گریه برای امام حسین(ع) و نماز نخواندن

سؤال

سؤال: آيا ارزش گريه بر سيدالشهدا(ع) از همه واجبات بالاتر نيست يعني اگر فردي نماز خون نباشه اما سالها براي امام حسين گريه كرده طبق روايات اون دنيا هيچ اتفاق و فرجي براش رخ نميده يعني هيچي؟ نميشه كه اخه.

درگاه‌ها

مرحوم کلینی ـ رحمه الله ـ نقل می کند از جماعتی از احمد بن محمد بن عیسی از حسین بن سعید از فضاله از حسین بن عثمان از سماعه از ابی ابصیر از حضرت باقر ـ(ع) ـ نقل می کند که: «... انّ اوّل ما یحاسب به العبد الصلاه فان قبلت قبل ما سواها» حضرت باقر ـ(ع) فرمودند: همانا اوّل چيزي که از بنده محاسبه می شود نماز است پس اگر قبول شود سایر اعمال نیز قبول خواهد شد....»

هر انسان عاقلي مي فهمد که در مقابل نعمت هاي پروردگار تکاليفي بر گردنش هست، يکي از آن تکاليف خواندن نماز است که آن هم براي رشد و تکامل معنوي خود انسان است. و خداوند را احتياج و نيازي به نمازهاي ما نيست.

از طرفي نيز نماز سپاس و تشکّر از خداوند است. چگونه است در مقابل کسي که به انسان بخشش مي کند و هديه بسيار ناچيز مي دهد چندين مرتبه خم و راست مي شود و تشکّر مي کند. امّا خداوندي که انسان را از نيستي به هستي آورد و او را به بهترين صورت ها آفريد و بهترين نعمت ها را به او داد تشکر کردن روا نباشد.

در اين باره امام علي(ع) مي فرمايند: مراقب نماز باشيد و آن را پاس داريد و بسيار به جاي آوريد و به وسيله آن به خدا تقرب جوئيد؛ زيرا نماز در اوقات معين بر مؤمنان واجب گشته است آيا به پاسخ دوزخيان گوش فرا نمي دهيد که وقتي از آن ها پرسيده شود: "چه چيزي شما را به دوزخ کشانيد؟ گويند ما از نمازگزاران نبوديم"۱ و نيز پيامبر(ص) مي فرمايند: ميان مسلمان و کافر فاصله اي جز اين نيست که نماز واجب را عمداً ترک کند، يا از روي سبک شمردن آن را نخواند.۲با همه اين اوصاف نبايد نااميد بود زيرا خداوند صريحاً در قرآن شريف فرموده "بگو (اي پيامبر) اي مردمي که به خود ستم نموده و به نفس خويش اسراف کرده ايد از رحمت باري تعالي مأيوس نباشيد که خداوند تمام گناهان را مي آمرزد و که او بخشنده مهربان است."۳

در دين اسلام چيزهائي وجود دارد که همه مسلمانان (چه شيعه و چه سني) آن ها را جزء دين اسلام مي دانند. (يعني آن را قبول دارند) مثلاً اعتقاد به معاد و روز قيامت،۴ اعتقاد به نماز، يا روزه گرفتن يا حج رفتن و مثل اينها، که به اين چيزها ضروريات دين گفته مي شود.

حال اگر کسي يکي از ضروريات دين را انجام ندهد مثلاً نماز نخواند يا روزه نگيرد و انجام ندادن اين عبادت ها از روي رد کردن و قبول نداشتن آن عبادت ها باشد يعني مثلاً بگويد من اصلاً نماز را قبول ندارم و اين رد کردن و قبول نداشتن به قبول نداشتن رسالت و پيغمبري پيامبر، يا قبول نداشتن خدا منجر بشود (مثلاً بگويد من اصلاً نماز را قبول ندارم اصلاً کي گفته نماز هست يا بايد نماز خواند، اصلاً براي کي نماز بخوانيم و ....) چون اين نظر و عقيده را دارد او نيز از کافران خواهد بود.۵ و رسول خدا(ص) فرموده است، "من ترک الصلاه معتمداً فقد کفر؛ هر کس از روي عمد و با توجه نماز را رها کند از اسلام خارج شده و کافر است.

