معنای ربوبیت تکوینی و تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۸: خط ۸:


{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از ربوبيت تكويني و ربوبيت تشريعي چيست؟
منظور از [[ربوبيت تكويني]] و [[ربوبيت تشريعي]] چيست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[صفات الهی]] به دو قسم [[صفات ذات]]، یعنی صفاتی که با توجه به نوعی از کمال از [[ذات الهی]] انتزاع می شوند و [[صفات فعل]] که از رابطه [[خداوند]] و مخلوقات انتزاع می شود تقسیم می شود. با توجه به اینکه ربوبیت بیانگر نوعی ارتباط خدای متعال با مخلوقاتش است و آن تدبیر مخلوقات و رسیدگی به امور آن ها است، از صفات فعل محسوب می گردد. وجه افتراق ربوبیت تکوینی و تشریع در این است که ربوبیت تکوینی شامل تمامی مخلوقات می گردد اما ربوبیت تشریعی مربوط به امور مخلوقات ذی شعور می باشد.
==صفات ذات و فعل==
صفات الهي به دو قسم: صفات فعل و صفات ذات تقسيم مي شوند.
صفات الهي به دو قسم: صفات فعل و صفات ذات تقسيم مي شوند.


صفات ذاتيه خداوند، صفاتي هستند كه با توجه به نوعي از كمال، از ذات الهي انتزاع مي شوند مانند حيات و قدرت. و صفات فعليه صفاتي هستند كه از نوعي رابطه بين خداوند متعال و مخلوقاتش انتزاع مي شوند؛ مانند خالقيت و رازقيت.
صفات ذاتيه خداوند، صفاتي هستند كه با توجه به نوعي از كمال، از ذات الهي انتزاع مي شوند مانند [[حيات|حیات الهی]] و [[قدرت|قدرت الهی]]. و صفات فعليه صفاتي هستند كه از نوعي رابطه بين خداوند متعال و مخلوقاتش انتزاع مي شوند؛ مانند خالقيت و رازقيت.


فرق اصلي اين دو دسته از صفات آن است كه در دسته اول، ذات مقدس الهي مصداق عيني آنهاست، اما دسته دوم حكايت از نسبت و اضافه اي بين خداوند متعال و آفريدگان<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد، سازمان تبليغات، ۱۳۷۶، ج ۱، ص ۹۵.</ref> دارد. ربوبيت، از قسم دوم صفات خداوند، يعني از جمله روابطي است كه بين خدا و خلق او لحاظ مي شود، معناي ربوبيت آن است كه مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستي خود به خداوند محتاجند، بلكه تمامي شؤون وجودي آنها وابسته به خداي متعال است و هيچ گونه استقلالي ندارند و خداوند به هر صورت كه اراده كند، در آنها تصرف مي كند و امورشان را تدبير مي كند. حفظ و نگهداري كردن، حيات بخشيدن و ميراندن، روزي دادن و به رشد و كمال رساندن، راهنمايي كردن و مورد امر و نهي قرار دادن از جمله مصاديق ربوبيت هستند.<ref>همان و مصباح يزدي، محمد تقي، معارف قرآن، خداشناسي جهان شناسي، مؤسسه امام خميني(ره) ، ۱۳۶۸، ص ۴۹، ج ۱.</ref>
فرق اصلي اين دو دسته از صفات آن است كه در دسته اول، ذات مقدس الهي مصداق عيني آنهاست، اما دسته دوم حكايت از نسبت و اضافه اي بين خداوند متعال و آفريدگان دارد.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد، سازمان تبليغات، ۱۳۷۶، ج ۱، ص ۹۵.</ref>  


