اطلاع امام زمان(ع) از احوال شیعیان

سؤال

منظور از حدیث حضرت مهدی(عج)؛ «ما کاملاً به اخبار و حوادث زندگی شما آگاهی داریم و هیچ چیز از اخبار شما از ما پنهان نمی‌ماند» چیست؟

نامه

عبارت «ما کاملاً به اخبار و حوادث زندگی شما آگاهی داریم و هیچ چیز از اخبار شما از ما پنهان نمی‌ماند» قسمتی از نامه امام زمان(عج) به شیخ مفید است. در این نامه بعد از سلام و ستایش خداوند نوشته شده است:

«.... ما اگر چه هم‌اکنون در مکانی دور از جایگاه ستمگران سکنی گزیده‌ایم که خداوند صلاح ما و شیعیان با ایمان ما را مادامی که حکومت دنیا به دست تبهکاران باشد در این کار به ما ارائه فرموده است ولی در عین حال بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نیست. از خواری و مذلتی که دچارش شده‌اید با خبریم، از آن زمانی که بسیاری از شما به برخی کارهای ناشایستی میل کردند که پیشینیان صالح شما از آنها دوری می‌جستند و عهد و میثاق مأخوذ خدائی را آنچنان پشت سر انداختند که گویا به آن پیمان آگاه نیستند. ما شما را رها نکرده و یادتان را از خاطر نبرده‌ایم که اگر جز این بود (توجهات ما نبود) بلاها و مصیبت‌ها بر شما فرود آمده و دشمنان، شما را ریشه کن می‌نمودند. پس تقوای خدا را پیشه کنید و ما را یاری دهید …»

دو نکته مهم در رابطه با پیروان امام در این نامه وجود دارد:

• اطلاع از احوال مردم: غیبت امام زمان(عج) به معنی نبودن و بی‌خبری حضرت از اوضاع جامعه نمی‌باشد بلکه غایب بودن حضرت به معنی ظهور نداشتن می‌باشد از این رو آن حضرت می‌نویسد که: بر اخبار و احوال شما آگاهی دارم. به یقین امامی که در جامعه وجود دارد و افراد جامعه را می‌بیند و حتی هر هفته عملکرد آن‌ها بر او عرضه می‌شود هرگز بی اطلاع از احوال پیروانش نمی‌باشد.

• علم غیب امام(ع): امام معصوم(ع) از علم خدادادی (علم غیب) بهره‌مند است؛ و به حسب علو رتبه وجودی اش به لطف و اذن الهی به سرچشمه علم الهی متصل می‌شود و از حقایق حوادث عالم همان گونه که در متن واقع هستند آگاه می‌شود. و به حسب این رتبه وجودی امام است که حضرت علی(ع) می‌فرماید: «پیش از آنکه مرا از دست بدهید از من بپرسید که من راه‌های آسمان را بهتر از راه‌های زمین می‌شناسم» یا می‌فرماید: «سوگند به خدا اگر بخواهم می‌توانم هر کدام از شما را از آغاز و پایان کارش و از تمام شئون زندگی آگاه سازم» یا امام موسی بن جعفر(ع) می‌فرماید: «علم امام دارای سه جنبه و سه جهت است: علوم مربوط به گذشته، علوم مربوط به زمان آینده، علوم حادث و نوظهور.»

امام معصوم(ع) در نقطه اعلای هستی است، به تمام علوم و معارف، معرفت شهودی دارد. بر احوال جامعه و اخبار آن آگاهی دارد و هرگز غیبت او مانع از این کار نمی‌شود و این تذکری جدّی است که حضرت مرقوم فرموده‌اند و ما نیز باید حضرت را باخبر از جامعه و احوال آن بدانیم و هرگز دوران غیبت را به معنای دوران بی امام بودن تلقی نکنیم که این خطایی فاحش است.

مطالعه بیشتر

• روزگار رهایی، کامل سلیمان، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج۲.