پس نتيجه مي گيريم که اگر نخواندن نماز از روي رد کردن و قبول نداشتن نماز که يکي از ضروريات دين است، باشد و اين عقيده باعث قبول نداشتن خدا يا پيغمبر(ص) بشود آن شخص کافر است. اما اگر اعتقاد به اصل نماز و وجوب آن دارد لکن نماز نخواندن از روي بي ميلي و بي اعتنايي و تنبلي باشد اين نشانه ضعف ايمان آن شخص است و همان طور که در قرآن و احاديث امامان معصوم(ع) آمده چنين شخصي در روز قيامت مورد عذاب خداوند قرار مي گيرد، چون امر خداوند را اطاعت نکرده، و گناه و معصيت کرده است و همان طوري که در عوض انجام عبادت ها، خداوند در قرآن به انسان ها وعده بهشت و استفاده از نعمت هاي فراوان آن را داده است.

همچنين در مورد اهميت و بزرگي نماز، آيات و احاديث زيادي داريم. مثلاً امام صادق(ع) مي فرمايد: نخستين چيزي که در روز قيامت از بنده سوال مي شود نماز است پس اگر نماز او پذيرفته شد ديگر اعمال او نيز پذيرفته مي شود امّا اگر نمازش پذيرفته نشد، ديگر اعمالش نيز به او برگردانده مي شود. (يعني قبول نمي شود)۶ پيامبر(ص) مي فرمايند: امت من چهار گروه هستند. ۱ـ نمازگزاران سهل انگار، که جايگاه آن ها "ويل" که يکي از قسمت هاي پايين جهنم است مي باشد است، خداوند مي فرمايد: " فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ " ويل بر نمازگزاراني که از نماز غفلت مي کنند. ۲ـ گروهي که گاهي نماز مي خوانند و گاهي نمي خوانند جاي آن ها (غي) که يکي ديگر از قسمت هاي پايين جهنم است مي باشد. خداوند مي فرمايد: " فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَوه وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوَ تِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا "۷ نسلي پس از آن ها آمدند که نماز را ضايع کردند و به دنبال شهوت ها رفتند و به زودي (غي) را دريابند.

۳ـ گروهي که هرگز نماز نمي خوانند، اينها اهل سقر هستند (طبقه اي ديگر از جهنم) خداوند مي فرمايد: " مَا سَلَكَكُمْ فِى سَقَرَ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ "۸ چه چيزي شما را به سقر کشيد گويند ما نماز نمي خوانديم. ۴. گروه چهارم گروهي هستند که هميشه نماز مي خواندند و در نماز خشوع (حضور قلب) دارند. خداوند مي فرمايد: " قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ هُمْ فِى صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ "۹ مؤمنان رستگار شدند آن ها که در حال نماز خشوع دارند.۱۰

با توجه به مطالبی که بیان شد روشن است که هر چند گریه بر سید الشهداء ثواب بزرگی دارد؛ اما این عمل جزء مستحبات محسوب شده و هیچگاه جای واجباتی مانند نماز را نمی زند و تا وقتی انسان در واجبات گیر باشد نوبت به مستحبات نمی رسد.

مطالعه بيشتر

۱ـ پرتوي از اسرار نماز، محسن قرائتي.

۲ـ راز نماز، محسن قرائتي.

پي نوشت ها:

۱ . ري شهري، محمد، ميزان الحکمه، مترجم، شيخي، حميدرضا، قم، دارالحديث، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ج۷، ج۱۰۶۹۹، ص۳۱۳۳.

۲ . همان، ج۷، ح۱۰۶۹۲، ص۳۱۳۲.

۳ . سوره ۳۹، آيه ۵۳.

۴ . آيت الله مکارم، توضيح المسائل، باب نجاسات، قسمت کافر.

۵ . رساله، توضيح المسائل مراجع تقليد، همان.

۶ . شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، ج۱، ص۳۳۰۹، موسسه النشر الاسلامي.

۷ . ماعون، (۱۰۷)/۴ ـ ۵.

۸ . مريم(۱۹)/۵۹.

۹ . مدثر (۷۴)/۴۲ ـ ۴۳.

۱۰ . مشکيني، ميرزا علي، نصايح، ص۱۷۸ ـ ۱۷۹، باب ۴، فصل ۲.