اسفار اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}

{{درگاه|واژه‌ها}}

سفر در اصطلاح عرفا، توجه دل است به سوی حق و گذر از نفس است به جانب خداوند. ملاصدرا می‌گوید: برای سالکانِ راه حقیقت، چهار سفر قائل شده‌اند: اول سفر از خلق به حق، دوم سفر به حق در حق، سوم سفر از حق به خلق و چهارم سفر به حق در خلق.<ref>ملا صدرا، اسفار اربعه، دارالاحیاء التراث، ۱۹۸۱م، ج۱، ص۲–۲۰۰.</ref>

به عبارت دیگر انسان هرگاه خود را فراموش کند و توجهی به مادیات و مألوفات بدن نداشته و از جسمانیات گذشته باشد، تازه مسافر الی الله شده است؛ مسافری که برای رسیدن به مراتب کامل حقیقت، باید جمیع مدارج اسفار را بپیماید. به لحاظ آنکه حقیقت وجود در کلام عرفا، دارای مبدأ و مرجعی است و به اصطلاح در دو قوس صعود و نزول قرار می‌گیرد، اصل سفر هم در این دو قوس و شامل چهار مرتبه است که عرفای بسیاری به آن به انحاء گوناگون اشاره کرده‌اند.<ref>ر. ک. موسوی خمینی، سید روح‌الله، مصباح الهدایه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، ۱۳۷۲ش، ص۸۹.</ref>

سفر اول پس از رفع حجاب‌های ظلمانی و نورانی و از خلق (یا از نفس) به سوی حق است. سالک در انتهای این سفر، به فنای (محو) در افعال (توحید افعال) می‌رسد. در این مرتبه از توحید، تنها فاعل مستقل که فاعلیتش وابسته به موجود دیگری نیست، خداوند است و فاعلیت سایر موجودات، جلوه ای از فاعلیت او است که بدون اذن و اراده او محقق نمی‌گردد؛ بنابراین هر چه در پهنه هستی رخ می‌دهد، فعل خدا و در حیطه و خواست اوست.<ref>سعیدی، محمد و دیوانی، محمد امیر، معارف اسلامی (۱)، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۱۳۰.</ref>

{{پایان پاسخ}}

{{مطالعه بیشتر}}