اسفار اربعه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
سه تقسیمبندی چهارگانه از اسفارْ پیش از ابن عربی وجود داشته است. این تقسیمبندیها توسط عبدالکریم قشیری (۳۷۴-۴۶۵ق)، احمد غزالی (۴۵۲–۵۲۰ق)، نجمالدین کبری (۵۴۰-۶۱۸ق) انجام شده است. تقریرهای این افراد از اسفار اربعه با تقریرهای مکتب ابن عربی دربارهٔ این اسفار انطباق کامل ندارد؛ زیرا در این تقریرها از سفر سوم و چهارم بحثی نشده است.<ref>حسنزاده کریمآبادی، «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، ص۱۲.</ref> | سه تقسیمبندی چهارگانه از اسفارْ پیش از ابن عربی وجود داشته است. این تقسیمبندیها توسط عبدالکریم قشیری (۳۷۴-۴۶۵ق)، احمد غزالی (۴۵۲–۵۲۰ق)، نجمالدین کبری (۵۴۰-۶۱۸ق) انجام شده است. تقریرهای این افراد از اسفار اربعه با تقریرهای مکتب ابن عربی دربارهٔ این اسفار انطباق کامل ندارد؛ زیرا در این تقریرها از سفر سوم و چهارم بحثی نشده است.<ref>حسنزاده کریمآبادی، «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، ص۱۲.</ref> | ||
محتوای اصلی اسفار اربعه، یعنی سفر از خلق به سوی حق و سفر با حق در حق و سفر از حق به سوی خلق با حق و سفر با حق در خلق، در آثار ابن عربی به شکلهای گوناگون موجود است. تقریرهای ابن عربی از اسفار اربعه با تقریرهای مشهور آن تفاوتهایی دارد. این تقریرها در آثار صدرالدین قونوی (درگذشتهٔ ۶۷۱ یا ۶۷۳ق)، شاگرد و شارح مشهور ابن عربی، با تحلیلهای عمیقتر و علمیتر ارائه شده است. بعد از قونوی، شارحان مکتب عرفانی ابن عربی، از جمله عفیفالدین تلمسانی (درگذشتهٔ ۶۹۰ق)، عبدالرزاق کاشانی (درگذشتهٔ ۷۳۶ق) و داود قیصری (درگذشتهٔ ۷۵۱ق)، با تصرفاتی در تقریرهای ابن عربی صورت نهایی و مشهور اسفار اربعه را ترسیم کردند؛ صورتی که از طریق کتاب اسفار اربعهٔ ملاصدرا شهرت بسیار یافت.<ref>حسنزاده کریمآبادی، «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، ص۱۳.</ref> | محتوای اصلی اسفار اربعه، یعنی سفر از خلق به سوی حق و سفر با حق در حق و سفر از حق به سوی خلق با حق و سفر با حق در خلق، در آثار ابن عربی به شکلهای گوناگون موجود است. تقریرهای ابن عربی از اسفار اربعه با تقریرهای مشهور آن تفاوتهایی دارد. این تقریرها در آثار صدرالدین قونوی (درگذشتهٔ ۶۷۱ یا ۶۷۳ق)، شاگرد و شارح مشهور ابن عربی، با تحلیلهای عمیقتر و علمیتر ارائه شده است.<ref>حسنزاده کریمآبادی، «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، ص۱۳.</ref> | ||
بعد از قونوی، شارحان مکتب عرفانی ابن عربی، از جمله عفیفالدین تلمسانی (درگذشتهٔ ۶۹۰ق)، عبدالرزاق کاشانی (درگذشتهٔ ۷۳۶ق) و داود قیصری (درگذشتهٔ ۷۵۱ق)، با تصرفاتی در تقریرهای ابن عربی صورت نهایی و مشهور اسفار اربعه را ترسیم کردند؛ صورتی که از طریق کتاب اسفار اربعهٔ ملاصدرا شهرت بسیار یافت. بعد از ملاصدرا این تقریر از سوی شارحان زیادی مورد بررسی قرار گرفت و به غنای آن افزوده شد.<ref>حسنزاده کریمآبادی، «اسفار اربعه در عرفان اسلامی»، حکمت عرفانی، ص۱۳.</ref> | |||
ملاصدرا در اثر فلسفی مشهور خود، اسفار اربعه، را بر اساس اسفار چهارگانهٔ اولیاء و عرفا ترتیب داد. او از این طریق کوشید سیر و سلوک عقلی و نظری اهل حکمت و فلسفه را به گونه ای با سفرهای علمی و ذوقی عرفا و اولیاء تطبیق دهد.<ref>یثربی، عرفان نظری، ص۴۹۱-۴۹۲.</ref> | |||
== ویژگیهای اسفار چهارگانه == | == ویژگیهای اسفار چهارگانه == | ||
به لحاظ آنکه حقیقت وجود در کلام عرفا، دارای مبدأ و مرجعی است و به اصطلاح در دو قوس صعود و نزول قرار میگیرد، اصل سفر هم در این دو قوس و شامل چهار مرتبه است که عرفای بسیاری به آن به انحاء گوناگون اشاره کردهاند.<ref>ر. ک. موسوی خمینی، سید روحالله، مصباح الهدایه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، ۱۳۷۲ش، ص۸۹.</ref> | |||
=== سفر اول === | === سفر اول === | ||
خط ۳۵: | خط ۳۷: | ||
=== سفر دوم === | === سفر دوم === | ||
سیر سالک از حق به حق است. در این مرحله از سفر، سالک در اسماء خداوند سیر میکند (تجلیات اسمائی) و از آنها بهره میبرد. به عبارت دیگر خداوند در این مرتبه از سفر، با اسماء خود بر سالک تجلی میکند و سالک تلاش میکند تا از این تجلیات نهایت استفاده را ببرد. نهایت این سفر توحید ذات (فنای ذات یا فنای تام) است. | |||
=== سفر سوم === | === سفر سوم === | ||
خط ۴۵: | خط ۴۷: | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== | == مطالعه بیشتر == | ||
۱ـ اسفار اربعه، مقدمه، ص۲. | ۱ـ اسفار اربعه، مقدمه، ص۲. | ||