نقش عالمان شیعه در جنگ‌ اول ایران و روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
== جنگ‌های ایران روسیه ==
== جنگ‌های ایران روسیه ==
[[پرونده:نقاشی از جنگ های ایران و روسیه.jpg|بندانگشتی|نقاشی از جنگ‌های ایران و روسیه اثر محمودخان ملک الشعراء|300x300پیکسل]]
[[پرونده:نقاشی از جنگ های ایران و روسیه.jpg|بندانگشتی|نقاشی از جنگ‌های ایران و روسیه اثر محمودخان ملک الشعراء|300x300پیکسل]]
جنگ‌های ‌ایران ‌و روسیه، شامل دو دوره‌ جنگ ‌میان ‌امپراطوری روسیه و دولت قاجار بر سر تصرف‌ منطقه‌ قفقاز است كه ‌به ‌شكست‌ ایران ‌و انعقاد عهدنامه‌های‌ گلستان ‌و تركمان‌چای ‌و جدا شدن سرزمینی‌های قابل توجهی از ایران شد. این ‌جنگ‌ها از اثرگذارترین‌ وقایع ‌دو قرن‌ اخیر ایران ‌در ابعاد سیاسی‌، اجتماعی ‌و اقتصادی‌ قلمداد شده‌اند.<ref>مصدق، علی‌اصغر، «جنگ‌های ایران و روس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱۱، ص۱۵۱.</ref> زمان این دو جنگ میانه سال‌های ۱۲۱۸-۱۲۲۸ق (۱۸۰۳-۱۸۱۳ق) در جنگ اول و ۱۲۴۱-۱۲۴۳ (۱۸۲۶-۱۸۲۸) در جنگ دوم بوده است.<ref>وقایع‌نگار مروزی، میرزا محمدصادق، تایخ جنگ‌های ایران و روس (یادداشت های میرزا محمد‌صادق وقایع‌نگار مروزی از آغاز تا عهدنامه ترکمان‌چای)، محقق امیرهوشنگ آذر، بی‌جا، ناشر محقق، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref>
جنگ‌های ‌ایران ‌و روسیه، شامل دو دوره‌ جنگ ‌میان ‌امپراطوری روسیه و دولت قاجار بر سر تصرف‌ منطقه‌ قفقاز است كه ‌به ‌شكست‌ ایران ‌و انعقاد عهدنامه‌های‌ گلستان ‌و تركمان‌چای ‌و جدا شدن سرزمینی‌های قابل توجهی از ایران شد. این ‌جنگ‌ها از اثرگذارترین‌ وقایع ‌دو قرن‌ اخیر ایران ‌در ابعاد سیاسی‌، اجتماعی ‌و اقتصادی‌ قلمداد شده‌اند.<ref>مصدق، علی‌اصغر، «جنگ‌های ایران و روس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱۱، ص۱۵۱.</ref> زمان این دو جنگ میانه سال‌های ۱۲۱۸-۱۲۲۸ق (۱۸۰۳-۱۸۱۳م) در جنگ اول و ۱۲۴۱-۱۲۴۳ (۱۸۲۶-۱۸۲۸م) در جنگ دوم بوده است.<ref>وقایع‌نگار مروزی، میرزا محمدصادق، تایخ جنگ‌های ایران و روس (یادداشت های میرزا محمد‌صادق وقایع‌نگار مروزی از آغاز تا عهدنامه ترکمان‌چای)، محقق امیرهوشنگ آذر، بی‌جا، ناشر محقق، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> مهم‌ترین ‌علت ‌این ‌جنگ‌ها را سیاست‌های‌ توسعه‌‌طلبانه دولت ‌روسیه‌ به دلیل رشد سرمایه‌های‌ تجاری‌ روسیه دانسته‌اند.<ref>مصدق، «جنگ‌های ایران و روس»، ص۱۵۱.</ref>
 
مهم‌ترین ‌علت ‌این ‌جنگ‌ها را سیاست‌های‌ توسعه‌‌طلبانه دولت ‌روسیه‌ به دلیل رشد سرمایه‌های‌ تجاری‌ روسیه دانسته‌اند. حکومت روسیه برای برای ‌پیشرفت‌ خود تسلط ‌بر هند را شرط‌ لازم‌ می‌دانست و به همین دلیل ایران‌ و خلیج‌فارس‌ را به‌عنوان ‌دروازه ‌هند مورد توجه ‌قرار داده بود. همچنین، این ‌كشور به ‌قفقاز و سواحل ‌غربی ‌و جنوبی ‌دریای‌ خزر نیز چشم داشت؛ زیرا حفظ ‌این ‌مناطق ‌به ‌منزله ‌حفظ ‌مرزهای ‌روسیه‌ در برابر عثمانی ‌بود. اهمیت ‌تجاری‌ و حاصلخیز بودن ‌قفقاز و نیز دستیابی ‌به ‌دریای ‌مازندران ‌از دیگر انگیزه‌های ‌روسیه‌ برای ‌تصرف‌ این ‌منطقه بود.<ref>مصدق، «جنگ‌های ایران و روس»، ص۱۵۱.</ref>


== وضعیت دینی در ایران مقارن با جنگ‌های ایران و روسیه ==
== وضعیت دینی در ایران مقارن با جنگ‌های ایران و روسیه ==