت اسرای جنگی در مکانی به نام زندان وجود نداشت و از طرفی آزادسازی آنان نیز به مصلحت جامعه اسلامی نبود، تقسیم آنان بین خانوادهها با سفارش به رفتاری شایسته و انسانی با آنان در یک روندی که در نهایت به آزادی آنان میانجامید، بهترین گزینه ممکن به حساب میآمد. در روزگاری که در عربستان و دیگر مناطق جهان با وحشیانهترین شیوهها اسیران را مورد آزار و شکنجه قرار میدادند، قرآن کریم مسلمانان را به لزوم رفتاری انسانی با اسیران امر فرمود، شکنجه اسیران را ممنوع کرد و از به فحشاء کشاندن زنان اسیر جلوگیری کند.<ref>نور/۳۳.</ref> |
ویرایش