کاربر:Rezapour/صفحه تمرین۲

سیر تحول حرم حضرت معصومه

حضرت معصومه را در محله باغ بابِلان قم دفن کردند. مرقد و حرم حضرت معصومه در طول تاریخ، تغییر و تحولات بسیاری داشت و در دوره‌های مختلف گسترش یافت.

در ابتدا بوریایی بر روی قبر گذاشتند در سال ۴۳۱ق مرقد را با خشتهای کاشی زیبا آراسته شد با این حال تا قبل از دوره صفوی، ضریح یا ایوان باشکوهی برای حرم وجود نداشت. در دوره صفویه، حرم گسترش داده شد و در دوره قاجار نیز گسترش‌ حرم ادامه پیدا کرد. در دوره سلطنت ناصرالدین شاه صحن اتابک نیز ساخته شد. پس از انقلاب اسلامی ایران نیز حرم گسترش یافته و بخش‌هایی از جمله صحن امام خمینی بر حرم افزوده شد.

صحن‌ها

صحن عتیق یا صحن کوچک که مربع شکل و دارای سه ایوان است.

ایوان طلا توسط سیده شاه بیگم صفوی ساخته شد.

ضریح و گنبد

در سال ۴۳۱ق مرقد را با خشتهای کاشی زیبا آراسته شد در دوره‌های دیگر نیز تغییرات و تزئیناتی برای قبر در نظر گرفته شد. شاه تهماسب صفوی اطراف مرقد را ضریحی مزین به کاشی بنا نهاد. بعدا هم ضریحی از فولاد شفاف و مشبک در جلو آن نصب نمودند تا از حسن منظر بیشتری برخوردار باشد. در سال ۱۳۸۰ شمسی، ضریح حضرت معصومه مورد بازسازی کامل قرار گرفت.

اولین گنبد بر روی مرقد حضرت معصومه را به زنی زینب نام که برخی او را دختر امام جواد(ع) دانستند، نسبت داده‌اند. «امیر ابوالفضل عراقی» حاکم قم در دوره سلجوقیان، گنبد جدیدی بنا کردند. در سال ۹۲۵ق شاه بیگم دختر شاه اسماعیل صفوی گنبد سابق را خراب و بقعه و قبه فاطمیه و صحن و گلدسته‌هایی را بنیان نهاد. گنبد تغییر و تحولاتی داشت و آخرین مرتبه در دهه هشتاد شمسی مورد بازسازی قرار گرفت.

گلدسته

• دو گلدسته در ایوان آینه در صحن اتابکی که از بلندترین بناهای حرم است. ارتفاع آنها از سطح بام 28 متر و از سطح صحن 80/42 متر است.
• دو گلدسته در صحن بزرگ (صحن اتابکی)که روبروی ایوان آینه قرار دارند.
• دو گلدسته در ایوان طلا در صحن عتیق وجود دارد که پوشیده از کاشی گرهی به صورت مارپیچ است.