پذیرفتن امانت الهی توسط انسان در آیه ۷۲ سوره احزاب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}}{{سوال}} | {{شروع متن}}{{سوال}} | ||
مقصود از امانت الهی در آیه ۷۲ سوره احزاب چیست؟ | مقصود از امانت الهی در آیه ۷۲ سوره احزاب چیست؟ | ||
{{پایان سوال}}{{پاسخ}}خداوند در آیه ۷۲ سوره احزاب | {{پایان سوال}}{{پاسخ}}خداوند در آیه ۷۲ سوره احزاب ([[آیه امانت]]) از پذیرش امانت الهی توسط انسان خبر می‌دهد که کوه‌ها و زمین و آسمانها از قبول آن سر باز زدند. [[علامه طباطبایی]] ولایت الهی و کمال انسان که بوسیله اعتقادات درست و اعمال صالح به‌وجود می‌آید را امانت الهی دانسته است. موارد دیگری مانند اختیار، عقل، وجود، طاعت، نماز، دین و ... نیز به عنوان امانت الهی ذکر شده‌اند. | ||
برخى مقصود آیه از عرضه امانت بر آسمانها و کوه‌ها را چنین دانسته‌اند | برخى مقصود آیه از عرضه امانت بر آسمانها و کوه‌ها را چنین دانسته‌اند که اگر برآن‌ها عرضه مى‌شد و شعور داشتند نمى‌پذیرفتند. برخی نیز معتقدند در دیدگاه قرآن، همه هستى داراى شعور است، بدین روى، گفتگو میان [[کسانی که خداوند دوست می‌دارد|خداوند]] و موجودات عالم هیچ بُعدى ندارد. این آیه نیز حاکى از نوعى گفتگوی حقیقى میان خداوند و آسمان و زمین البته با زبان متناسب با آن‌ها بوده است. | ||
==متن آیه== | ==متن آیه== | ||
{{قرآن بزرگ | {{قرآن بزرگ | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
«گفت و گوى خدا با موجودات صامت نزد عامه از علماى رسوم، حدیث حال است و از این رو، اینان آیاتى نظیر (انّا عرضَنا الامانَة...) را تأویل مى‌کنند ... اما نزد اهل کشف، صامتى وجود ندارد و همه هستى، اعم از جماد و نبات و حیوان، سخن خداوند را به اذن او در عالم حس و نه عالم خیال مى‌شنوند.<ref>نوروزى، حمید، «بار امانت; تفسیر آیه امانت»، معرفت ۱۳۸۳ش، شماره ۸۳.</ref> | «گفت و گوى خدا با موجودات صامت نزد عامه از علماى رسوم، حدیث حال است و از این رو، اینان آیاتى نظیر (انّا عرضَنا الامانَة...) را تأویل مى‌کنند ... اما نزد اهل کشف، صامتى وجود ندارد و همه هستى، اعم از جماد و نبات و حیوان، سخن خداوند را به اذن او در عالم حس و نه عالم خیال مى‌شنوند.<ref>نوروزى، حمید، «بار امانت; تفسیر آیه امانت»، معرفت ۱۳۸۳ش، شماره ۸۳.</ref> | ||
}} | }} | ||
* | * امانت خداوند سنگین‌تر از آسمانها و زمین و کوه‌هاست و این‌ها توان حمل آن‌را ندارند. علامه طباطبائى نیز کلامى نزدیک به این قول را دارد. | ||
* افرادی از جمله ابوعلى جبّائى از دانشمندان معتزله معتقدند عرضه به معناى حقیقى آن | * افرادی از جمله ابوعلى جبّائى از دانشمندان [[معتزله]] معتقدند عرضه به معناى حقیقى آن بوده و منظور این است که امانت بر اهل آسمانها و زمین و کوه‌ها عرضه شد و تنها انسان آن را پذیرفت. | ||
* بیشتر مفسرانى که پیرو مکاتب عرفانی بوده‌اند معتقدند «عرضه» به معناى حقیقى آن مراد است و چون در دیدگاه قرآن، همه هستى داراى شعور است، بدین روى، | * بیشتر مفسرانى که پیرو مکاتب عرفانی بوده‌اند معتقدند «عرضه» به معناى حقیقى آن مراد است و چون در دیدگاه قرآن، همه هستى داراى شعور است، بدین روى، گفتگو بین خداوند و موجودات عالم هیچ بُعدى ندارد. این آیه نیز حاکى از نوعى مخاطبه حقیقى میان خداوند و آسمان و زمین البته با زبان متناسب با آن‌ها بوده است.<ref>نوروزى، حمید، «بار امانت; تفسیر آیه امانت»، معرفت ۱۳۸۳ش، شماره ۸۳.</ref> | ||
