انفاق در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
تزکیه و طهارت انسان و رفع فقر از آثار انفاق شمرده می‌شود.
تزکیه و طهارت انسان و رفع فقر از آثار انفاق شمرده می‌شود.


== معنای انفاق ==
== فضیلت و اهمیت انفاق ==
انفاق مصدر باب افعال از ریشه نفقه است به معنی پرداختن بخشی از آنچه خدا روزی کرده است در راه خدا.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاالدین خرمشاهی</ref>
انفاق به معنی پرداختن بخشی از آنچه خدا روزی کرده است در راه خدا.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاالدین خرمشاهی</ref>


جدای از واژه نفق و مشتقات آن، کلمات دیگری در قرآن آمده است که دلالت بر انفاق می‌کند. انفاق به عنوان زکات واجب است و به عنوان صدقه مستحب.
== فضیلت و اهمیت انفاق ==
انفاق از بافضیلت‌ترین اموری است که در قرآن بدان تأکید فراوان شده است. خداوند در قرآن فرموده است برای انفاق‌کننده پاداش بزرگ و بهشت است.<ref>آیه ۱۱ سوره حدید. و آیه ۶۰ سوره انفال. و آیه ۲۱ سوره توبه</ref> و مالی که انفاق می‌شود را چندبرابر می‌کند.<ref>آیه ۲۶۱ سوره بقره، آیه ۵۴ سوره قصص</ref> و برای انفاق کنندگان بیم و اندوهی وجود ندارد.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۴</ref>در قرآن کریم، صدها آیه درباره کمک به محرومان، در قالب [[زکات]]، [[خمس]]، [[صدقه]]، انفاق، قرض الحسنه، اطعام، ایثار و … مطرح شده است. هم چنین برای نوع و مقدار انفاق، شرایط انفاق کننده و انفاق شونده دستوراتی دارد.<ref>تفسیر نور، ج۹، ص۴۶۱</ref> خداوند بارها در قرآن امر به انفاق کرده است: {{قرآن|ترجمه=و در راه خدا انفاق کنید، و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید، و نیکی کنید که خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.|سوره=بقره|آیه=۱۹۵}} در جایی دیگر با لحنی عتاب‌آلود می‌فرماید در حالی همه چیز به خداوند تعلق دارد چرا در راه خدا انفاق نمی‌کنید.<ref>سوره حدید آیه ۱۰</ref>
انفاق از بافضیلت‌ترین اموری است که در قرآن بدان تأکید فراوان شده است. خداوند در قرآن فرموده است برای انفاق‌کننده پاداش بزرگ و بهشت است.<ref>آیه ۱۱ سوره حدید. و آیه ۶۰ سوره انفال. و آیه ۲۱ سوره توبه</ref> و مالی که انفاق می‌شود را چندبرابر می‌کند.<ref>آیه ۲۶۱ سوره بقره، آیه ۵۴ سوره قصص</ref> و برای انفاق کنندگان بیم و اندوهی وجود ندارد.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۴</ref>در قرآن کریم، صدها آیه درباره کمک به محرومان، در قالب [[زکات]]، [[خمس]]، [[صدقه]]، انفاق، قرض الحسنه، اطعام، ایثار و … مطرح شده است. هم چنین برای نوع و مقدار انفاق، شرایط انفاق کننده و انفاق شونده دستوراتی دارد.<ref>تفسیر نور، ج۹، ص۴۶۱</ref> خداوند بارها در قرآن امر به انفاق کرده است: {{قرآن|ترجمه=و در راه خدا انفاق کنید، و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید، و نیکی کنید که خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.|سوره=بقره|آیه=۱۹۵}} در جایی دیگر با لحنی عتاب‌آلود می‌فرماید در حالی همه چیز به خداوند تعلق دارد چرا در راه خدا انفاق نمی‌کنید.<ref>سوره حدید آیه ۱۰</ref>


خط ۲۲: خط ۱۹:


=== تزکیه ===
=== تزکیه ===
تزکیه و پاک شدن از آثار مهم انفاق است: {{قرآن|الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّیٰ|ترجمه=همان که مال خود را می‌دهد [برای آنکه] پاک شود.|سوره=لیل|آیه=۱۸}} مفسران در معنای تزکیه گفته‌اند تعبیر به یتزکی در حقیقت اشاره به قصد قربت و نیت خالص است.<ref>سوره توبه آیه ۱۰۳</ref> مطابق قرآن، انفاق سبب از بین بردن سیئات (گناهان) می‌شود.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۱</ref>  
تزکیه و پاک شدن از آثار مهم انفاق است: {{قرآن|الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّیٰ|ترجمه=همان که مال خود را می‌دهد [برای آنکه] پاک شود.|سوره=لیل|آیه=۱۸}} مفسران در معنای تزکیه گفته‌اند تعبیر به یتزکی در حقیقت اشاره به قصد قربت و نیت خالص است.<ref>سوره توبه آیه ۱۰۳</ref> مطابق قرآن، انفاق سبب از بین بردن سیئات (گناهان) می‌شود.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۱</ref> در آیه ۹۲ سوره آل عمران گفته شده انسان به نیکی نمی‌رسد مگر آنکه از آنچه دوست دارد انفاق کند.


