پیش نویس:امام جواد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
مادر گرامی امام جواد(ع) بانوی پرهیزگاری به نام "سبیکه" یا "خیزران" بودند که از خاندان ماریه قبطیه (همسر پیامبر اکرم) محسوب می‌شدند؛ این انتساب نشان‌دهنده جایگاه ویژه خانوادگی ایشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1365|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالکتاب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=492|مکان=تهران}}</ref> برخی منابع نیز اشاره کرده‌اند که مادر امام از خانواده‌های اصیل و با فرهنگ آن دوران بوده‌اند و تربیت اولیه امام جواد(ع) تحت نظر امام رضا(ع) و در محیطی آکنده از علم و تقوا انجام شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعلام الوری باعلام الهدی|سال=1390|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=دارالکتاب الاسلامیه|جلد=2|صفحه=91|مکان=قم}}</ref>
مادر گرامی امام جواد(ع) بانوی پرهیزگاری به نام "سبیکه" یا "خیزران" بودند که از خاندان ماریه قبطیه (همسر پیامبر اکرم) محسوب می‌شدند؛ این انتساب نشان‌دهنده جایگاه ویژه خانوادگی ایشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1365|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالکتاب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=492|مکان=تهران}}</ref> برخی منابع نیز اشاره کرده‌اند که مادر امام از خانواده‌های اصیل و با فرهنگ آن دوران بوده‌اند و تربیت اولیه امام جواد(ع) تحت نظر امام رضا(ع) و در محیطی آکنده از علم و تقوا انجام شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعلام الوری باعلام الهدی|سال=1390|نام=فضل بن حسن|نام خانوادگی=طبرسی|ناشر=دارالکتاب الاسلامیه|جلد=2|صفحه=91|مکان=قم}}</ref>


امام جواد(ع) با "ام الفضل" دختر مأمون خلیفه عباسی ازدواج کردند که این ازدواج بیشتر جنبه سیاسی داشت و به دستور مأمون انجام شد (طبری، تاریخ الأمم والملوک، ج۸، ص۵۶۶). اما همسر اصلی و مورد علاقه ایشان "سمانه مغربیه" بودند که از بانوان پرهیزگار و با فضیلت زمان خود به شمار می‌رفتند و مادر امام هادی(ع) شدند (طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۹۵). سمانه مغربیه در تربیت فرزندان امام نقش مهمی ایفا کرد.
امام جواد(ع) با "ام الفضل" دختر مأمون خلیفه عباسی ازدواج کردند که این ازدواج بیشتر جنبه سیاسی داشت و به دستور مأمون انجام شد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الأمم والملوک|سال=۳۰۳|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=مکتبه عباس احمد الباز|جلد=8|صفحه=566|مکان=بیروت}}</ref> اما همسر اصلی و مورد علاقه ایشان "سمانه مغربیه" بودند که از بانوان پرهیزگار و با فضیلت زمان خود به شمار می‌رفتند و مادر امام هادی(ع) شدند، ایشان در تربیت فرزندان امام نقش مهمی ایفا کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ طبری|سال=۳۰۳|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=مکتبه عباس احمد الباز|جلد=3|صفحه=324|مکان=بیروت}}</ref>


فرزندان امام جواد(ع) که هر کدام از شخصیت‌های برجسته زمان خود بودند عبارتند از: امام علی النقی(ع) (امام دهم) که ادامه‌دهنده راه پدر شد، موسی مبرقع که از عالمان و محدثان بزرگ زمان خود بود، حکیمه که از راویان حدیث به شمار می‌رفت، فاطمه و ام کلثوم که هر دو از بانوان پرهیزگار و عالمه دوران خود بودند (مسعودی، إثبات الوصیة، ص۲۲۱). این خانواده نمونه‌ای از خاندانی دانشمند و متقی را تشکیل می‌دادند.
فرزندان امام جواد(ع) که هر کدام از شخصیت‌های برجسته زمان خود بودند عبارتند از: امام علی النقی(ع) (امام دهم) که ادامه‌دهنده راه پدر شد، موسی مبرقع که از عالمان و محدثان بزرگ زمان خود بود، حکیمه که از راویان حدیث به شمار می‌رفت، فاطمه و ام کلثوم که هر دو از بانوان پرهیزگار و عالمه دوران خود بودند، این خانواده نمونه‌ای از خاندانی دانشمند و متقی را تشکیل می‌دادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الأمم والملوک|سال=۳۰۳|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=مکتبه عباس احمد الباز|جلد=8|صفحه=566|مکان=بیروت}}</ref>