==معنای امانت== | ==معنای امانت== | ||
[[علامه طباطبایی]] مراد از امانت را كمالى می‌داند كه با داشتن اعتقادات درست، اعمال صالح و سلوک راه كمال حاصل می‌شود. او معتقد است در اين كمال، هيچ موجودى نه آسمان و نه زمين و نه غير آن دو، شريک انسان نيست. و خدا او را براى خود خالص كرده است.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۶، ص۵۲۵</ref> | [[علامه طباطبایی]] مراد از امانت را كمالى می‌داند كه با داشتن اعتقادات درست، اعمال صالح و سلوک راه كمال حاصل می‌شود. او معتقد است در اين كمال، هيچ موجودى نه آسمان و نه زمين و نه غير آن دو، شريک انسان نيست. و خدا او را براى خود خالص كرده است.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۶، ص۵۲۵</ref> | ||
در تفسیر نمونه امانت الهى را همان قابليت تكامل و مقام | در [[تفسیر نمونه]] امانت الهى را همان قابليت تكامل و مقام انسانِ كامل، همراه با اراده و اختيار دانسته است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۴۵۱</ref> برخی مقصود خداوند از امانت را اطاعت گفته<ref>تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۳، ص۳۳۶</ref> و [[ملاصدرا]] مراد از امانت را «وجود» گفته است.<ref>دانشنامه قرآن، قرآن پژوهی، بهاالدین خرمشاهی، ج۱، ص۷۸</ref> | ||
از ابن‌مسعود صحابه پیامبر نقل شده که امانت پنج نماز است به وقت خويش گزاردن، زكات مال دادن، روزه ماه رمضان داشتن و حج كردن و سخن راست گفتن و ... .<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۸، ص۹۳</ref> | از ابن‌مسعود صحابه پیامبر نقل شده که امانت پنج نماز است به وقت خويش گزاردن، زكات مال دادن، روزه ماه رمضان داشتن و حج كردن و سخن راست گفتن و ... .<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۸، ص۹۳</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
استعداد و توانایی انسان در برعهده گرفتن امانت الهی بزرگترین و مهمترین امتیاز انسان بر سایر موجودات است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۴۵۱</ref> | استعداد و توانایی انسان در برعهده گرفتن امانت الهی بزرگترین و مهمترین امتیاز انسان بر سایر موجودات است.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۴۵۱</ref> | ||
انسان با توجه بر استعدادی که در وجودش | انسان را با توجه بر استعدادی که در وجودش نهفته، حاضر به پذیرش امانت الهی دانسته‌اند. علامه طباطبایی معتقد است اگر ولايت الهى را با وضع آسمانها و زمين مقايسه كنیم، متوجه می‌شویم اينها تحمل این امانت را ندارند و تنها انسان می‌تواند حامل آن باشد. او معتقد است معناى امتناع آسمانها و زمين و پذيرفتن آن توسط انسان اين است كه در انسان استعداد و صلاحيتی هست که در آسمانها و زمين نيست.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۶، ص۵۲۵</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> | ||