شهید مطهری درباره انسان‌ساز بودن انفاق می‌گوید: «اینكه انسان چیزی داشته باشد و از خود جدا كند و مظهر رحمانیت پروردگار بشود، نقش بزرگی در ساختن انسان دارد.»<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶، ، ص۱۲۶</ref>صاحب مجمع البیان می‌فرماید: «منفق می‌کوشد که در نزد خدا پاک باشد و در این انفاقش ریاء و خودنمایی و شهرت را نمی‌خواهد.»<ref>ترجمه مجمع البیان، ج۲۷، ص۱۳۱</ref>
شهید مطهری درباره انسان‌ساز بودن انفاق می‌گوید: «اینكه انسان چیزی داشته باشد و از خود جدا كند و مظهر رحمانیت پروردگار بشود، نقش بزرگی در ساختن انسان دارد.»<ref>مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶، ، ص۱۲۶</ref>صاحب مجمع البیان می‌فرماید: «منفق می‌کوشد که در نزد خدا پاک باشد و در این انفاقش ریاء و خودنمایی و شهرت را نمی‌خواهد.»<ref>ترجمه مجمع البیان، ج۲۷، ص۱۳۱</ref>
خط ۴۴: خط ۴۱:
خداوند هر نوع انفاق آشکار و پنهان را نیک می‌داند و برای آن پاداش می‌دهد،<ref>آیه ۲۸۴ سوره بقره</ref> اما انفاق پنهان را بهتر می‌داند.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۱</ref> مفسران اعتقاد دارند برای انفاق پنهان و آشکار فواید زیادی مترتب است. انفاق آشکار، مردم را دعوت به این کار نیک می‌کند و جامعه را به این موضوع تشویق می‌کند. اما انفاق پنهان به دور از ریا و منت و آزار و تحقیر فقیران است. و آثار معنوی و روحی زیاد و عظیمی دارد.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۲، ص۶۱۰</ref> از آنجا كه در فرهنگ قرآنی، ارتقاء شخصیت معنوی انسان، غایت اصلی انفاق شمرده می‌شود، آنچه به این عمل معنا می‌بخشد، نیت است و بنابراین، هرگونه انفاقی برپایۀ ریا، بی‌ارزش دانسته شده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی،  مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۲۹۹</ref>  تا زمانى كه انفاق در راه خدا باشد ونه براى برترى جوئى بر مردم، يك عمل صالح خواهد بود.<ref>احكام عبادات،  مدرسى، سيد محمد تقى، ج۱، ص۵۲۳</ref>
خداوند هر نوع انفاق آشکار و پنهان را نیک می‌داند و برای آن پاداش می‌دهد،<ref>آیه ۲۸۴ سوره بقره</ref> اما انفاق پنهان را بهتر می‌داند.<ref>سوره بقره آیه ۲۷۱</ref> مفسران اعتقاد دارند برای انفاق پنهان و آشکار فواید زیادی مترتب است. انفاق آشکار، مردم را دعوت به این کار نیک می‌کند و جامعه را به این موضوع تشویق می‌کند. اما انفاق پنهان به دور از ریا و منت و آزار و تحقیر فقیران است. و آثار معنوی و روحی زیاد و عظیمی دارد.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۲، ص۶۱۰</ref> از آنجا كه در فرهنگ قرآنی، ارتقاء شخصیت معنوی انسان، غایت اصلی انفاق شمرده می‌شود، آنچه به این عمل معنا می‌بخشد، نیت است و بنابراین، هرگونه انفاقی برپایۀ ریا، بی‌ارزش دانسته شده است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی،  مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۲۹۹</ref>  تا زمانى كه انفاق در راه خدا باشد ونه براى برترى جوئى بر مردم، يك عمل صالح خواهد بود.<ref>احكام عبادات،  مدرسى، سيد محمد تقى، ج۱، ص۵۲۳</ref>


انفاق اگر همراه با منت باشد تمام اجر آن از بین می‌برد.<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۳۱۸</ref> در قرآن آمده است که تنها اگر انفاق با منت و آزار همراه نباشد پاداش آن نزد خداوند محفوظ است.<ref>سوره بقره آیه ۲۶۲</ref>
انفاق باید به هدف طلبيدن رضاى خدا باشد.<ref>سوره بقره آیه ۲۶۵،  افق اعلى، محسنى، شيخ محمد آصف، ج۳، ص۱۹۶</ref> انفاق اگر همراه با منت باشد تمام اجر آن را از بین می‌برد.<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۳۱۸</ref> در قرآن آمده است که تنها اگر انفاق با منت و آزار همراه نباشد پاداش آن نزد خداوند محفوظ است.<ref>سوره بقره آیه ۲۶۲</ref>