تفاوت ولایت فقیه با ولایت امام معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

برگرفته از «https://fa.wikipasokh.com/view/تفاوت_ولایت_فقیه_با_ولایت_امام_معصوم»

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 {{پاسخ}}
 {{درگاه|حکومت دینی}}
-ولایت فقیه چند تفاوت عمده با ولایت امام معصوم(ع) دارد که به اختصار بدان اشاره می‌کنیم.
-۱. ولایت فقیه در طول ولایت امام معصوم(ع)؛ یکی از تفاوت‌های اساسی ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) آن است که ولایت فقیه در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار دارد به این معنا که ولی فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه ایشان می‌باشد تعابیری که در روایات به کار رفته است، تعابیری همچون «فانّهم حجتی علیکم و انا حجه الله علیهم» ،}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref> «فانّی قد جعلته حاکماً علیکم»،<ref>همان، ج۱۸، ص۹۹.</ref> «خلفائی»<ref>همان، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref> و مانند آن بیانگر این نکته است.
+== گرفتن ولایت از معصوم ==
+<nowiki>در طول ولایت امام معصوم(ع)؛ یکی از تفاوت‌های اساسی ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) آن است که ولایت فقیه در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار دارد به این معنا که ولی فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه ایشان می‌باشد تعابیری که در روایات به کار رفته است، تعابیری همچون «فانّهم حجتی علیکم و انا حجه الله علیهم» ،}}</nowiki><ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref> «فانّی قد جعلته حاکماً علیکم»،<ref>همان، ج۱۸، ص۹۹.</ref> «خلفائی»<ref>همان، ج۱۸، ص۱۰۱.</ref> و مانند آن بیانگر این نکته است.
 بر این اساس، ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) در یک ردیف قرار نداشته و هم عرض نیستند بلکه ولایت فقیه جامع‌الشرایط از ولایت امام معصوم(ع) نشأت گرفته و در طول آن بوده و با واسطه ایشان، منصوب از سوی خداوند می‌باشد. در حالی که امام معصوم(ع) به‌طور مستقیم از سوی خداوند منصوب شده است.
-۲. تفاوت در حیطه ولایت؛ ولایت فقیه از نظر حیطه ولایت با ولایت امام معصوم(ع) متفاوت است زیرا ولایت فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی است و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی هر دو می‌شود. توضیح اینکه ولایت بر دو قسم است؛ ولایت تکوینی و ولایت تشریعی.
+== تفاوت در حیطه ولایت ==
+ولایت فقیه از نظر حیطه ولایت با ولایت امام معصوم(ع) متفاوت است زیرا ولایت فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی است و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی هر دو می‌شود. توضیح اینکه ولایت بر دو قسم است؛ ولایت تکوینی و ولایت تشریعی.
 ولایت تکوینی به معنای تصرف در نظام خلقت و قانون مندی‌های مربوط به طبیعت است که اساساً مربوط به خدای متعال است که خالق هستی در نظام خلقت و قوانین حاکم برآن است و خداوند این ولایت را به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) عطا نموده است<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۷۹.</ref> پس ولایت تکوینی یعنی سرپرستی موجودات جهان و عالم در خارج و تصرف عینی داشتن در آنهاست.<ref>جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، قم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۳.</ref>
@@ خط ۱۹: / خط ۲۱: @@
 ولایتی که در ولایت فقیه مطرح است، ولایت تشریعی است که امری اعتباری است و خداوند متعال به افراد دارای صلاحیت واگذار نموده است و ولایت تکوینی مربوط به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) است و ولی فقیه در این حیطه ولایتی ندارد.
-۳. تفاوت در گستره ولایت؛ یکی دیگر از تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است بدین معنا که ولایت فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد را شامل می‌شود و هم امور اجتماعی را، حضرت امام (ره) در این باره فرمودند: «آنچه برای پیامبر اکرم و امام صلوات الله علیهما از جهت ولایت و حکومت ثابت شده است برای فقیه ثابت است اما اگر برای ایشان ولایتی غیر از این جهت ثابت باشد، برای فقیه ثابت نیست پس اگر بگوییم که معصوم(ع) در اموری مانند طلاق زن یا فروش اموال یا گرفتن اموال از فردی ولو بدون مصلحت، ولایت دارد، چنین ولایتی برای فقیه ثابت نیست».<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.</ref>
+== تفاوت در گستره ولایت ==
+یکی دیگر از تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است بدین معنا که ولایت فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد را شامل می‌شود و هم امور اجتماعی را، حضرت امام (ره) در این باره فرمودند: «آنچه برای پیامبر اکرم و امام صلوات الله علیهما از جهت ولایت و حکومت ثابت شده است برای فقیه ثابت است اما اگر برای ایشان ولایتی غیر از این جهت ثابت باشد، برای فقیه ثابت نیست پس اگر بگوییم که معصوم(ع) در اموری مانند طلاق زن یا فروش اموال یا گرفتن اموال از فردی ولو بدون مصلحت، ولایت دارد، چنین ولایتی برای فقیه ثابت نیست».<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.</ref>
 بنابر این، منظور از اینکه ولی فقیه تمامی اختیارات پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) را دارا است، تمام اختیارات در امر حکومت و اداره امور جامعه است نه به‌طور مطلق در تمام امور و لو اموری که مربوط به شخص ایشان بوده یا از اختیارات خاص ایشان محسوب می‌گردد علاوه بر اینکه در اینجا بحث از فضایل و مقامات معنوی نیست زیرا هیچ‌کس در این زمینه با معصومین(ع) قابل مقایسه نیست، آنچه بحث ولایت اعتباری و اداره امور حکومت و کشور است که در این زمینه تفاوتی میان اختیارات ولی فقیه با ایشان نیست زیرا معقول نیست که اداره امور جامعه اسلامی را به فقیه بسپاریم اما اختیارات لازم را در این زمینه در اختیار او قرار ندهیم. امام (ره) در این باره فرمودند: «این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم(ص) بیشتر از حضرت امیر(ع) بود، یا اختیارات حکومتی حضرت امیر(ع) بیش از فقیه است، باطل و غلط است. البته فضایل حضرت رسول اکرم(ص) بیش از همه عالم است؛ و بعد از ایشان فضایل حضرت امیر(ع) از همه بیشتر است؛ لکن زیادی فضایل معنوی، اختیارات حکومتی را افزایش نمی‌دهد. همان اختیارات و ولایتی که حضرت رسول و دیگر ائمه، صلوات اللَّه علیهم، در تدارک و بسیج سپاه، تعیین ولات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است؛ منتها شخص معینی نیست، روی عنوانِ «عالم عادل» است.<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۷ش، ص۵۰ و ۵۱.</ref>