=== القاب و کنیه‌ها ===
=== القاب و کنیه‌ها ===
امام نهم(ع) به دلیل ویژگی‌های اخلاقی و علمی بی‌نظیرشان به القاب متعددی ملقب بودند که هر کدام بیانگر بعدی از شخصیت والای ایشان است. لقب "جواد" (بخشنده) به دلیل کرم و سخاوت بی‌حدشان به ایشان داده شد. روایات بسیاری از بخشش‌های بی‌شائبه امام به فقرا و نیازمندان نقل شده است. لقب "تقی" (پرهیزگار) به خاطر تقوای مثال‌زدنی ایشان بود که در تمام مراحل زندگی آشکار بود (ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، ج۴، ص۳۷۹).
امام نهم(ع) به دلیل ویژگی‌های اخلاقی و علمی بی‌نظیرشان به القاب متعددی ملقب بودند که هر کدام بیانگر بعدی از شخصیت والای ایشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1365|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالکتاب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=495|مکان=تهران}}</ref> لقب "جواد" (بخشنده) به دلیل کرم و سخاوت بی‌حدشان به ایشان داده شد و همچنین لقب "تقی" (پرهیزگار) به خاطر تقوای مثال‌زدنی ایشان بود که در تمام مراحل زندگی آشکار بود و لقب "زکی" (پاکیزه) به جهت طهارت باطن و ظاهر ایشان و لقب "قانع" به دلیل زندگی ساده و بی‌آلایش امام به کار می‌رفت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل أبی طالب، ج۴، ص۳۷۹).|سال=1432|نام خانوادگی=ابن شهرآشوب|ناشر=المکتب الحیدریه|جلد=4|صفحه=379|مکان=بیروت}}</ref>
 
 
لقب "زکی" (پاکیزه) به جهت طهارت باطن و ظاهر ایشان و لقب "قانع" به دلیل زندگی ساده و بی‌آلایش امام به کار می‌رفت. کنیه اصلی ایشان "ابوجعفر ثانی" بود که برای تمایز از امام باقر(ع) که کنیه "ابوجعفر اول" داشتند، استفاده می‌شد. این کنیه نشان‌دهنده ارتباط علمی و سلسله مراتب امامت میان ائمه اطهار است. برخی منابع نیز کنیه "ابن الرضا" را برای ایشان ذکر کرده‌اند که نشانه ارتباط ویژه ایشان با پدر بزرگوارشان است.


کنیه اصلی ایشان "ابوجعفر ثانی" بود که برای تمایز از امام باقر(ع) که کنیه "ابوجعفر اول" داشتند، استفاده می‌شد. این کنیه نشان‌دهنده ارتباط علمی و سلسله مراتب امامت میان ائمه اطهار است. برخی منابع نیز کنیه "ابن الرضا" را برای ایشان ذکر کرده‌اند که نشانه ارتباط ویژه ایشان با پدر بزرگوارشان است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الأمم والملوک|سال=۳۰۳|نام=محمد بن جریر|نام خانوادگی=طبری|ناشر=مکتبه عباس احمد الباز|جلد=8|صفحه=566|مکان=بیروت}}</ref>
== دوران امامت و چالش‌ها ==
== دوران امامت و چالش‌ها ==
امام جواد(ع) در سن هشت سالگی و پس از شهادت امام رضا(ع) در سال ۲۰۳ قمری به امامت رسیدند (شیخ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۲۷۳). این مسئله برای بسیاری از شیعیان چالش‌برانگیز بود، چرا که برخی نمی‌توانستند بپذیرند کودکی در این سن بتواند مقام امامت را عهده‌دار شود. امام رضا(ع) پیش از شهادت خود به طور مکرر بر امامت فرزندشان تأکید کرده بودند و در موارد متعددی این موضوع را به شیعیان گوشزد کرده بودند.
امام جواد(ع) در سن هشت سالگی و پس از شهادت امام رضا(ع) در سال ۲۰۳ قمری به امامت رسیدند (شیخ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۲۷۳). این مسئله برای بسیاری از شیعیان چالش‌برانگیز بود، چرا که برخی نمی‌توانستند بپذیرند کودکی در این سن بتواند مقام امامت را عهده‌دار شود. امام رضا(ع) پیش از شهادت خود به طور مکرر بر امامت فرزندشان تأکید کرده بودند و در موارد متعددی این موضوع را به شیعیان گوشزد کرده بودند.
۱٬۰۶۷

ویرایش