نامه ۳۱ نهج البلاغه و عصمت امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳: خط ۱۳:


== مخاطب نامه ==
== مخاطب نامه ==
مخاطب نامه ۳۱ نهج‌البلاغه در بیشتر نقل‌ها، امام حسن(ع) معرفی شده است؛ تنها در یک نقل، محمد بن حنفیه به عنوان مخاطب معرفی شده است.<ref>علامه محمدتقی مجلسی می‌گوید: «علمای ما در نسبت دادن این وصیت به امام حسن و محمد بن حنفیه اختلاف نظر دارند». رک: مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه کوشانپور، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج۱۳، ص۸۰.</ref> برخی شارحان نیز<ref>بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، مؤسسه نصر، ۱۳۸۴، ج۵، ص۲.</ref> به مخاطب بودن محمد حنفیه باور دارند. دلیل این گروه آن است که برخی تعبیرات نامه مانند بنده دنیا، زمین‌خورده شهوت‌ها» با مقام عصمت امام حسن(ع) سازگار نیست. عبارت «قلب نوجوان همچون زمین ناکشته است» دلیل دیگر آنها است؛ زیرا امام حسن(ع) در زمان نوشتن شدن نامه (هنگام بازگشت از جنگ صفین) نزدیک به ۳۵ سال سن داشت؛ بنابراین نمی‌تواند مخاطب این عبارت باشد.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امرالمومنین، قم، انتشارات امام علی بن ابی طالب، اول، ۱۳۹۰، ص۴۶۰.</ref>
مخاطب نامه ۳۱ نهج‌البلاغه در بیشتر نقل‌ها، [[امام حسن(ع)]] معرفی شده است؛ تنها در یک نقل، [[محمد بن حنفیه]] دیگر فرزند امام علی(ع)، به عنوان مخاطب معرفی شده است.<ref>علامه محمدتقی مجلسی می‌گوید: «علمای ما در نسبت دادن این وصیت به امام حسن و محمد بن حنفیه اختلاف نظر دارند». رک: مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه کوشانپور، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج۱۳، ص۸۰.</ref> برخی شارحان نیز<ref>بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، مؤسسه نصر، ۱۳۸۴، ج۵، ص۲.</ref> به مخاطب بودن محمد بن حنفیه باور دارند. دلیل این گروه آن است که برخی تعبیرات نامه مانند «بنده دنیا» و «زمین‌خورده شهوت‌ها» با مقام عصمت امام حسن(ع) سازگار نیست. همچنین عبارت «قلب نوجوان همچون زمین ناکشته است» دلیل دیگر آنها است؛ زیرا امام حسن(ع) در زمان نوشتن شدن نامه (هنگام بازگشت از جنگ [[جنگ صفین|صفین]]) نزدیک به ۳۵ سال سن داشت؛ بنابراین نمی‌تواند مخاطب این عبارت باشد.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امرالمومنین، قم، انتشارات امام علی بن ابی طالب، اول، ۱۳۹۰، ص۴۶۰.</ref>


==نگاه عمومی به مخاطبین==
==نگاه عمومی به مخاطبین==
به گفته شارحان امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه اگرچه امام حسن(ع) را مخاطب قرار داده، ولی هدف او مخاطب قرار دادن همه انسان‌ها است. به باور آنان، امام علی(ع) خواسته است عموم مردم از این نامه استفاده ببرند.<ref>عزالدین ابوحامد، ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۳۳۷، ج۱۶، ص۶۶.</ref>
به گفته شارحان، امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه اگرچه امام حسن(ع) را مخاطب قرار داده، ولی هدف او مخاطب قرار دادن همه انسان‌ها است. به باور آنان، امام علی(ع) خواسته است، عموم مردم از این نامه استفاده ببرند.<ref>عزالدین ابوحامد، ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۳۳۷، ج۱۶، ص۶۶.</ref>


در این نامه ابتدا موقعیت وصیت‌کننده و پس از آن موقعیت وصیت‌شونده بیان شده است. از این مطلب استفاده شده که امام علی(ع) به عنوان امامی معصوم برای معصومی دیگر نامه ننوشته است. چه اینکه اگر اینگونه می‌بود مردم رغبتی به خواندن آن نداشتند و نامه مربوط به دو معصوم می‌دانستند.<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، پند حاوید، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۰، ص۱۷.</ref> به باور برخی، این نامه مکاتبه‌ای نمادین بین یک پدر باتجربه با فرزندی کم‌ترجمه و نیازمند راهنمایی است.  
در این نامه ابتدا موقعیت وصیت‌کننده و پس از آن موقعیت وصیت‌شونده بیان شده است. از این مطلب استفاده شده که امام علی(ع) به عنوان امامی معصوم برای معصومی دیگر نامه ننوشته است. چه اینکه اگر اینگونه می‌بود مردم رغبتی به خواندن آن نداشتند و نامه را مربوط به دو معصوم می‌دانستند.<ref>مصباح یزدی، محمدتقی، پند حاوید، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۰، ص۱۷.</ref> به باور برخی، این نامه مکاتبه‌ای نمادین بین یک پدر باتجربه با فرزندی کم‌ترجمه و نیازمند راهنمایی است؛ البته اگر نقلی که مخاطب نامه را محمد بن حنفیه معرف کرده بپذیریم، این اشکال از ابتدا وارد نیست.  


اگر نقلی که مخاطب نامه را محمد بن حنفیه معرف کرده بپذیریم، این اشکال از ابتدا وارد نیست.
{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}


{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* پند جاوید، محمدتقی مصباح یزدی.
* پند جاوید، محمدتقی مصباح یزدی.