اسفار اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


== اصطلاح‌شناسی ==
== اصطلاح‌شناسی ==
.
عارفان مراحل سیر معنوی انسان برای رسیدن به مقام کمال و تبدیل به انسان کامل را در چهار مرحله صورت‌بندی کرده‌اند. این چهار مرحله را به چهار سفر تشبیه کرده‌اند و آن را اسفار اربعه (چهارگانه) خوانده‌اند.<ref>یثربی، سید یحیی، عرفان نظری (تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۱ش، ص۴۹۱-۴۹۲.</ref> مبنای این تشبیه از نظر عارفان این است که آنان معتقدند که چون مسافرت مستلزم ترک وطن است، پس سلوک معنوی هم مانند سفر مستلزم ترک وطن مألوف برای نفس است. وطن اولیهٔ مألوف برای نفس انسان تن اوست و آغاز سلوک معنوی ترک این وطن است. پس از لوازم این سفر این است که شخص ترک تعلقات نفسانی برآمده از نیازهای تن را کنار بگذارد. از نظر عارفان این ترک اولین مرحلهٔ سفر و آغاز مسافرت به سوی خداست.<ref>موسوی خمینی، سید روح‌الله، مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۷۲ش، ص۸۹.</ref>
 
عارفان مراحل سیر معنوی انسان برای رسیدن به مقام کمال و تبدیل به انسان کامل را در چهار مرحله صورت‌بندی کرده‌اند. این چهار مرحله را به چهار سفر تشبیه کرده‌اند و آن را اسفار اربعه (چهارگانه) خوانده‌اند. مبنای این تشبیه از نظر عارفان این است که آنان معتقدند که چون مسافرت مستلزم ترک وطن است، پس سلوک معنوی هم مانند سفر مستلزم ترک وطن مألوف برای نفس است. وطن اولیهٔ مألوف برای نفس انسان تن اوست و آغاز سلوک معنوی ترک این وطن است. پس از لوازم این سفر این است که شخص ترک تعلقات نفسانی برآمده از نیازهای تن را کنار بگذارد. از نظر عارفان این ترک اولین مرحلهٔ سفر و آغاز مسافرت به سوی خداست.


این اسفار چهارگانه عبارت‌اند از:
این اسفار چهارگانه عبارت‌اند از:


* سفر     از خلق به سوی حق؛
* سفر از خلق به سوی حق؛
* سفر     با حق در حق؛
* سفر با حق در حق؛
* سفر     از حق به سوی خلق با حق؛
* سفر از حق به سوی خلق با حق؛
* سفر     با حق در خلق
* سفر با حق در خلق.<ref>یثربی، عرفان نظری، ص۴۹۲.</ref>


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==