تدبير مخلوقات و رسيدگي كردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسيم مي شود، يك قسم از آن، مختص موجودات شعورمند و مختار است و قسم ديگر تمامي مخلوقات را شامل مي شود، آن قسم كه شامل اداره همه موجودات و تأمين نيازهاي آنها مي شود، ربوبيت تكويني ناميده مي شود. و آن قسم از تدبير كه شامل هدايت و راهنمايي موجودات ذي شعور مي باشد، - اعم از آن كه با وسايل دروني مانند عقل و ساير قواي اداركي و يا با وسايل بيروني مانند پيامبران و كتب آسماني باشد - ربوبيت تشريعي نام دارد.
==ربوبیت از جمله صفات فعل==
ربوبيت، از قسم دوم صفات خداوند، يعني از جمله روابطي است كه بين خدا و خلق او لحاظ مي شود، معناي ربوبيت آن است كه مخلوقات، نه تنها در اصل وجود و هستي خود به خداوند محتاجند، بلكه تمامي شؤون وجودي آنها وابسته به خداي متعال است و هيچ گونه استقلالي ندارند و خداوند به هر صورت كه اراده كند، در آنها تصرف مي كند و امورشان را تدبير مي كند. حفظ و نگهداري كردن، حيات بخشيدن و ميراندن، روزي دادن و به رشد و كمال رساندن، راهنمايي كردن و مورد امر و نهي قرار دادن از جمله مصاديق ربوبيت هستند.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، معارف قرآن، خداشناسي جهان شناسي، مؤسسه امام خميني(ره) ، ۱۳۶۸، ص ۴۹، ج ۱.</ref>


نتيجه:  
==تفاوت ربوبیت تکوینی و تشریعی==
تدبير مخلوقات و رسيدگي كردن به شؤون آنها، به دو دسته تقسيم مي شود، يك قسم از آن، مختص موجودات شعورمند و مختار است و قسم ديگر تمامي مخلوقات را شامل مي شود، با توجه به این مقدمه فرق ربوبيت تكويني و تشريعي در ضمن دو فرق عمده بيان مي شود:


از آن جا كه ربوبيت از صفات قطعي خداوند است، رابطه بين مخلوق و خالق، در انتزاع آن مؤثر است و بر همين اساس، فرق ربوبيت تكويني و تشريعي نيز در ضمن دو فرق عمده بيان مي شود:
* [[ربوبيت تشريعي]]، از رابطه بين موجودات ذي شعور و خداوند انتزاع مي شود، ولي [[ربوبيت تكويني]] از رابطه تمامي مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.


اول: ربوبيت تشريعي، از رابطه بين موجودات ذي شعور و خداوند انتزاع مي شود، ولي ربوبيت تكويني از رابطه تمامي مخلوقات و خداوند قابل انتزاع است.
*با توجه به خصيصه اول، ربوبيت تشريعي، در رابطه با راهنمايي دروني ([[عقل]]) يا بيروني ([[پيامبران]]) خداوند نسبت به بندگان مطرح مي شود و در رفع نيازهايي از اين نوع، مؤثر است اما در ربوبيت تكويني وجود موجودات و هستي آنها با تمامي شؤون و نيازها از جانب خداوند تدبير مي شود.  


دوم: با توجه به خصيصه اول، ربوبيت تشريعي، در رابطه با راهنمايي دروني - عقل - يا بيروني - پيامبران - خداوند نسبت به بندگان مطرح مي شود و در رفع نيازهايي از اين نوع، مؤثر است اما در ربوبيت تكويني وجود موجودات و هستي آنها با تمامي شؤون و نيازها از جانب خداوند تدبير مي شود.
به ديگر تعبير: ربوبيت تکويني شامل اداره همه موجودات و تأمين نيازمندي هاي آن ها و در يک کلمه کارگردانی جهان مي شود، و اما ربوبيت تشريعي، اختصاص به موجديت ذي شعور و مختار دارد و شامل مسائلي از قبيل فرستادن کتاب آسماني، فرستادن انبياء، تعيين وظائف و تکاليف، جعل احکام و قوانين مي گردد.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد (دوره سه جلدي)، نشر بين الملل، ص ۸۴.</ref>
 
به ديگر تعبير: ربوبيت تکويني شامل اداره همه موجودات و تأمين نياز مندي هاي آن ها و در يک کلمه کارگردانی جهان مي شود، و اما ربوبيت تشريعي، اختصاص به موجديت ذي شعور و مختار دارد و شامل مسائلي از قبيل فرستادن کتاب آسماني، فرستادن انبياء، تعيين وظائف و تکاليف، جعل احکام و قوانين مي گردد.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، آموزش عقايد (دوره سه جلدي)، نشر بين الملل، ص ۸۴.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۴۷: خط ۴۹:


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ب
  | کیفیت =  
  | کیفیت = الف
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}